Skip to main content

Βαρτζόπουλος: Οι ομοιότητες των αυταρχικών καθεστώτων

Άρθρο στη Voria.gr του Δημήτρη Βαρτζόπουλου, πρώην γενικού γραμματέα Συντονισμού της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην προέδρου της ΝΔ Θεσσαλονίκης.

του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*

Σχεδόν το σύνολο της δημοσιογραφικής κάλυψης του δημοψηφίσματος στην Τουρκία ανεδείκνυε την μικρή διαφορά επικράτησης αυτών, που συναίνεσαν στην εγκατάσταση ενός αυταρχικού μονοπρόσωπου καθεστώτος, ανεξέλεγκτου από οιαδήποτε άλλη πηγή πολιτικής ισχύος ( μη λησμονούμε, ότι τα σύγχρονα προεδρικά συστήματά, πχ των ΗΠΑ και Γαλλίας, έχουν ισχυρότατες δικλείδες ασφαλείας έναντι αυθαιρεσιών της Ηγεσίας, όπως και περίτρανα απεδείχθη στην περίπτωση Τραμπ). Τούτο όμως δεν ήταν το αξιοπερίεργο. Το εξαιρετικά ανησυχητικό και διδακτικό θέμα, που προκύπτει, είναι, ότι σε μία κοινωνία τόσο κοντά στην Ευρώπη, μάλιστα σε ένα λαό με  ιστορία ενός βιαίου αστικού εκσυγχρονισμού προ ενός ολόκληρου αιώνος από τον Κεμάλ Ατατούρκ, υπήρξαν τόσοι πολλοί , που ψήφισαν την αποδοχή του παραληρήματος μεγαλείου του Ερντογάν.

Ακόμη πιο αξιοπερίεργο είναι το γεγονός, ότι οι Τούρκοι μετανάστες στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης ψήφισαν με σαρωτικές διαφορές υπέρ ενός τρόπου διακυβέρνησης εντελώς αντίθετου από αυτό, που τους φιλοξενεί εδώ και πολλές δεκαετίες, που τρέφει αυτούς, σπουδάζει τα παιδιά τους, πληρώνει τις συντάξεις τους κοκ. Εν ολίγοις οι Τούρκοι, που ζούν και μεγάλωσαν στην καρδιά της Ευρώπης, θεωρούν, ότι για την Πατρίδα τους είναι καταλληλότερο ένα καθεστώς, που  αίρει τις βασικές αρχές όλων αυτών, που αυτοί βιώνουν. Η σημασία αυτής της στάσης υπογραμμίζεται ακόμη περισσότερο και από την διαπίστωση, ότι στις - λιγότερο ανεπτυγμένες και σίγουρα περισσότερο προβληματικές για τους κατοίκους τους- χώρες του ευρωπαϊκού νότου, πχ στην Ισπανία,  η συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων μεταναστών απέρριψε τον επιχειρούμενο εκβαρβαρισμό της χώρας τους, στηρίζοντας κατ´ ουσίαν τον δικό τους τρόπο ζωής, τον τρόπο ζωής της νέας τους πατρίδας δηλαδή.

Ας ξεκινήσουμε από τους ευρωπαίους Τούρκους. Η στάση τους είναι μία ακόμη απόδειξη της κατάρρευσης του πολυπολιτισμικού μοντέλου ανάπτυξης της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Ακόμη και για ανθρώπους, που επί χρόνια πολλά ζούν και εργάζονται εκεί, η πίστη στο Ισλάμ, η αντιμετώπιση των γυναικών και η εν γένει αντίληψη για την οικογένεια συντηρούν αποστάσεις από τις τοπικές κοινωνίες, που τους προκαλούν αισθήματα απομόνωσης, απόρριψης, άρα και αποξένωσης, δυσφορίας, ακόμη και εχθρότητας. Οι διαφορές με τον ευρωπαϊκό νότο μπορεί να έχουν σχέση και με την μεγαλύτερη συναισθηματική εκφραστικότητα των μεσογειακών λαών, αλλά και με το γεγονός, ότι οι εκεί μετανάστες είναι νεώτεροι στην ηλικία και πιο μορφωμένοι ( οι παλαιότεροι αμόρφωτοι εργάτες κατευθύνθηκαν στις βιομηχανικές περιοχές και στα ορυχεία του Ρουρ).

Το βασικό βέβαια συμπέρασμα είναι, ότι υπάρχουν εκτεταμένες περιοχές στην Τουρκία, όπου η βαθεία μουσουλμανική πίστη , το μορφωτικό επίπεδο και η εν γένει μορφή της κοινωνίας καθιστά τους ανθρώπους ευεπίφορους στην αποδοχή αυταρχικών μορφών εξουσίας. Τίποτε το αξιοπερίεργο: η φανατική απλοϊκή φύση του φαντασιακού κοσμοθεωρητικού συστήματος , που αποδέχεται κάποιος ως θεολογία, βάσει του οποίου δομεί την οικογένεια και ανατρέφει τα παιδιά του καθορίζει και την αδυναμία του, να δεχθεί τι το διαφορετικό στην μορφή διακυβέρνησής του. Ο μουσουλμανισμός είναι κατ´ ουσίαν η θεοποίηση της αυθεντίας πρωτόγονων τρόπων κοινωνικής συνεύρεσης  και των ιμάμηδων , που τους ρυθμίζουν. Η αποδοχή κάτι αντιστοίχου στην πολιτική είναι αυτονόητος. Η διαφορά πλεόν μεταξύ του Ιρανού και Τούρκου ανωτάτου Άρχοντος είναι πλέον το απόλυτον μηδέν.
Όλα αυτά δεν είναι σημαντικά μόνο, για να κατανοήσουμε τα τεκταινόμενα στην γείτονα. Είναι απαραίτητα για να κατανοήσουμε και τα συμβαίνοντα στα καθ´ ημάς. Η ύπαρξη μεγάλων , πολυπληθών στρωμάτων του ελληνικού λαού, που πιστεύουν ακόμη στην Αριστερά και ενεργώς την στηρίζουν, μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνον μέσω αυτής της συγκριτικής ανάλυσης.

Παρά της εκ πρώτης όψεως διαφορές ο Μαρξισμός- Λενινισμός, η Αριστερά δηλαδή , και τα  ισλαμικά  καθεστώτα έχουν ουσιώδεις ομοιότητες - ιδίως βέβαια στην δική μας περίπτωση:

Α. ένα σύστημα κοσμοθεωρητικών απόψεων, μεταφυσικό στην μία περίπτωση του Ισλάμ, δήθεν επιστημονικό στην περίπτωση του μαρξισμού- λενινισμού, το οποίο υπόσχεται αιωνία ευτυχία στην θεοκρατική εκδοχή και συνεχή ηθική δικαίωση στην έκφανση της Αριστεράς  και το οποίο δικαιολογεί στην επιδίωξή του σχεδόν τα πάντα .
Β. Η χρησιμοποίηση αυτού του συστήματος για την οικοδόμηση ενός αδυσώπητου μηχανισμού εξουσίας μέςω του ελέγχου κάθε μορφής έκφρασης ( βλ νόμο Παπά) .
Γ η ενίσχυση όλων αυτών με την ανάπτυξη μιάς εξαρτωμένης πλουτοκρατίας, που δίδει το παράδειγμα της αμοιβής των συνεργαζομένων ( βλ κουμπάρους εργολάβους)
Δ. Ανάπτυξη μίας εμφανισιακής ιδιαιτερότητος, που ενισχύει το αίσθημα της κοινότητος και της αταξικής συνύπαρξης λαού και κυβερνώντων ( μαντήλα, ανοικτά πουκάμισα κλπ).
Όλα τούτα προβλέπουν, ότι η εκλογική απήχηση της Αριστεράς έχει στέρεες βάσεις στην ελληνική κοινωνία. Οι όποιες δημοσκοπικές της κομματικές διακυμάνσεις δεν επιτρέπεται, να δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις. Η αντίκρουση του αυταρχικού φανατισμού , η επικράτηση του λαϊκού φιλελευθερισμού δεν είναι απλή υπόθεση.

*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος διετέλεσε γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Αντώνη Σαμαρά, υφυπουργός Υγείας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής στη ΝΔ Θεσσαλονίκης.