Skip to main content

Η Morgan Stanley και η Ελλάδα

Οι δύο διαφορετικές αναγνώσεις της πρόσφατης έκθεσης του χρηματοοικονομικού οίκου για την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας. Ανάλυση από την Κωνσταντίνα Δημητρούλη.
της Κωνσταντίνας Δημητρούλη
 
«H Ελλάδα θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους φέτος», «το πακέτο στήριξης που προσφέρθηκε στην Ελλάδα από την Ε.Ε. απλά αγοράζει λίγο χρόνο για τη χώρα», «η οικονομία είναι ακόμα σε ύφεση και μπορεί να πάει μόνο σε πιο βαθειά ύφεση», «η αλληλεγγύη την οποία επιδεικνύει η Ευρωζώνη απέναντι στην Ελλάδα αυξάνει τις πιθανότητες διάσπασης της νομισματικής ένωσης». Είναι μερικές από τις δηλώσεις υψηλόβαθμων στελεχών της Morgan Stanley, με τις οποίες βομβάρδιζαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης από πέρσι μέχρι και πριν από δύο περίπου μήνες.

Κατόπιν τούτου προβληματισμό προκαλεί η στροφή 180 μοιρών που έκανε ο διεθνής χρηματοοικονομικός οίκος μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Τη στιγμή που οικονομολόγοι και νομπελίστες δηλώνουν αδυναμία στο να προβλέψουν ποιο θα είναι το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας, εφόσον ακόμα τα σημάδια παραμένουν θολά η Morgan Stanley, έρχεται να δώσει τα εύσημα σε μία οικονομία που μέχρι πριν από κάποιους μήνες τη θεωρούσε ξεχασμένη, αν όχι από το Θεό, σίγουρα από το διεθνές σύστημα.

Η εκτίμησή της λοιπόν ότι η Ελλάδα δεν θα αναγκαστεί απαραίτητα να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους μπορεί να προκάλεσε ευφορία στους κυβερνώντες, και όχι μόνο, αλλά κάτι δεν πάει καλά σε αυτή τη ιστορία. Ή η Morgan Stanley μεγαλοποιούσε το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας για να κερδίσουν κάποιοι ή τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας δεν ήταν τόσο σοβαρά και θα μπορούσαν να λυθούν με ένα απλό συμμάζεμα ή η Morgan Stanley και πάλι κάνει «παιχνίδι» αλλά αυτή τη φορά από την ανάποδη πλευρά επιβραβεύοντας δηλαδή κάτι που δεν έχει υπάρχει. Μπορεί, πάλι, η ελληνική οικονομία να είναι τόσο ευέλικτη και οι πολίτες της τόσο πειθαρχημένοι που κατόρθωσε το ακατόρθωτο μέσα σε λίγους μήνες όταν μεγάλες και ισχυρές βιομηχανικά οικονομίες που παράγουν τα πάντα ακόμα προσπαθούν να ορθοποδήσουν.

Θα έλεγα λοιπόν ότι στη παρούσα φάση ισχύουν όλα από λίγο. Στη τελευταία της έκθεση αναφέρει 5 λόγους για τους οποίους η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει την αναδιάρθρωση χρέους: Η Ελλάδα είναι στον σωστό δρόμο ώστε να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει στο δημοσιονομικό επίπεδο. Έχει επιδείξει διαφάνεια στην εφαρμογή των μέτρων. Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό πέρασαν νωρίτερα από τη «διορία» του Σεπτεμβρίου. Φαίνεται να διαθέτει την πολιτική βούληση να εφαρμόσει τις επόμενες αλλαγές.  Το κόστος της «πτώχευσης» θα είναι πολύ μεγάλο.

Κατ’ αρχήν αυτή είναι η μία ανάγνωση της έκθεσης. Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι η εξής: η αμερικανική τράπεζα υποστηρίζει ότι αν ο Μηχανισμός Στήριξης δεν παραταθεί και μετά το 2013, η χώρα θα υποχρεωθεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της προβλέποντας ότι η επιστροφή στις αγορές δεν θα είναι εφικτή, ακόμη και αν η χώρα επιτύχει όλους τους στόχους που έχουν επιβληθεί διά του Μνημονίου. Το δημοσιονομικό συμμάζεμα που προβλέπεται στο Μνημόνιο, ακόμη και με τις πιο αισιόδοξες παραδοχές για την ανάκαμψη της οικονομίας, δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα της υπερσυσσώρευσης του δημόσιου χρέους. Η λεγόμενη δυναμική του δημόσιου χρέους, σύμφωνα με την παραπάνω έκθεση, θα παραμείνει απειλητική και το 2012. Στην καλύτερη περίπτωση τη χρονιά αυτή το δημόσιο χρέος θα έχει φτάσει το 142% του ΑΕΠ. Η αμερικανική τράπεζα υποστηρίζει ότι αν ο προϋπολογισμός εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 6% μπορεί να πειστούν οι επενδυτές ότι η κυβέρνηση έχει κατορθώσει να δαμάσει το τέρας του δημόσιου χρέους. Ομως παρά τους σκληρούς όρους του Μνημονίου ένα τέτοιο πλεόνασμα στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να επιτευχθεί το 2015.

Επομένως, η τράπεζα δεν αλλάζει πολύ την αρχική της εκτίμηση για την ελληνική οικονομία, η οποία αναμφίβολα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Αυτό που ουσιαστικά λέει ο οίκος στην έκθεση του είναι ότι υπήρξαν γρήγορες κινήσεις προς την κατεύθυνση που ζήτησε η τρόικα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πανηγυρίσουμε. Διότι όπως λέει και ο σοφός λαός μας γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Και παρόλο που το λέει ο σοφός λαός μας, είμαστε οι πρώτοι που με το πιο μικρό κουλούρι που θα μας προσφέρουν στήνουμε γλέντι. Ο οίκος συνιστά την προσοχή τόσο στην ελληνική κυβέρνηση ώστε να μην χαλαρώσει τις προσπάθειες αλλά και στην Ενωμένη Ευρώπη ότι θα πρέπει να συνεχίσει να στηρίζει την Ελλάδα και τα επόμενα χρόνια αν δεν θέλει ένας μέλος της να οδηγηθεί σε μία αναγκαστική αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία ιστορικά (Ρωσία, Εκουαδόρ, Αργεντινή) έχει αποδειχθεί εφιαλτική.