Skip to main content

Η μετέωρη πρόταση του Δ. Παπαϊωάννου στο Βούπερταλ

«Από τότε που αυτή…» ή «Από τότε που αυτοί..» είναι ο αινιγματικός τίτλος του νέου έργου του Χοροθεάτρου της Πίνα Μπάους

Ίσως «αυτή που άλλαξε το θέατρο…» ή από τότε που «αυτοί, οι πρωτόπλαστοι εγκατέλειψαν τον Παράδεισο…» είναι το νόημα του αινιγματικού τίτλου σύμφωνα με τον δημιουργό της παράστασης.

Μια πολυαναμενόμενη παράσταση αφού για πρώτη φορά μετά το θάνατο της Πίνα Μπάους πριν από εννέα χρόνια αλλά και στην 44χρονη ιστορία του θεάτρου καλούνται δυο άλλοι χορογράφοι, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου τώρα και ο Νορβηγός Άλαν Λύσιαν Όγεν στις 2 Ιουνίου, να ανανεώσουν με τις προτάσεις τους το ρεπερτόριο του θρυλικού χοροθεάτρου στο Βούπερταλ.

Η εικαστική ματιά του Δημήτρη Παπαϊωάννου κυριαρχεί. Σε ένα μουντό, μαύρο σκηνικό όπου δεσπόζει ένα βουνό από στρώματα, χορευτές ντυμένοι στα μαύρα ή γυμνοί μεταφέρουν εικόνες γεμάτες συμβολισμούς από την παράδοση, την ελληνική πραγματικότητα με το οικογενειακό γλέντι και φαγοπότι, αλλά και εικόνες θρησκευτικές.
Η αποστεωμένη μορφή του Σκοτ Τζένιγκς ξεπροβάλλει μέσα από ένα «σάβανο» το οποίο ξεδιπλώνουν με μεγάλη προσοχή μαυροφορεμένες γυναίκες ή βέλη τρυπάνε το σώμα μιας γυναίκας που μοιάζει να παίρνει τη θέση του Άγιου Σεβαστιανού:

«Για μένα είναι ένα έργο γεμάτο προσωπική νοσταλγία και είναι κατά κάποιο τρόπο ένα ευχαριστήριο γράμμα σε όσα από το παρελθόν με βοήθησαν να αγαπήσω την τέχνη και τους ανθρώπους» λέει στην Deutsche Welle ο Δημήτρης Παπαϊωάννου.

Θερμό χειροκρότημα και αρνητικές κριτικές

Στην παράσταση χρησιμοποιούνται οι τόσο γνώριμες από το παρελθόν εικόνες της Μπάους: οι καρέκλες από το θρυλικό έργο "Καφέ Μύλερ" του 1978, τα μακριά αέρινα φορέματα γεμάτα θηλυκότητα, το μακρόστενο τραπέζι, τα μακριά μακαρόνια που ενώνουν το ερωτευμένο ζευγάρι στο «Παλέρμο-Παλέρμο». Η Πίνα Μπάους είναι τόσο παρούσα αλλά και τόσο εμφανώς απούσα. Οι συνειρμοί και οι συγκρίσεις είναι αναμενόμενες και αναπόφευκτες. Η πρόταση του Δημήτρη Παπαϊωάνου δεν καταφέρνει να αποκτήσει μια στέρεη βάση και να μεταδώσει την τόσο απλόχερη άλλοτε συγκίνηση σε αυτό τον χώρο. Τα στοιχεία «ελληνικότητας» όπως το αρνί που σουβλίζεται, ήχοι από κουδούνια προβάτων, παραδοσιακοί χοροί, παραμένουν μετέωρα.

Το κοινό θα χειροκροτήσει θερμά τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, οι κριτικές όμως είναι στην πλειονότητά τους αρνητικές επιρρίπτοντάς του ότι δεν κατάφερε με την πρότασή του να συμβάλει στην πολυπόθητη ανανέωση του Χοροθεάτρου. «Δεν είναι η θέση μου να κρίνω, καταλαβαίνω. Εγώ πάντως δεν μπορώ να αισθανθώ δυνατός όταν η πρότασή μου δεν είναι διατυπωμένη όπως πρέπει. Καταλαβαίνω και δέχομαι και τις σκέψεις και τις αντιρρήσεις. Καταλαβαίνω επίσης ότι βρίσκομαι σε μια ιδιαίτερα ‘επικίνδυνη πίστα'. Τα αισθήματά μου ως προς αυτό έχουν να κάνουν  με το γεγονός ότι εγώ ξέρω πως δεν είπα καθαρά την πρόταση μου ακόμα, οπότε δεν μπορώ και να την υπερασπιστώ» παραδέχεται με ειλικρίνεια ο Δημήτρης Παπαϊωάννου και συμπληρώνει πως το στοίχημα της καλής και δημιουργικής συνεργασίας με τον θίασο το κέρδισε. Μέσα από αυτή τη διαδικασία αναδείχθηκαν πάντως και οι ελλείψεις του θεάτρου, του οποίου τα εργαστήρια έχουν ατονήσει τα τελευταία χρόνια εξαιτίας του γεγονότος ότι παρουσιάζει μόνο έργα ρεπερτορίου και δεν είναι σε θέση να στηρίξει πλήρως νέες παραγωγές.

«…Εύχομαι να μην χάσω την πίστη μου …»

Το έργο του Δημήτρη Παπαϊωάννου θα περιοδεύσει και στις τέσσερεις συμπαραγωγούς πόλεις Παρίσι, Λονδίνο, Άμστερνταμ και Αθήνα (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών-Ίδρυμα Ωνάση). Όσο για το τι μπορεί να ονειρεύεται ένας καλλιτέχνης που έκανε τους Ολυμπιακούς του 2004 και σκηνοθέτησε πρώτος μετά το θάνατο της Πίνα Μπάους στο Χοροθέατρο του Βούπερταλ, απαντά πως αυτό κυρίως που τον απασχολεί τώρα είναι «το κατασκεύασμά μου να γίνει καθαρό και ο καθένας να τοποθετηθεί απέναντι του». Ακόμα λέει πως: «αυτό που ονειρεύομαι είναι να είμαι καθαρός σε αυτό που μπορώ να κάνω και να είμαι μέσα στα όρια που μπορώ να δημιουργήσω. Αυτό που ονειρεύομαι είναι να αντέχω, εύχομαι να μην χάσω την πίστη μου και είμαι πολύ ευχαριστημένος που τα τελευταία χρόνια η πλατφόρμα έκφρασης που ανοίχτηκε είναι παγκόσμια», και καταλήγει: «Είμαι πραγματικά ευγνώμων που η ζωή με έφερε στο σημείο να ζήσω αυτή την εμπειρία και είμαι στεναχωρημένος που οι συνθήκες δεν μου επέτρεψαν να βοηθήσω όσο θα μπορούσα αυτό το πείραμα να ολοκληρωθεί».

Μαρία Ρηγούτσου

Πηγή: Deutsche Welle