Αν κάποιος ψηλά από τη στρατόσφαιρα είχε τη δυνατότητα να παρακολουθεί την υπόθεση του αεροδρομίου «Μακεδονία» δεν θα είχε την ανάγκη να μάθει οτιδήποτε άλλο για την Ελλάδα, ως οργανωτική και οικονομική οντότητα. Όλες οι κακοδαιμονίες της χώρας αναδύονται σε ένα πολύ σοβαρό –στην πραγματικότητα κεφαλαιώδους σημασίας- θέμα. Κι αυτό διότι άπτεται των εξελίξεων στους τομείς των ιδιωτικοποιήσεων, των ξένων επενδύσεων, του τουρισμού, της εξωστρέφειας, των μεταφορών, των δημοσίων έργων και του ΕΣΠΑ.
Αποτελεί, δηλαδή, μια ακτινογραφία –καλύτερα μια αξονική τομογραφία- ενός κράτους που αρνείται πεισματικά να δει στα σοβαρά τον εαυτό του και να βελτιώσει στοιχειωδώς τις βασικές του λειτουργίες.
Ο κ. Αλέξης Τσίπρας δεν πρόλαβε καλά καλά να καθίσει στην καρέκλα του νέου γραφείου του στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης –αύριο Τετάρτη πιάνει επισήμως δουλειά- και είναι αντιμέτωπος με το πρώτο μεγάλο πρακτικό πρόβλημα που οι φορείς της πόλης του ζητούν να λύσει. Τη χρονική μετάθεση των έργων στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» για τη διασύνδεση του κύριου διαδρόμου προσγείωσης απογείωσης με το νέο που βρίσκεται υπό κατασκευή. Ο προγραμματισμός είναι οι εργασίες να ξεκινήσουν στις 17 Ιανουαρίου και να ολοκληρωθούν στις 31 Μάιου και όσο διαρκούν η χωρητικότητα του αεροδρομίου θα περιοριστεί έως 50%. Όπως καταγγέλλουν οι παραγωγικοί φορείς και οι παράγοντες του τουρισμού στην περιοχή η αναστάτωση θα επηρεάσει αρνητικά τις τουριστικές ροές, καθώς η σεζόν για τη Χαλκιδική ξεκινάει στα τέλη Απριλίου.
Ζητούν, λοιπόν, να μετατεθεί η έναρξη των εργασιών για τον προσεχή Νοέμβριο, ώστε η προβληματική περίοδος του αεροδρομίου να συμπέσει με τον χειμώνα, εποχή με λιγότερες ανάγκες μετακίνησης και σχεδόν καθόλου τουρισμό. Δεν θα αποτελέσει έκπληξη εάν την Τετάρτη ο πρωθυπουργός ανακοινώσει τη μετάθεση των έργων, ώστε «η πρώτη του ημέρα στη δουλειά στη Θεσσαλονίκη» να συνδυαστεί με την επίλυση ενός ζητήματος, που έχει τον χαρακτήρα του επείγοντος, αφού η 16η Ιανουαρίου είναι σε ένα μήνα, από τον οποίο οι μισές ημέρες είναι γιορτές και αργίες.
Ανεξάρτητα, πάντως, από το ποια λύση έχει προετοιμάσει ή δεν έχει προετοιμάσει ο υπουργός υποδομών Χρήστος Σπίρτζης και θα δώσει ή δεν θα δώσει ο Αλέξης Τσίπρας, η διαχρονική κακοδαιμονία των δημοσίων έργων και η επίσης διαχρονική έλλειψη σοβαρού προγραμματισμού από τον κρατικό μηχανισμό δεν μπορούν να κρυφτούν. Κατ’ αρχήν πρόκειται για έργο που υλοποιείται με καθυστέρηση πολλών ετών.
Η πρώτη σύμβαση για την επέκταση του αεροδιαδρόμου προσγείωσης – απογείωσης κατά 1000 μέτρα υπογράφτηκε το 2005 και προέβλεπε την ολοκλήρωση του έργου το 2011. Με τα σημερινά δεδομένα στην καλύτερη περίπτωση θα λειτουργήσει το 2018, δηλαδή με χρονοκαθυστέρηση επτά ετών. Αλλά και η συμπληρωματική σύμβαση για την αναβάθμιση του υφιστάμενου διαδρόμου, μήκους 2.400 μέτρων, ώστε να «κουμπώσει» με το νέο, υπογράφηκε το 2012 με πρόβλεψη ολοκλήρωσης το καλοκαίρι του 2014. Συνολικά, δηλαδή, ο προγραμματισμός έπεσε έξω μία δεκαετία, διάστημα που σε άλλες χώρες είναι υπεραρκετό για να κτιστεί όχι ένα, αλλά περισσότερα αεροδρόμια!
Αλλά ακόμη κι όταν ο χρονικός ορίζοντας των νέων έργων ξεκαθάρισε με κάποια ασφάλεια, κανείς δεν ασχολήθηκε με το τι ακριβώς θα συμβεί στο αεροδρόμιο αυτούς τους 4,5 μήνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες –στην ουσία μέχρι την τελευταία στιγμή- οι αρμόδιοι του αεροδρομίου διαβεβαίωναν ότι οι επιπτώσεις στη λειτουργία του θα είναι αμελητέες. Και μόνο όταν μια γνωστή αεροπορική εταιρία χαμηλού κόστους ανακοίνωσε ότι περικόπτει από επτά σε τρία τα καθημερινά της δρομολόγια Θεσσαλονίκη – Αθήνα εξαιτίας της μη διαθεσιμότητας του αεροδρομίου το σύστημα ταρακουνήθηκε.
Θέλουν να έρθουν!
Παράλληλα έγινε γνωστό ότι κατά τη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου της ΙΑΤΑ, που πραγματοποιείται κάθε Νοέμβριο και στη διάρκεια του οποίου οι αεροπορικές εταιρίες υποβάλλουν αιτήματα για θέσεις προσγείωσης ή απογείωσης στη θερινή περίοδο, καταγράφηκε αύξηση 14,6% στα αιτήματα που αφορούν το αεροδρόμιο «Μακεδονία». Συγκεκριμένα ζητήθηκαν 45.935 slots, έναντι 40.071 που ήταν η ζήτηση για τη θερινή περίοδο του 2016. Τελικά προσφέρθηκαν από την πλευρά του αεροδρομίου 42.393 slots, αριθμός αυξημένος κατά 9,53% σε σχέση με τα 38.706 slots που τελικά αξιοποιήθηκαν από τις αεροπορικές εταιρίες την περασμένη θερινή περίοδο. Για το τι ακριβώς θα συμβεί το 2017 –δηλαδή πόσα slots από τα 42.393 που προσφέρει το «Μακεδονία» για τη θερινή περίοδο θα αξιοποιηθούν- θα περιμένουμε στα τέλη Ιανουαρίου, όταν οι αεροπορικές εταιρίες απαντήσουν δεσμευτικά.
Οι εκτιμήσεις, πάντως, δεν είναι αισιόδοξες. Με δεδομένα ότι αφενός τις καλές ώρες προσγείωσης και απογείωσης κατέχουν οι εταιρίες που πραγματοποιούν τακτικά δρομολόγια και αφετέρου ότι η χωρητικότητα του αεροδρομίου τον Απρίλιο και το Μάιο είναι εξαιρετικά περιορισμένη λόγω των προγραμματισμένων έργων, η προσφορά slots αφορά σε πολλές περιπτώσεις «άγριες» και ως εκ τούτου εντελώς αντιεμπορικές για τους επιβάτες ώρες, που είναι πιθανό να απορριφθούν.
Σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει μείωση αφίξεων –άρα και τουριστών- στη Β. Ελλάδα, όπου η πρόσβαση των ξένων γίνεται σε σημαντικό βαθμό από αέρος, κάτι που θα σημάνει –όπως υποστηρίζουν οι τουριστικοί παράγοντες- δύο πράγματα: Πρώτον, δυσφήμιση της περιοχής και δεύτερον ακύρωση των προσπαθειών που έγιναν το περασμένο διάστημα για την προσέλκυση περισσότερων τουριστών σε Χαλκιδική, Θεσσαλονίκη και Πιερία.
Άγνοια Fraport
Και το τελευταίο, αλλά όχι έσχατο: Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 31 Ιανουαρίου 2017 τη διαχείριση του αεροδρομίου «Μακεδονία» αναλαμβάνει η γερμανοελληνική κοινοπραξία της Fraport. Σύμφωνα με στελέχη της εταιρίας το έργο βρίσκεται, μεν, στην αποκλειστική αρμοδιότητα του ελληνικού δημοσίου, αλλά η Fraport δεν επιθυμεί με τίποτα να διαταραχθεί η θερινή περίοδος στο αεροδρόμιο, ενώ θέτουν και ζητήματα ασφαλείας. Όπως, μάλιστα, υποστηρίζουν κανείς δεν τους ενημέρωσε εκ των προτέρων για το πρόβλημα, τις διαστάσεις του οποίου συνειδητοποιούν το τελευταίο διάστημα, χωρίς να κρύβουν τον προβληματισμό τους.