Πριν από καιρό είχα αναφερθεί στη μεγάλη γάγγραινα των απαλλοτριώσεων, οι οποίες οδηγούν σε τραγικές καθυστερήσεις μια σειρά έργων υποδομής. Παλαιότερα, προτού μπει ένας σοβαρός όρος από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον δραστικό περιορισμό του κόστους τους, οι απαλλοτριώσεις αποτέλεσαν όχημα πλουτισμού για επιτήδειους και μη.
Σήμερα, συνεχίζουν να αποτελούν τροχοπέδη για την πρόοδο υλοποίησης των έργων. Θα περίμενε κάποιος όμως να έχουν βελτιωθεί τα πράγματα σε σχέση με το παρελθόν. Δηλαδή, γνωρίζοντας όλοι όσοι εκτελούν έργα τα προβλήματα που υπάρχουν με τις απαλλοτριώσεις να τις συνυπολογίζουν στο χρόνο ολοκλήρωσης ενός έργου, όπως και στη διαμόρφωση του τελικού κόστους του.
Για έργα που έρχονται ως κληρονομιά ακόμη κι από το πρόσφατο παρελθόν μπορώ να καταλάβω ότι οι απαλλοτριώσεις συνεχίζουν να αποτελούν πρόβλημα. Για έργα όμως που σχεδιάστηκαν τα τελευταία τρία χρόνια αυτό είναι αδικαιολόγητο.
Για να κατανοήσει κάποιος το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να δώσω μερικά μόνο παραδείγματα. Ο κόμβος της Λαχαναγοράς, Κ16, το σημαντικότερο ίσως έργο οδικής υποδομής που έγινε στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια, δεινοπάθησε και δεινοπαθεί από τις απαλλοτριώσεις.
Ένα χιλιόμετρο έχει μείνει να γίνει στο δρόμο Ποτίδαιας – Μουδανιών και ακόμη εκκρεμούν απαλλοτριώσεις. Επί πόσα χρόνια αυτό το ορφανό χιλιόμετρο δε θα γίνεται; Επί πόσα χρόνια θα ταλαιπωρείται ακόμη ο κάτοικος και κυρίως ο επισκέπτης της Χαλκιδικής τα καλοκαίρια; Για τουλάχιστον άλλα δύο καλοκαίρια νομίζω ότι αυτό το... καταραμένο χιλιόμετρο δε θα έχει ολοκληρωθεί.
Λόγω των απαλλοτριώσεων δεν καθυστερεί ο δρόμος Θέρμης – Γαλάτιστας; Κι επίσης πόσα άλλα έργα τροποποιήθηκαν επειδή το κόστος των απαλλοτριώσεων ήταν απαγορευτικό ή οι καθυστερήσεις τόσο μεγάλες ώστε να προτιμηθεί μια λύση λιγότερο καλή για να γίνει ένα έργο;
Προφανώς και οι εποχές κατά τις οποίες οι απαλλοτριώσεις κόστιζαν περισσότερο από την κατασκευή μιας εθνικής οδού έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας παθογένειας είχαμε στο δρόμο Θεσσαλονίκης – Ν. Μουδανιών. Θα συνεχιζόταν ακόμη, διότι συνέφερε πάρα πολλούς αυτή η στρέβλωση, όμως ευτυχώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έβαλε κανόνες βλέποντας την κατασπατάληση ευρωπαϊκού χρήματος, το οποίο αντί να χρησιμοποιείται για να βελτιωθεί η καθημερινότητα των πολιτών και να αποκτήσει σύγχρονες υποδομές η χώρα μας, έβλεπε να θησαυρίζουν κάποιοι που είχαν βρει το κόλπο...
Σήμερα, απαιτείται όσοι αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν ένα οποιοδήποτε έργο υποδομής χρειαστεί απαλλοτριώσεις, να συνυπολογίζουν το κόστος τους και αν είναι δυνατό να τις υλοποιούν ταυτόχρονα με τις μελέτες για την κατασκευή του έργου. Να μπει δηλαδή μια σωστή σειρά στην υλοποίηση των έργων ώστε όταν ξεκινά η κατασκευή τους να υπάρχουν εκτός από τις ώριμες μελέτες (σήμερα δεν υπάρχει επιτέλους συγχρηματοδοτούμενο έργο χωρίς πλήρεις μελέτες) και ολοκληρωμένες απαλλοτριώσεις. Στο κάτω κάτω ας χρεωθούν κάποιες απαλλοτριώσεις και οι φορείς υλοποίησης των έργων. Δεν μπορώ να πω με ακρίβεια κατά πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό με τον τρόπο που το περιγράφω και στο κάτω κάτω δε με ενδιαφέρει να μάθω κιόλας. Τρόποι πάντα υπάρχουν. Ας υιοθετηθεί κάποιος.
Η ουσία για κάθε πολίτη όπως εγώ είναι να σταματήσουν οι τραγικές καθυστερήσεις για απαλλοτριώσεις, που υπολογίστηκαν να γίνουν σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα και τελικά γίνονται με πολλά χρόνια καθυστέρηση. Αν ένα έργο δεν μπορεί να γίνει λόγω απαλλοτριώσεων ας μη γίνει. Τουλάχιστον δε θα δεσμεύονται αδικαιολόγητα ποσά τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν για άλλα χρήσιμα και σημαντικά έργα. Κάποια στιγμή πρέπει να μπει τάξη σε αυτό το χάος, διότι το κόστος για όσους υλοποιούν έργα στη συνείδηση των πολιτών είναι τεράστιο. Με λίγα λόγια τους συμφέρει κι αυτούς που έχουν την ευθύνη υλοποίησης των έργων να αντιμετωπιστεί οριστικά αυτή η γάγγραινα.