Skip to main content

Πώς θα επηρεάσει η λύση του Σκοπιανού την οικονομία της Β. Ελλάδας

Την επίλυση του θέματος στηρίζουν οι φορείς - Προσοχή στη χρήση του όρου «Μακεδονία». Οι τομείς ενδιαφέροντος για νέες επενδύσεις στην ΠΓΔΜ.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε στο υπουργικό συμβούλιο ότι «έχουμε ένα παράθυρο για λύση» στο Σκοπιανό όταν μόλις πριν λίγες ημέρες ο πρωθυπουργός της Π.Γ.Δ.Μ. δήλωνε ότι η κυβέρνησή του δεν θέτει «κόκκινες γραμμές» στις συνομιλίες με την Ελλάδα, προκειμένου να βρεθεί μία κοινά αποδεκτή λύση στο θέμα της ονομασίας της χώρας του.

Η προσέγγιση των ηγεσιών των δύο πλευρών, σε πολιτικό επίπεδο, αποτελεί ήδη γεγονός, υπό τις ευλογίες ΗΠΑ και Ε.Ε., μία προσέγγιση η οποία όμως έχει επιτευχθεί σε οικονομικό και επιχειρηματικό επίπεδο από πολλά χρόνια πριν, παρά τις κατά καιρούς οξύνσεις που προκαλούσαν οι προκλήσεις που εκδηλώνονταν, ειδικά κατά τη δεκαετία των κυβερνήσεων Γκρούεφσκι.

Η Voria.gr θέλησε να διερευνήσει το πώς αντιμετωπίζουν μία ενδεχόμενη επίλυση του Σκοπιανού με την αποδοχή μίας σύνθετης ονομασίας, οι επιχειρηματίες και δη οι βορειοελλαδίτες, επειδή η  οικονομία της Βόρειας Ελλάδας είναι αυτή που έχει στενότερες σχέσεις με την οικονομία των Σκοπίων, ενώ το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι αυτό που κατά κύριο λόγο εξυπηρετεί τις δια θαλάσσης εξαγωγές και εισαγωγές της γειτονικής χώρας.

Πέραν αυτού, μεταξύ των βορειοελλαδιτών, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία για το λεγόμενο «Σκοπιανό», λόγω της οικειοποίησης από τους γείτονες, του ονόματος «Μακεδονία» και της ιστορικής κληρονομιάς που αυτό φέρει για μεγάλο τμήμα της βόρειας Ελλάδας. Το «Σκοπιανό», είναι και σήμερα, 25 χρόνια μετά το συλλαλητήριο για τη Μακεδονία, ένα ζήτημα ανοικτό που αγγίζει βαθιά μεγάλο αριθμό Ελλήνων.

Αλλά, όπως γνωρίζουν καλά όσοι λειτουργούν στην ιδιωτική οικονομία, όσοι έχουν επισκεφτεί την ΠΓΔΜ, η επιχειρηματικότητα έχει δώσει προ πολλού από μόνη της λύσεις στα περισσότερα προβλήματα των διμερών οικονομικών σχέσεων. Άλλωστε στις νέες, διεθνούς βαρύτητας, συνθήκες που διαμορφώνονται στο ευρωπαϊκό ταμπλό, από τις γεωστρατηγικές επιλογές, τα μεγάλα έργα υποδομών για την ενέργεια και τις μεταφορές, Αθήνα και Σκόπια προφανώς αντιλαμβάνονται ότι η διευκόλυνση των συνεργασιών μπορεί μόνο να ωφελήσει τις δύο όμορες χώρες.

Παρά τις συνθήκες έντασης που κατά περιόδους είχαν επικρατήσει μεταξύ των δύο κρατών, η Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχει συνολικά επενδύσει (ΑΞΕ και έμμεσες επενδύσεις) άνω του 1 δισ. ευρώ, δημιουργώντας περισσότερες από 40.000 θέσεις εργασίας στη ΠΓΔΜ. Μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι είναι παρόντες στα Σκόπια, όπως τα ΕΛΠΕ μέσω της ΟΚΤΑ, ο Τιτάνας μέσω της Cementarnica, η ΕΤΕ μέσω της Stopanska Banka, στο λιανεμπόριο η Veropoulos, η ΣΙΔΕΝΟΡ με τη Dojran Steel, η Παυλίδης Μάρμαρα με τη Mermeren Kombinat, ο όμιλος Σαράντη στον κλάδο καλλυντικών, αλλά και ο ΑΚΤΩΡ, ενώ πριν περάσει ο ΟΤΕ στη γερμανική D.T., είχε και αυτός σημαντική παρουσία στη γειτονική χώρα.

Ξεκινούμε λοιπόν από το σημείο στο οποίο κατέληξαν όλοι οι εκπρόσωποι φορέων και οικονομικοί παράγοντες- των εξαγωγών, του εμπορίου, της μεταποίησης, των μεταφορών:

 Άπαντες- με όσους τουλάχιστον επικοινωνήσαμε- υποστηρίζουν την επίλυση του θέματος της ονομασίας των Σκοπίων και θεωρούν πως πλέον μπορεί να γίνει αποδεκτή μία αμοιβαία συμβιβαστική, σύνθετη ονομασία.

Επισημαίνουν ότι άμεσα, η επίλυση του θέματος της ονομασίας, δεν θα έχει θεαματικά θετικά αποτελέσματα στις οικονομικές σχέσεις των δύο κρατών, που είναι ήδη πολύ καλές, ωστόσο θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερες προοπτικές βελτίωσης στο μέλλον, ενώ κυρίως θα τις προστατεύσει από πισωγυρίσματα σε περίπτωση «πολιτικών αναταράξεων», κάτι που δεν είναι ασύνηθες για τα Βαλκάνια.

Υπογραμμίζουν δε ότι στο πλαίσιο των συνομιλιών θα πρέπει να προασπισθεί το δικαίωμα της χρήσης του ονόματος «Μακεδονία» και των παραγώγων του, από την Ελλάδα, τους Έλληνες παραγωγούς και εξαγωγείς, καθώς το συγκεκριμένο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, του πολιτισμού της χώρας μας και των δραστηριοτήτων των Ελλήνων σε κάθε τομέα της ζωής τους, εθνικά, τοπικά, ομαδικά ή ακόμη και ατομικά, από τα μακεδονικά  εξαγώγιμα προϊόντα, το αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, ως τη «μακεδονική κουζίνα».

Λουφάκης: Στο 100% υπέρ της επίλυσης

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος κ. Κυριάκος Λουφάκης, δεν θα μπορούσε να είναι πιο σαφής στη θέση του υπέρ της επίλυσης του Σκοπιανού. «Είμαι 100% υπέρ της επίλυσης του θέματος της ονομασίας, στη βάση της εθνικής θέσης που έλαβε η χώρα μας στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ το 2008, στο Βουκουρέστι, δηλαδή «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις χρήσεις».

Οι επιχειρηματικές σχέσεις Ελλάδας – ΠΓΔΜ είναι εξαιρετικές, όπως τις χαρακτήρισε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, αλλά το ζήτημα της ονομασίας παραμένει ένα αγκάθι που τις πληγώνει. Όσο το θέμα της ονομασίας δεν λύνεται, θα υπάρχει ένας παράγοντας πρόσθετου ρίσκου στις οικονομικές σχέσεις, τόνισε ο κ. Λουφάκης ο οποίος εκπροσωπεί έναν φορέα που συμμετέχει στο πρόγραμμα του πανεπιστημίου Columbia, για την Ενίσχυση των Διμερών Σχέσεων στα Βαλκάνια.

Για τον πρόεδρο των εξαγωγέων της Βόρειας Ελλάδας, η συνεργασία θα ανοίξει τους δρόμους του εμπορίου και της ανάπτυξης, πάνω σε μεγάλα δίκτυα μεταφορών και σε ένα περιβάλλον σταθερότητας στα Βαλκάνια, υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, θα φροντίσει να προστατεύσει όλα τα συμφέροντά της.

Περιορισμένο το διμερές εμπόριο

Το εμπόριο μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών το 2016 ακολούθησε καθοδική τάση ενώ η επικράτηση πολιτικής σταθερότητας στις αρχές του καλοκαιριού 2017 βοηθά στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος και των συναλλαγών.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που επεξεργάσθηκε το ΙΕΕΣ του ΣΕΒΕ, το εμπόριο μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ για το 2016 ανήλθε σε 797 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 6,9% σε σχέση με το 2015. Οι εξαγωγές της Ελλάδας στην πΓΔΜ το 2016 ανήλθαν σε 566 εκατ. ευρώ έναντι 586 εκατ. ευρώ το 2015, παρουσιάζοντας μείωση κατά 3% σε ετήσια βάση, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές της Ελλάδας από την πΓΔΜ το 2016 ανήλθαν σε 221 εκατ. ευρώ έναντι 229 εκατ. ευρώ το 2015, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4%.

Στο δεκάμηνο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2017, καταγράφηκε βελτίωση με αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κατά 13%, στα 522 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα που προηγουμένου έτους. Οι εισαγωγές από την πΓΔΜ διατηρήθηκαν αμετάβλητες στο ποσό των 187 εκατ. ευρώ για το εξεταζόμενο διάστημα.

Στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2017 οι άμεσες ξένες επενδύσεις, γενικότερα κινήθηκαν έντονα πτωτικά, μόλις 45,65 εκατ. ευρώ, έναντι 219,66 εκατ. ευρώ το 9μηνο του 2016. Στο εξεταζόμενο διάστημα η Ελλάδα επένδυσε στη πΓΔΜ 3,33 εκατ. ευρώ, ποσό που την κατέταξε στην 7η θέση στις Α.Ξ.Ε. (πρώτη ήταν η Αυστρία με 23,63 εκατ).

Σαββάκης: Τα περισσότερα οφέλη θα έρθουν μέσω Ε.Ε.

Υπέρ της επίλυσης του θέματος της ονομασίας, τάσσεται και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος κ. Αθανάσιος Σαββάκης, ο οποίος ωστόσο τόνισε ότι στην παρούσα φάση οι αναμενόμενες θετικές επιπτώσεις θα αφορούν κυρίως τις διπλωματικές σχέσεις των δύο κρατών, την επιθυμητή από όλους εμπέδωση σταθερότητας στην περιοχή και την διαμόρφωση συνθηκών για το σχεδιασμό μεγάλων έργων υποδομής και ενεργειακών δικτύων στα Βαλκάνια.

Ωστόσο, ιδιαίτερη βελτίωση στις ελληνο-σκοπιανές οικονομικές σχέσεις δεν αναμένεται επειδή οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν από ετών δραστηριοποιηθεί στη γειτονική χώρα, σε πολλούς τομείς της οικονομίας και, παρά τις εντάσεις σε πολιτικό επίπεδο, δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα στη λειτουργία τους.

«Θα είναι θετικό να υπάρξει φιλικότερη αντιμετώπιση των Ελλήνων αλλά οφείλω να επισημάνω ότι για τις ελληνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις, περισσότερο ελκυστική είναι πλέον η Βουλγαρία, χώρα γειτονική και μέλος της Ένωσης  αλλά και η Ρουμανία, επειδή διαθέτει καλύτερες υποδομές. Εκτιμούμε ότι περισσότερα οφέλη θα υπάρξουν στις σχέσεις μας με την ΠΓΔΜ, εάν η χώρα προχωρήσει στον δρόμο ένταξής της στην ευρωπαϊκή οικογένεια», τόνισε ο κ. Σαββάκης.

Έλληνες επιχειρηματίες που επί χρόνια δραστηριοποιούνται και στη γειτονική χώρα, επισημαίνουν το μεγάλο όφελος που θα προκύψει για Ελλάδα και ΠΓΔΜ, όταν πάψει να αναλώνεται κρίσιμο πολιτικό κεφάλαιο στην υπόθεση της ονομασίας και των προβλημάτων που συνεπάγεται.

Θεωρούν ότι οι δύο χώρες δεν πρέπει να χάσουν την ιστορική ευκαιρία που τους παρουσιάζεται και πως ο αντίκτυπος στις οικονομικές τους σχέσεις, από την επίλυση του θέματος της ονομασίας θα είναι θετικός.

Η Ελλάδα, στο βαθμό που διαθέτει οικονομικές δυνατότητες, μπορεί να κάνει δουλειές στη γειτονική χώρα στον κλάδο των τεχνολογιών Πληροφορικής, στις κατασκευές που σταδιακά ανακάμπτουν, στο εμπόριο αλλά και στη γεωργία των Σκοπίων. Από την άλλη, ειδικά η βόρεια Ελλάδα, θα κερδίσει από την τόνωση της λιανικής, από το αυξανόμενο τουριστικό ρεύμα προς τη χώρα μας – περί τις 400.000 ελεύσεις Σκοπιανών το χρόνο- από περιορισμένες επενδύσεις σε τουριστικά ακίνητα.

Αλλά, όπως τόνισαν όσοι δεν θέλησαν επώνυμα να μιλήσουν, θα πρέπει στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων να προβλεφθούν, να συζητηθούν όλα τα θέματα και οι λεπτομέρειες για την προστασία των ελληνικών επιχειρήσεων στη διεθνή αγορά.

Τα Σκόπια, πελάτης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης

Για τον ΟΛΘ, τους ναυτικούς πράκτορες και τους μεταφορείς, οι μεγάλες βιομηχανίες των Σκοπίων αντιπροσωπεύουν σημαντικούς πελάτες των οποίων τα φορτία, συμβατικά ως επί το πλείστον, περνάνε από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Τέτοιοι μεγάλοι και πολύ υπολογίσιμοι πελάτες είναι η βιομηχανία νικελίου FENI ( ανήκει στην πολυεθνική Cunico με έδρα το Άμστερντααμ), η χαλυβουργία Μakstil  (ανήκει στον όμιλο της Duferco) αλλά και η μεταλλουργία IGM. Βεβαίως, μέσα από τον λιμάνι της Θεσσαλονίκης, διακινούνται και φορτία της θυγατρικής του Τιτάνα, της Cementarnica Usje’, αλλά εκτός από χαλυβουργικά και μεταλλεύματα διακινούνται και μεγάλες ποσότητες πρώτων υλών τροφίμων (πχ αλάτι).

«Προσβλέπουμε στις εμπορικές συναλλαγές με τη FYROM η οποία, ακριβώς επειδή δεν διαθέτει θαλάσσια διέξοδο, μπορεί να εξυπηρετεί το εμπόριό της μέσω του λιμένα της Θεσσαλονίκης», δήλωσε ο συντονιστής της Κοινοπραξίας των επενδυτών στον ΟΛΘ κ. Σωτήρης Θεοχάρης, ο οποίος σε προηγούμενο χρόνο είχε δηλώσει ότι η νέα διοίκηση του Λιμένα σχεδιάζει τη δημιουργία dry ports στις γειτονικές βαλκανικές χώρες.

Στόχος οπωσδήποτε θα πρέπει να είναι η επίλυση του θέματος της ονομασίας αλλά όπως επισήμαναν επιχειρηματίες του κλάδου των μεταφορών, κρατάνε μικρό καλάθι ειδικά σε ό,τι αφορά σε τυχόν θετικές επιπτώσεις στην κίνηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, γιατί παλαιότερα οι Σκοπιανοί είχαν επιδιώξει να πάρουν φορτία από τη Θεσσαλονίκη και να μεταφέρουν μέρος των φορτίων τους μέσω του Δυρραχίου, αλλά και του λιμανιού του Μπαρ

Σύμφωνα με τους παραπάνω, το όφελος από την επίλυση του θέματος, σε πρώτη τουλάχιστον φάση, θα είναι περισσότερο ψυχολογικό και όχι οικονομικό. Την Ελλάδα και εν προκειμένω τη Θεσσαλονίκη και τους επαγγελματίες – χρήστες του λιμανιού, τους ενδιαφέρει κάθε εξέλιξη που θα ενισχύσει τη διέλευση φορτίων από τον ΟΛΘ καθώς οι Σκοπιανοί μπορούν να επιλέξουν και σε ένα βαθμό το κάνουν, να διακινούν τα εμπορεύματά τους μέσω λιμένων της Αδριατικής, όπως συμβαίνει με το Δυρράχιο, παρότι το λιμάνι δεν συνδέεται με το σιδηροδρομικό δίκτυο.

Καταλήγοντας, αυτό που τόνισαν οι επιχειρηματίες που μίλησαν στη Voria.gr είναι, ότι οι τόνοι στο όλο ζήτημα θα πρέπει να κρατηθούν χαμηλά, να αποφευχθεί η πολλή φιλολογία και σεναριολογία, κάτι που συνηθίζεται στην Ελλάδα, για να μην «καεί» η διαπραγμάτευση πριν καλά – καλά αρχίσει.