Skip to main content

Η ένταξη στο Υπερταμείο αλλάζει το τοπίο στις ΔΕΚΟ της Θεσσαλονίκης

Γιατί μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική η σημερινή νύχτα για την πόλη - Οι ιδιαιτερότητες των ΔΕΚΟ της Θεσσαλονίκης που περνούν στο Υπερταμείο

Από σήμερα το βράδυ, όταν θα υπερψηφιστεί το πολυνομοσχέδιο, ώστε σε μία εβδομάδα να ολοκληρωθεί η 3η αξιολόγηση του 3ου Μνημονίου, 14 ΔΕΚΟ περνούν στην Ελληνική Εταιρία Συμμετοχών και Περιουσίας, στο λεγόμενο προς χάριν συντομίας Υπερταμείο.

Πρόκειται για έναν φορέα που διοικείται από πενταμελές εποπτικό συμβούλιο, τα τρία μέλη του οποίου ορίζει η ελληνική πλευρά και τα δύο οι θεσμοί. Μόνο που για τη λήψη αποφάσεων χρειάζεται η πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων, δηλαδή επί της ουσίας θα πρέπει να συμφωνούν και οι δύο πλευρές του… τραπεζιού. Οπότε –θεωρητικά τουλάχιστον- η εποχή κατά την οποία το ελληνικό δημόσιο, δηλαδή η εκάστοτε κυβέρνηση, είχε αυτές τις ΔΕΚΟ υπό τον απόλυτο έλεγχο της ολοκληρώνεται κάπου εδώ. Άλλωστε βασικός στόχος του Υπερταμείου είναι να αξιολογήσει διοικήσεις και τρόπο λειτουργίας, επιβάλλοντας ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, κλείνοντας ένα κεφάλαιο κομματοκρατίας και διορισμών ημετέρων, που κρατάει δεκαετίες. Αν και κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα γίνει στην πράξη –στην Ελλάδα βρισκόμαστε!- η πιθανότητα να αλλάξει το τοπίο στις ΔΕΚΟ είναι περισσότερο ορατή από ποτέ. Κάτι που ασφαλώς ξεβολεύει κάποιους:

Τις διοικήσεις που διορίζονται με κυβερνητικές πλάτες και στη νέα φάση θα υποστούν τη βάσανο της αξιολόγησης, κάτι που διαχρονικά αποτελεί εφιάλτη για όλες τις βαθμίδες του ελληνικού δημοσίου. Κακά τα ψέματα όλοι –κι αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που έρχονται κι αυτοί που μένουν- βολεύονται να γνωρίζουν ότι οι αλλαγές στις διοικήσεις των ΔΕΚΟ είναι αποτέλεσμα πολιτικών, κομματικών και προσωπικών επιλογών και όχι αξιοκρατίας. Έτσι οι όροι του παιχνιδιού είναι προκαθορισμένοι και όλοι οι μάνατζερς –καλοί, μέτριοι, κακοί- ρίχνουν την ευθύνη στο σύστημα, στην… επετηρίδα. Οι ίδιοι είναι απολύτως βέβαιοι για την δική τους επάρκεια, την οποία εξακολουθούν να διαφημίζουν προσθέτοντας δύο ακόμη γραμμές στο βιογραφικό τους σημείωμα.

Τους εργαζομένους, οι οποίοι έχουν μάθει να λειτουργούν λίγο πολύ με τους ίδιους όρους. Ταυτόχρονα ενώ εργάζονται στο δημόσιο και απολαμβάνουν όλων των σχετικών προνομίων, ενίοτε υπακούουν σε ρυθμίσεις του ιδιωτικού τομέα, καθώς η υβριδική θεσμική υπόσταση των ΔΕΚΟ επιτρέπει τη λήψη αποφάσεων πέραν των περιορισμών του δημοσίου –για παράδειγμα σε αμοιβές, αποζημιώσεις, ασφαλιστικές καλύψεις κ.λπ. 

Τους συνδικαλιστές, ο λόγος των οποίων περνάει ακόμη στις ΔΕΚΟ –ενίοτε μέχρι σημείου συνδιοικήσεως- λόγω του δημοσίου χαρακτήρα του. Με μια ανεξάρτητη διοίκηση ο ρόλος των εκπροσώπων των εργαζομένων περιορίζεται στα αυτονόητα, δηλαδή σε όσα πριοβλέπει η νομοθεσία.

Έναντι όλων αυτών η αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας αυτών των ΔΕΚΟ μπορεί να εξελιχθεί υπέρ του κοινωνικού συνόλου και της εθνικής οικονομίας. Αυτός, άλλωστε, είναι ο στόχος μιας μνημονιακής υποχρέωσης, που υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεταρρύθμιση, κάτι που δεν ισχύει για τις περισσότερες ρυθμίσεις του πολυνομοσχεδίου που σήμερα το βράδυ αναμένεται να γίνει νόμος του κράτους. Αρκεί να σκεφτούμε το θέμα σε βάθος χρόνου κι όχι τι θα γίνει αύριο το πρωί, που μάλλον δεν θα αλλάξει τίποτα.

Για τη Θεσσαλονίκη η σημερινή ημέρα –ή μάλλον νύχτα- ενδέχεται να αποδειχθεί καθοριστική. Στον σχετικό κατάλογο του Υπερταμείου υπάρχουν αρκετές ΔΕΚΟ που λειτουργούν στην πόλη. Επειδή, μάλιστα, στην ευρύτερη περιοχή η παρουσία του κράτους –δηλαδή το μακρύ χέρι της εκάστοτε κυβέρνησης- δεν εκφράζεται μέσω φορέων της κεντρικής εξουσίας, που δεν υπάρχουν, οι ΔΕΚΟ παίζουν συχνά αυτό το ρόλο. Άλλωστε κατά καιρούς τη διοίκηση των ΔΕΚΟ της Θεσσαλονίκης αναλαμβάνουν άνθρωποι με προσωπικές προσβάσεις στα υψηλά κλιμάκια της κεντρικής εξουσίας της χώρας, κάτι που αναβαθμίζει τις συγκεκριμένες θέσεις τόσο πολιτικά, όσο και κοινωνικά. Κάπως έτσι μια εταιρία –χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα της Διεθνούς Εκθέσεως και του λιμανιού- αναδεικνύονται σε κάτι περισσότερο από μια παραγωγική μονάδα, όπως πραγματικά είναι και όπως πραγματικά πρέπει να είναι. Πουθενά στον κόσμο εκτός από την Ελλάδα -και ειδικότερα τη Θεσσαλονίκη- η διαχείριση και μόνο μιας οικονομικής μονάδας δεν μπορεί να είναι «διαβατήριο» κοινωνικής καταξίωσης.   

Οι ΔΕΚΟ της Θεσσαλονίκης που από σήμερα το βράδυ «περνούν» στο Υπερταμείο και οι ιδιαιτερότητές τους είναι οι ακόλουθες:

-Το 51% της ΕΥΑΘ, καθώς σήμερα το Δημόσιο κατέχει το 74% των μετοχών της εταιρίας, αλλά το υπόλοιπο 23% θα παραμείνει στο ΤΑΙΠΕΔ για να διατεθεί σε επενδυτές. Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα έχει αποφανθεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ότι στις εταιρίες παροχής ύδρευσης και αποχέτευσης το Δημόσιο δεν μπορεί να έχει στην κατοχή του λιγότερο από 51%. Το ζήτημα είναι με ποιους όρους θα πουληθεί το 23%, καθώς είναι βέβαιο ότι όποιος πληρώσει για να το αγοράσει θα συμμετάσχει στο μάνατζμεντ –ενδεχομένως να το αναλάβει εξ ολοκλήρου.

Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης, η πρώην Κεντρική Λαχαναγορά, μέσω της οποίας διακινούνται χονδρικώς φρούτα και οπωρολαχανικά, αλλά και σημαντικές ποσότητες κρεάτων.  Το γιατί η ΚΑΘ ΑΕ πρέπει να ανήκει στο Δημόσιο, μόνο η ελληνική ιδιαιτερότητα μπορεί να το εξηγήσει.

ΔΕΘ – Helexpo, ο πάλαι ποτέ εθνικός εκθεσιακός φορέας, που δραστηριοποιείται με προνομιακούς όρους στη Θεσσαλονίκη, σε μια αγορά απολύτως ανοιχτή και διεθνοποιημένη. Στην περίπτωση αυτή δύο είναι τα σημεία ενδιαφέροντος: Πρώτον, η έκταση 180 στρεμμάτων που κατέχουν οι εκθεσιακές υποδομές στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, οι οποίες όμως δεν κινδυνεύουν όσο δεν αλλάζει η χρήση του συγκεκριμένου οικοπέδου, που είναι χαρακτηρισμένο ως εκθεσιακό κέντρο. Δεύτερον, η ΔΕΘ –σύμφωνα με έμπειρους πολιτικούς της πόλης- είναι το κόμπλεξ της Θεσσαλονίκης, ως φορέας μνήμης, λόγω της ιστορίας.

ΕΤΒΑ – ΒΙΠΕ μπορεί να μην εδρεύει διοικητικά στη Θεσσαλονίκη, αλλά στην Αθήνα, ωστόσο η λειτουργία της αφορά ιδιαίτερα τη Βόρεια Ελλάδα, αφού από τη Λάρισα και πάνω βρίσκονται οι περισσότερες από τις Βιομηχανικές Περιοχές που διαχειρίζεται και που με τη σειρά τους αποτελούν τη μεγάλη πλειοψηφία των ΒΙΠΕ της χώρας. Στην ΕΤΒΑ – ΒΙΠΕ την πλειοψηφία των μετοχών (60%) κατέχει η τράπεζα Πειραιώς, η οποία ασκεί το μάνατζμεντ. Το Δημόσιο ελέγχει το 40% της εταιρίας, χωρίς να αποκλείεται να θελήσει να απεμπλακεί τελείως.

Σε επόμενη φάση στο Υπερταμείο αναμένεται να ενταχθεί και η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων. Το μέλλον της πολύπαθης ΕΛΒΟ είναι ομιχλώδες και το μόνο βέβαιο σήμερα είναι ότι δεν πρόκειται να ενταχθεί στο σκληρό δημόσιο και συγκεκριμένα στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, όπως επιδίωκαν οι εργαζόμενοι. Η κατάσταση στην εταιρία είναι τόσο κακή, ώστε εάν η ένταξη στο Υπερταμείο σημαίνει ότι κάποιος θα ασχοληθεί στα σοβαρά με την περίπτωσή της –τα προβλήματα και τις προοπτικές- τότε μάλλον σε καλό θα της βγει, τουλάχιστον σε σχέση με ότι συμβαίνει μέχρι σήμερα.