Στη ζωή τα έκτακτα είναι μάλλον ο κανόνας. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει απολύτως την εξέλιξη καταστάσεων και συμπεριφορών. Για το μόνο που κάποιος μπορεί να είναι σχετικά σίγουρος είναι ο τρόπος που ο ίδιος αντιδρά απέναντι σε διάφορα φαινόμενα. Το πιο δημιουργικό, βέβαια, είναι να γίνονται τα παθήματα μαθήματα, ώστε η αναπροσαρμογή στάσης να βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του επόμενου προβλήματος.
Σίγουρα ο μεγάλος χαμένος στη Θεσσαλονίκη από την επέλαση της Αριάδνης, δηλαδή του χιονιά και των πολικών θερμοκρασιών για ημέρες, είναι ο Γιάννης Μπουτάρης. Όχι τόσο διότι πολλοί βγήκαν να τον καταγγείλουν για επιπολαιότητα και να τον κατηγορήσουν για ανικανότητα, ούτε διότι πολιτικοί «φίλοι» και αντίπαλοι βρήκαν την ευκαιρία να τον αδειάσουν, με σχόλια που μπορούν να χαρακτηριστούν έως και ρατσιστικά. Η μεγαλύτερη ήττα του δημάρχου ήταν ότι συνειδητοποίησε πως ακόμη και ο ίδιος έχει υπερτιμήσει την επάρκεια και την ικανότητα των μηχανισμών του δήμου που προΐσταται. Αδυναμίες που καταγράφονται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό σε όλους τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας.
Επειδή ο κυρ - Γιάννης είναι αποδεδειγμένα ένας πανέξυπνος –άρα όχι κολλημένος- άνθρωπος, πιθανότατα έχει ήδη συνειδητοποιήσει ότι και ο ίδιος πάνω στον ενθουσιασμό του έχει υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες του μηχανισμού του δήμου Θεσσαλονίκης. Λογικά οι προσδοκίες του έχουν ψαλλιδιστεί. Κι επειδή ο δήμος Θεσσαλονίκης –όπως και οποιοσδήποτε άλλος φορέας- δεν είναι το όνομά του, δηλαδή μια ταμπέλα, αλλά η οργάνωσή του, καθώς και τα στελέχη και οι εργαζόμενοι που υπηρετούν την αποστολή του, ο δήμαρχος θα πρέπει να νιώθει… τσαλακωμένος. Διότι ο Γιάννης Μπουτάρης από την ημέρα που ανέλαβε ξεκαθάρισε ότι οραματίζεται έναν δήμο πέρα από τα συμβατικά (σκουπίδια, τραπεζοκαθίσματα, φωτισμός, κοιμητήρια κ.λπ.). Ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό δήμο με δημιουργική παρέμβαση στην κοινωνική και οικονομική ζωή της πόλης. Ένα μοχλό ανάπτυξης, για να χρησιμοποιήσουμε μια τετριμμένη έκφραση, που στην προκειμένη περίπτωση ταιριάζει γάντι.
Προφανώς ο Γ. Μπουτάρης έχει δίκιο. Το 2010 δεν μπορούμε να μιλάμε με όρους των δεκαετιών του 1960 και του 1970. Γι’ αυτό από την αρχή μπήκε επιθετικά και επιδίωξε την παρουσία και την παρέμβαση του δήμου παντού. Στην Έκθεση, στο λιμάνι, στις αστικές συγκοινωνίες, παντού. Έτσι γίνεται στην Ευρώπη και η Ελλάδα είναι Ευρώπη! Μόνο που η πράξη κατά κανόνα διαφέρει από τη θεωρία. Καλώς ή κακώς ο δήμος Θεσσαλονίκης δεν είναι δήμος Μονάχου, ούτε δήμος Αμβούργου, ούτε δήμος Φλωρεντίας. Υπήρξαν φωνές που επισήμαναν στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης τις αδυναμίες του δημοτικού μηχανισμού. Ακούστηκαν απόψεις ότι ο δήμος για να είναι σοβαρός οφείλει πρώτα να καλύψει επαρκώς τη βασική του αποστολή (σκουπίδια κ.λπ.) και μετά να προχωρήσει στο ποιοτικό άλμα, υποβοηθούμενος ενδεχομένως αφενός από τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, που αργά αλλά μοιραία γίνεται, και αφετέρου από τη βελτίωση των οικονομικών του.
Ο Γ. Μπουτάρης δεν συμμερίστηκε αυτές τις… συντηρητικές απόψεις. Επέλεξε να στοχεύσει στα μεγάλα και στα καινούρια. Σε αυτά που η αλήθεια είναι ότι δημιουργούν μεγαλύτερο θόρυβο. Και να παραδώσει τα μικρότερα στην καθημερινότητα. Πίστεψε ότι ένας μηχανισμός που δυσκολεύεται στα απλά πράγματα, με τα οποία ασχολείται κουτσά στραβά επί δεκαετίες με μέτρια αποτελέσματα, θα τα καταφέρει στα καινούρια, μακρόπνοα και στρατηγικά. Λάθος! Αυτή η πραγματικότητα αποδείχθηκε τις μέρες της Αριάδνης, αλλά για όποιον θέλει να δει τα σημάδια είναι καθημερινά.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης επί των ημερών Μπουτάρη έκανε βήματα μπροστά. Η πόλη απέβαλε την ξενοφοβία, προσελκύει ξένους επισκέπτες, έχει ως εκπρόσωπο έναν άνθρωπο που μιλάει κανονικά και γι’ αυτό γοητεύει, ενώ οι απαντήσεις του είναι απρόβλεπτες. Ο ίδιος τιμήθηκε με διακρίσεις. Κανείς δεν μπορεί να στοιχηματίσει ότι με άλλο δήμαρχο η Θεσσαλονίκη θα αντιδρούσε καλύτερα στη θεομηνία. Έχει ξαναχιονίσει παλαιότερα στην πόλη και η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη. Εκείνο, όμως, που είναι βέβαιο είναι ότι ο Γ. Μπουτάρης οφείλει να αναθεωρήσει. Κατ’ αρχήν να συνειδητοποιήσει ότι για να γίνει η δουλειά στο δήμο τα λόγια δεν φτάνουν. Συχνά εκθέτουν αυτόν που τα προφέρει. Όσο κι αν δεν του αρέσει πρέπει σε αυτή τη φάση να ασχοληθεί περισσότερο με τα καθημερινά και λιγότερο με τα μεγαλεπήβολα. Ούτε η Έκθεση, ούτε το λιμάνι, ούτε οι αστικές συγκοινωνίες, ούτε καν η οικονομική ανάπτυξη της πόλης έχουν άμεση ανάγκη έναν ενεργό δήμο, που διεκδικεί να διαχειριστεί τα πάντα. Αντίθετα, αυτοί που τον έχουν ανάγκη στην καθημερινότητα τους, στα πρακτικά ζητήματα στους δρόμους και στα πεζοδρόμια, είναι οι πολίτες, όσοι κατοικούν, όσοι εργάζονται και όσοι επισκέπτονται τη Θεσσαλονίκη.