Η ομαδική συνεργασία, το φύλο του ιατρού και η εμπειρία του είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη δημιουργία ενός ιατρικού λάθους, σύμφωνα με το ερευνητικό πρόγραμμα «Organisational Culture and Patient Safety», συντονίστρια του οποίου είναι η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ κ. Εύχαρις Παναγοπούλου.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα περισσότερα λάθη είναι αποτέλεσμα κακή συνεργασίας, γίνονται σε μικρότερη συχνότητα από γυναίκες και σε μεγαλύτερη συνχότητα από τους πιο έμπειρους γιατρούς.
Σε σχέση με τη συχνότητα παρατήρησης ιατρικού λάθους, το 47%-51% των ερωτηθέντων ιατρών ανέφεραν ότι έκαναν τουλάχιστον ένα λάθος τον τελευταίο μήνα, ενώ 4%-5% ανέφεραν ότι τα λάθη ήταν περισσότερα από τέσσερα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι σε μια εποχή που η ιατρική πράξη γίνεται όλο και πιο πολυπαραγοντική είναι όχι μόνο αντιεπιστημονικό αλλά και παράλογο να αναζητούνται ευθύνες μόνο σε ένα άτομο. «Ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάρχει δόλος, υποχρέωση ενός συστήματος είναι να έχει μηχανισμούς καταγραφής, και πρωτόκολλα πολλαπλών ελέγχων, κάτι που απουσιάζει από την Ελληνική πραγματικότητα» αναφέρει η κ. Εύχαρις Παναγοπούλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο στις χώρες του δυτικού κόσμου, πεθαίνουν 98,000 άνθρωποι από ιατρικά λάθη (Institute of Medicine, 1999). Τα τελευταία είκοσι χρόνια, με αφορμή αρχικά τον θάνατο της 12μηνης Josie King, το 2001, στην Βοστώνη των ΗΠΑ και την αυτοκτονία της νοσηλεύτριας Kimberly Hiatt, τον Σεπτέμβριο του 2014, στο Seattle των ΗΠΑ, στο επιστημονικό πεδίο των ανθρώπινων παραγόντων στην ιατρική πράξη (Ηuman Factors in Medicine) υπάρχει πληθώρα ερευνών για την πρόληψη και αποφυγή του ιατρικού λάθους.
Στο τμήμα της έρευνας που αφορούσε στον ελληνικό χώρο, μελετήθηκαν συστηματικά οι παράγοντες πρόκλησης ιατρικών λαθών σε τρεις ειδικότητες, τη Χειρουργική, την Παιδιατρική και την Παθολογική. Στην έρευνα συμμετείχαν 325 ειδικοί ιατροί, εργαζόμενοι στα νοσοκομεία της Ελλάδας.
Μελετήθηκαν ατομικοί (ηλικία, φύλο, προϋπηρεσία), δομικοί (ώρες εργασίας, αναλογία περιστατικών/προσωπικού, παρουσία συστήματος καταγραφής του λάθους) και οργανωσιακοί παράγοντες. Οι τελευταίοι αναφέρονται στην οργανωσιακή κουλτούρα, δηλαδή, στον τρόπο με τον οποίο είναι οργανωμένη και λειτουργεί μία κλινική, στους τυπικούς αλλά κυρίως στους άτυπους κανόνες συνεργασίας.