του Ιωάννη Κ. Τσιτσόπουλου*
Στην Ελλάδα ο τομέας κατασκευής των υποδομών διαχρονικά αποτελεί το στυλοβάτη της εθνικής μας οικονομίας και σημείο αναφοράς στον προσδιορισμό του ρυθμού ανάπτυξής της.
Η πρόσφατη μελέτη (Μάρτιος 2017) της Pricewaterhouse Coopers κατέδειξε μεταξύ των άλλων ότι, το μέλλον τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο στο συγκεκριμένο τομέα είναι αισιόδοξο καθώς:
• Υπάρχει ανάγκη για έργα υποδομών παγκοσμίως μέσα στα επόμενα 14 χρόνια, η οποία εκτιμάται σε επενδύσεις $ 2,9 τρισ. ετησίως ή 2,8% του παγκόσμιου ΑΕΠ (εξαιρουμένων έργων ΤΠΕ και κοινωνικών υποδομών).
• Οι επενδύσεις σε έργα υποδομών έχουν σημαντικό οικονομικό πολλαπλασιαστή της τάξης του 1,8x (σύμφωνα με το ΕΙF για κάθε ευρώ που δαπανάται σε υποδομές, το ΑΕΠ αυξάνεται επιπλέον κατά 0,8 ευρώ) ο οποίος μπορεί να ενισχύσει τη ζήτηση και σε άλλους κλάδους.
• Ο αριθμός των προγραμματισμένων και ανεκτέλεστων έργων υποδομών έχει αυξηθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια της κρίσης –η αξία αυτών ανέρχεται σε €21,4δισ. μέχρι το 2022.
Ωστόσο η κοινωνία της γνώσης, η ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας και των ΤΠΕ, η πρόταξη της επιχειρηματικότητας ως πρώτιστου πυλώνα για την ανάσχεση της ανεργίας και του brain drain, η καινοτομία ως προϋπόθεση για την παραγωγή διεθνών ανταγωνιστικών προϊόντων, η άνοδος του τομέα των Logistics και η εξωστρέφεια επιβάλλουν την αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το σχεδιασμό και την αξιολόγηση κατασκευής των έργων σε σχέση με το παρελθόν.
Η προστιθέμενη αξία ενός κατασκευαστικού έργου αλλά και η σύγχρονη τάση αξιοποίησης υφιστάμενων υποδομών βασίζονται κατά κανόνα στις ωφέλειες και τα πλεονεκτήματα που παρέχει στην ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας και στην υψηλή παροχή υπηρεσίας στην αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας.
Θέτω ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα για την πόλη της Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα για το Λιμάνι, το Αεροδρόμιο το Μετρό.
Η ανάπτυξη του Λιμανιού είναι άρρηκτα δεμένη με την υλοποίηση της κατασκευής έργων εκ μέρους της κυβέρνησης που θα συνδέουν την Εγνατία με το Λιμάνι, καθώς και τα απαραίτητα σιδηροδρομικά έργα. Με δεδομένου ότι η ΒΙΠΕΘ πρέπει να συνδέεται άμεσα με σύγχρονες υποδομές προς όφελος των επιχειρήσεων, κατανοεί κάποιος την ανάγκη όλα αυτά να είναι προϊόν εξ αρχής ολοκληρωμένου σχεδιασμού με συγκεκριμένα αποτελέσματα και όχι αποκλειστικά οn going αποφάσεων. Θα υπάρξουν πέρα από την εγκατάσταση σύγχρονης τεχνολογίας μεταφοράς, αποθήκευσης και διαχείρισης φορτίων, π.χ. αίθουσες επιχειρηματικής συνεργασίας, θερμοκοιτίδα για νέες επιχειρήσεις εντός του λιμένος για σχετικές δραστηριότητες αντίστοιχα με περιοχές του εξωτερικού; Υπάρχει τέτοιο business plan;
Αντίστοιχα στο αεροδρόμιο Μακεδονία έχουν προβλεφθεί επιχειρηματικές υποδομές για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις παραγωγής (αίθουσες για επιχειρηματικές συναντήσεις, συνέδρια, συνεργατικοί χώροι για start up επιχειρήσεις) καθώς και συνέργειες με τις ήδη υφιστάμενες θερμοκοιτίδες, ΑΖΚ, Τεχνόπολη, ΕΚΕΤΑ, κ.λ.π. εταιρείες της περιοχής; Δεν είναι μόνο το άνοιγμα εμπορικών μαγαζιών η επιχειρηματική προοπτική του αεροδρομίου.
Όσο για το Μετρό Θεσσαλονίκης έχουν γίνει σχετικές προβλέψεις για τη σύνδεση του με την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων;
Ακόμη και η πρόσφατη ολοκλήρωση κατασκευής των μεγάλων οδικών αξόνων χωρίς να παρέχουν υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας στη διαχείρισή τους αλλά και στους χρήστες τους, καθώς επίσης χωρίς να υπάρχει πρόνοια για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας από την κατασκευή τους δεν θα αποφέρει την επιδιωκόμενη υπεραξία τους.
Τα παραπάνω θα μπορούσαν κατά τα γνώμη μου, να αποτελούν στοιχεία αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς δεδομένου ότι η αποδοχή της επιχειρηματικής ωφέλειάς των εν λόγω υποδομών αποτελεί σημαντικό βήμα για την θετική στάση της επιχειρηματικής κοινότητας και των νέων ανθρώπων που θέλουν να ασχοληθούν με το επιχειρείν έναντι αυτών αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που αναδεικνύονται, καθώς και της τοπικής κοινωνίας.
Παράλληλα, συνιστούν το νέο πλαίσιο πάνω στο οποίο θα πρέπει να διαμορφωθούν οι προτάσεις του ΤΕΕ/ΤΚΜ για τη νέα γενιά αναπτυξιακών έργων που έχει ανάγκη η Κεντρική Μακεδονίας. Επίσης δείχνουν το δρόμο για τις νέες προοπτικές του επαγγέλματός των Μηχανικών αλλά και τις νέες απαιτούμενες δεξιότητες (skills) για τη διαχείριση και διοίκηση έργων μηχανικού στη νέα εποχή. Διότι Υποδομές-Τεχνολογία-Επιχειρηματικότητα-Μηχανικοί πάνε πακέτο!.
Ο κ. Ιωάννης Κ. Τσιτσόπουλος είναι Διπλωματούχος Αγρονόνος-Τοπογράφος Μηχανικός (Msc, MBA, CMI Dip. Man.) και Πρόεδρος της Μ.Ε. Ανταγωνιστικότητας-Επιχειρηματικότητας-Καινοτομίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ.