Για πρόσφυγες που βρίσκονται «στην κυριολεξία εγκλωβισμένοι σε απάνθρωπες συνθήκες» κάνουν λόγο ερευνήτριες της οργάνωσης Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch), παρουσιάζοντας τα ευρήματα των ερευνών τους μετά από την επίσκεψή τους στο hot spot της Μόριας στην Λέσβο και στα άλλα νησιά, όπου υπάρχουν hot spots.
Η Human Rights Watch είναι διεθνής ανεξάρτητος οργανισμός, για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε 90 χώρες ανά τον κόσμο, ιδίως δε στην Ελλάδα, η οργάνωση παρακολουθεί στενά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια των τελευταίων εννέα χρόνων.
Μιλώντας στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές Επιτροπές, οι Εύα Κοσσέ και Εμίνα Σερίμοβιτς, μετά από εννεαήμερη αποστολή στην Λέσβο, όπου, όπως είπαν, διεξήγαγαν ενδελεχή έρευνα και μίλησαν με δεκάδες πρόσφυγες για την κατάσταση εκεί, ανέφεραν πως εκεί βρίσκονται «στην κυριολεξία εγκλωβισμένοι σε απάνθρωπες συνθήκες» άντρες, γυναίκες και παιδιά.
«Παρακολουθώ στενά την κατάσταση στα νησιά από την αρχή της προσφυγικής κρίσης, από το 2015, κι έχω να πω ότι είναι η πρώτη φορά από τότε που διεξάγω έρευνες στα νησιά, που βλέπω την κατάσταση στην Μόρια, να είναι τόσο άσχημη για όλους και ιδιαίτερα για τα άτομα με αναπηρία, που είναι εγκλωβισμένα εκεί» είπε η κ. Κοσσέ, όπως μετέδωσε το ΑΠΕ, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την «πάρα πολύ άσχημη κατάσταση στα νησιά και ειδικά στη Λέσβο».
Έκανε λόγο για χιλιάδες ανθρώπους που ζητούν προστασία και ασφάλεια, οι οποίοι είναι παγιδευμένοι σε επιδεινούμενες συνθήκες, μέσω ενός κύματος νέων αφίξεων. Χαρακτηριστικά, τα στατιστικά του Σεπτεμβρίου για τη Λέσβο, από τα σχεδόν 3.000 άτομα η πλειοψηφία ήταν παιδιά και ο υπόλοιπος πληθυσμός χωρίζεται σε γυναίκες και άνδρες.
Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων αυτών ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ομάδες που πρέπει, να προστατεύονται όπως τα άτομα με αναπηρίες, τα θύματα βασανιστηρίων, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες μόνες, οι μονογονεϊκές οικογένειες.
«Ενώ θα έπρεπε να προστατεύονται και να μεταφέρονται στην ενδοχώρα σε κατάλληλες και ανθρώπινες δομές, περπατώντας στην Μόρια την τελευταία εβδομάδα αντικρίσαμε ανθρώπους σε αναπηρικά καροτσάκια, αντικρίσαμε γυναίκες μόνες, ηλικιωμένους και εκατοντάδες, εάν όχι χιλιάδες, παιδιά, συμπεριλαμβανομένων νεογέννητων παιδιών. Ακόμα πιο ανησυχητικό όμως, είναι το γεγονός, πως αντικρίσαμε χιλιάδες ανθρώπους σε απόγνωση», περιέγραψε η κ. Κοσσέ.
Πρόσθεσε πως η πολιτική περιορισμού στα νησιά, προκειμένου να εφαρμοσθεί η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας έχει καταστρεπτικές συνέπειες για την ψυχική υγεία των ανθρώπων.
«Στην ουσία, δημιουργεί ψυχικά προβλήματα. Ο εγκλωβισμός αυτός, όπου 5.000 άνθρωποι βρίσκονται στοιβαγμένοι μέσα στη Μόρια, η οποία είναι σχεδιασμένη για να φιλοξενεί 2.000 άτομα, δημιουργεί ψυχικά προβλήματα» είπε.
Με τη σειρά της η Εμίνα Σερέμοβιτς υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει νερό στη Μόρια και ο κόσμος έχει πρόσβαση στο νερό μόνο τρεις φορές την ημέρα για 30 - 40 λεπτά. «Δεν υπάρχει ζεστό νερό. Είδαμε να φτάνει το νερό και μικρά παιδάκια, από τεσσάρων ετών και πάνω, να τρέχουν ξυπόλητα στο βραχώδες έδαφος με μπουκάλια στα χεράκια τους προσπαθώντας να τα γεμίσουν και να παλέψουν για το νερό μαζί με 4.000 άλλους ανθρώπους».
«Αυτό που επίσης μας σόκαρε, ήταν ότι παρόλο που η ελληνική κυβέρνηση και άλλοι υπεύθυνοι για το hot spot της Μόρια γνωρίζουν ότι η Μόρια δεν είναι προσβάσιμη σε ανθρώπους με αναπηρία, εμείς συναντήσαμε πολλούς ανθρώπους με αναπηρία, οι οποίοι ζουν εκεί και για αυτούς, κυριολεκτικά, δεν υπάρχει η παραμικρή πρόσβαση στα ντους ή στις τουαλέτες, που είναι απολύτως απροσπέλαστες» σημείωσε.
Η ίδια αναφέρθηκε σε καταγγελίες που έγιναν σχετικά με καυγάδες που ξεσπούν κάθε νύχτα και «με την αστυνομία να στέκεται άπρακτη και να μην κάνει το παραμικρό για να προστατεύσει τους ανθρώπους».
«Οι ψυχολόγοι, που δουλεύουν στη Μόρια, μαζί με τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο που ρωτήσαμε, μας επιβεβαίωσαν ότι πολλοί προσπάθησαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους λόγω της απίστευτης αγωνίας και του συναισθηματικού πόνου που βιώνουν λόγω αυτών των συνθηκών» τόνισε.
Οι δύο ερευνήτριες παρακίνησαν την Επιτροπή να αποστείλει ερωτήματα στα υπουργεία και την κυβέρνηση για τον τρόπο που προτίθενται να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Η κ. Κοσσέ εκτίμησε, ότι «ο εγκλωβισμός στα νησιά οφείλεται στην συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας και σε τίποτα άλλο» αναφέροντας συγκεκριμένα, ότι στην εφαρμογή της συμφωνίας αυτής, δεν αναφέρεται πουθενά ότι «οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν δικαίωμα να μετακινηθούν προς την ενδοχώρα».
«Είναι το θέμα το οποίο θα συζητηθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας στις 5 Δεκεμβρίου, εάν ο γεωγραφικός περιορισμός, εάν ο περιορισμός της ελευθερίας μετακίνησης των ανθρώπων αυτών είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα ή όχι κι εάν είναι σύμφωνος και με την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» προσέθεσε η κ. Κοσσέ και υποστήριξε ότι η μόνη λύση για να δοθεί ένα τέλος στο συνωστισμό στα νησιά, είναι η άρση του γεωγραφικού περιορισμού.