Η απάντηση στο ερώτημα είναι αμετάβλητη εδώ και δεκαετίες. Συρόμαστε σε διασκέψεις, παρά την θέλησή μας, προκειμένου να μη χρεωθούμε την άρνηση συμμετοχής σε μια διαδικασία ειρηνικής επίλυσης του Κυπριακού.
Και επί χρόνια η Τουρκία το εκμεταλλεύεται, και κάθε φορά προσθέτει και έναν ή πολλούς όρους για συζήτηση, τους οποίους ναι μεν δεν αποδεχόμαστε, αλλά έχουν ήδη τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, και στην επόμενη διάσκεψη θεωρούνται δεδομένοι για συζήτηση.
Να θέσω όμως άλλη ερώτηση. Γιατί αυτά που καταγγέλλουμε μόνον με ανακοινώσεις, που δεν τις δίνει κανείς σημασία, δεν αποφασίζουμε εν τέλει να τις μετουσιώσουμε σε πράξη; Με παράθεση επιχειρημάτων και αυστηρό καταγγελτικό λόγο ενημερώνουμε τους αντίδικους -συμμάχους μας στα χαρτιά, αλλά όπως φαίνεται επικυρίαρχους- ότι θα προσέλθουμε στις συζητήσεις μόνον αν τηρηθούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τους Βρετανούς και Τούρκους.
Αν δεν προσέλθουμε, ποιος θα ζημιώσει; Θα μας κατηγορήσουν στα διεθνή φόρα;
Και σε τι ζημίωσε η Τουρκία μέχρι τώρα, ως προς το Κυπριακό, μη τηρούσα καμιά από τις δεσμεύσεις της; Απεναντίας, αυξάνει τα κεκτημένα της, χωρίς να διαθέτει επιχειρήματα. Ενώ εμείς διαθέτουμε. Μας τα δίνουν οι ίδιοι οι Τούρκοι. Ομολογώ, πως οι μόνες εξηγήσεις που μπορώ να δώσω για την ελλαδική και κυπριακή συμπεριφορά, είναι είτε η έλλειψη αποφασιστικότητας από ηγέτες περιορισμένης ισχύος, είτε έχουν στοιχεία αυτοί που θέλουν να επιβάλλουν τουρκοποίηση του νησιού και μπορούν να εκβιάζουν τις ηγεσίες μας, επί σειρά ετών.
Πηγαίνουμε σε μια Διάσκεψη, όπου έχουμε δεδομένη θέση, Αθήνα και Λευκωσία, ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση στο Κυπριακό με τον τουρκικό στρατό στο νησί και με το καθεστώς εγγυητριών δυνάμεων σε μια ανεξάρτητη χώρα. Και έρχεται ο εκπρόσωπος των Τ/κ, Μ.Ακιντζί, εκφράζοντας τις απόψεις της Άγκυρας, να δηλώσει:
«Δεν θα υπάρξει λύση εάν Κύπρος και Ελλάδα δεν αποδεχτούν τον τουρκικό στρατό στο νησί». Ζήτησε από την Κύπρο και την Ελλάδα να εγκαταλείψουν «τη θέση τους για μηδέν στρατό και μηδέν εγγυήσεις».
Μάλιστα δε, ο Ακιντζί κατηγόρησε Ελλάδα και Κύπρο ότι η θέση τους για κατάργηση του συστήματος των εγγυήσεων και η απαίτηση της αποχώρησης του τουρκικού στρατού κατοχής από το νησί «δεν συνιστά μια αρχή για τις διαπραγματεύσεις». Πρόσθεσε ότι «Το αίσθημα της ασφάλειας για τον τουρκοκυπριακό λαό δεν πρέπει να δημιουργήσει απειλή για την ελληνοκυπριακή πλευρά. Η πλειοψηφία του τουρκοκυπριακού λαού δίνει μεγάλη σημασία στην εγγύηση της Τουρκίας».
Υπάρχει επομένως σαφής διάσταση απόψεων, με ανυποχώρητες τις δυο πλευρές. Τι είδους συζήτηση θα γίνει. Είναι σαφές ότι και μόνο η συζήτηση αυτών των θεμάτων θα φέρει τη Ελλάδα απολογούμενη, επειδή η Τουρκία θα προβεί σε δήθεν υποχωρήσεις. Είναι γνωστές άλλωστε. Ναι μεν, θα φύγει ο τουρκικός στρατός, αλλά σιγά-σιγά σε διάστημα 15ετίας. Και ως προς τις εγγυήσεις/ασφάλεια, η εγγυήτρια δύναμη θα επεμβαίνει μόνον σε πολύ σοβαρές και έκρυθμες καταστάσεις. Αλλά, το ζήτημα της σοβαρότητας της κατάστασης, το ερμηνεύει ο καθείς όπως θέλει.
Ακόμη, έχουμε θέσει όρο, ότι πρώτα θα συζητηθεί το θέμα εγγυήσεων/ασφάλειας και αν λυθεί θα προχωρήσουν οι διαβουλεύσεις και στα άλλα. Και έρχεται ο υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας να δηλώσει πως η Άγκυρα αντιμετωπίζει την σύνοδο στο Crans-Montana της Ελβετίας για το Κυπριακό, ως τελική: «Εμείς, είπε, είμαστε πάντοτε έτοιμοι. Το δηλώσαμε και προηγουμένως ότι εκεί πρέπει να πάμε χωρίς όρους. Το είπαμε ότι δεν θα δεχτούμε τους όρους που προσπάθησε να θέσει η Ελληνοκυπριακή πλευρά». Πάει κι αυτή η υποτιθέμενη κόκκινη γραμμή που είχαμε θέσει.
Και κοντά σ’ αυτά, η Διάσκεψη της Ελβετίας θα πραγματοποιηθεί υπό την απειλή τουρκικής στρατιωτικής άσκησης εντός της κυπριακής ΑΟΖ, καθώς η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX για διεξαγωγή άσκησης με πραγματικά πυρά σε περιοχή που ακουμπά και το Οικόπεδο 11. Αυτό το οικόπεδο δηλαδή, στο οποίο έχει αναγγελθεί η προετοιμασία της Γεώτρησης από την TOTAL που έχει προγραμματισθεί στις 14 Ιουλίου. Οι διασκεπτόμενοι θα βρίσκονται στην Ελβετία ακούγοντας τους ήχους των τουρκικών κανονιοβολισμών κατά της Κύπρου.
Τι στην ευχή επί τέλους χρειάζεται να συμβεί, για να πούμε στους Τούρκους «Πάτε μόνοι σας στην Ελβετία. Εσάς ενδιαφέρει πιεστικά η επίλυση του Κυπριακού. Η Κύπρος μπορεί να ζήσει -ήδη ζει εδώ και 43 χρόνια- χωρίς τους Τουρκοκύπριους».