Πέρσι το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ επισκιάστηκε από το φόβο τρομοκρατικών επιθέσεων, εξαιτίας της επίθεσης στη Νίκαια της Γαλλίας και τα περιστατικά ισλαμιστικής βίας που ακολούθησαν επί γερμανικού εδάφους. Και φέτος τα μέτρα ασφαλείας αναμένονται δρακόντεια. Στην πρεμιέρα του 106ου Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ αναμένονται όπως κάθε χρόνο η καγκελάριος Μέρκελ αλλά και άλλοι υψηλοί προσκεκλημένοι, όπως το βασιλικό ζεύγος της Σουηδίας. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το ιστορικό γερμανικό φεστιβάλ είχε επισκιαστεί από τις έριδες των απογόνων του Βάγκνερ, φέτος επικρατεί ησυχία. Αφορμή στάθηκαν βέβαια και οι εορτασμοί των 100 χρόνων από τη γέννηση του Βίλαντ Βάγκνερ, εγγονού του Βάγκνερ και ενός από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του 20ου αιώνα.
Και άλλοι συνθέτες στο φετινό πρόγραμμα
Παραδοσιακά το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Μπαϊρόιτ μονοπωλούν οι όπερες του Ρίχαρντ Βάγκνερ, που είναι άλλωστε και ο εμπνευστής του. Σπάνια έχουν ανεβεί στη σκηνή της Όπερας του Μπαϊρόιτ στο πλαίσιο του Φεστιβάλ έργα άλλων συνθετών. Φέτος, το πρόγραμμα που επιμελήθηκε η Νίκη Βάγκνερ, που διευθύνει επίσης το Φεστιβάλ Μπετόβεν της Βόννης, περιλαμβάνει και έργα του Τζιουζέπε Βέρντι όπως και του Άλμπαν Μπεργκ. Ιδιαίτερη θέση φέτος κατέχει επίσης το συνολικό σκηνοθετικό έργο του Βίλαντ Βάγκνερ.
Φυσικά όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος οι όπερες του Βάγκνερ και οι νέες προσεγγίσεις τους τραβούν την προσοχή του κοινού –φέτος οι φίλοι του Φεστιβάλ αναμένεται να ξεπεράσουν τους 1.900. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται από τους κριτικούς σε μια νέα παραγωγή της μοναδικής κωμωδίας του Βάγκνερ, των «Αρχιτραγουδιστών της Νυρεμβέργης», υπό την διεύθυνση του Ελβετού Φιλίπ Ζορντάν και με τη σκηνική επιμέλεια του εβραϊκής καταγωγής Αυστραλού σκηνοθέτη Μπάρι Κόσκι. Η εβραϊκή καταγωγή του Κόσκι φαίνεται να έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαφορετική ανάγνωση της βαγκνερικής όπερας, ο πρωταγωνιστής της οποίας στο πρωτότυπο σκιαγραφείται ως μια εβραϊκή καρικατούρα. Στη συγκεκριμένη παραγωγή τόσο ο Ζορντάν όσο και ο Κόσκι κάνουν μια απόπειρα κριτικής προσέγγισης του συγκεκριμένου βαγκνερικού έργου, που αποτέλεσε άλλωστε και αγαπημένο έργο της ναζιστικής προπαγάνδας. Φέτος παρουσιάζεται επίσης η όπερα «Πάρσιφαλ» του Βάγκνερ, μια παραγωγή του 2016 υπό τη διεύθυνση του Χάρτμουτ Χένχεν και σκηνοθεσία του Ούβε Έρικ Λάουφενμπεργκ. Επίσης ανεβαίνει και φέτος η όπερα «Τριστάνος και Ιζόλδη» σε μουσική διεύθυνση του Κρίστιαν Τίλερμν και σκηνοθεσία της Καταρίνα Βάγκνερ.
Βαγκνερικές μελέτες σε μια αδιάφορη βαυαρική πόλη
Το Μπαϊρόιτ ήταν επιλογή του ίδιου του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Στη μικρή και ήσυχη πόλη της Βαυαρίας διοργανώθηκε το πρώτο φεστιβάλ όπερας το 1876. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Η πόλη αυτή δεν είχε να προσφέρει τίποτα ιδιαίτερο για αυτό όλοι αναγκαστικά να έμεναν συγκεντρωμένοι στο έργο του Βάγκνερ. Κάτι τέτοιο ισχύει και στις μέρες μας.
Βέβαια το φετινό πρόγραμμα πέρα από τις κλασικές όπερες έχει να προσφέρει και ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα επιστημονικών συμποσίων. Εκτός από τις εκδηλώσεις που εστιάζουν στον σκηνοθέτη Βίλαντ Βάγκνερ και την αμφιλεγόμενη σχέση του με το εθνικοσιαλιστικό παρελθόν, διοργανώνεται φέτος παράλληλα με το βασικό πρόγραμμα σειρά παράλληλων συζητήσεων πάνω στην γενικότερη πρόσληψη των επικών έργων του Ρίχαρντ Βάγκνερ από το Τρίτο Ράιχ. Στόχος είναι ο κύκλος αυτός μελετών και συζητήσεων να συνεχίσει να διεξάγεται στο Μπαϊρόιτ κάθε χρόνο, στο πλαίσιο του ομώνυμου Φεστιβάλ.
Ρικ Φούλκερ / Δήμητρα Κυρανούδη
Πηγή: Deutsche Welle