Skip to main content

ΕΒΖ, ΜΕΒΓΑΛ και ΟΑΣΘ δείχνουν ότι κάτι αλλάζει στον κόσμο της εργασίας

Τρεις υποθέσεις μεγάλων επιχειρήσεων της Β. Ελλάδος δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι προσαρμόζονται στα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί από την κρίση.

Τις τελευταίες ημέρες τρεις υποθέσεις μεγάλων επιχειρήσεων της Β. Ελλάδος αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι βρισκόμαστε μπροστά σε αλλαγή νοοτροπίας των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους, οι οποίοι κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία δείχνουν να προσαρμόζονται στα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί στην πραγματική οικονομία από την πολύχρονη ύφεση.

Στην Ελληνική Βιομηχανία Ζαχάρεως, μια αμιγώς κρατική εταιρεία, στη ΜΕΒΓΑΛ, μια αμιγώς ιδιωτική εταιρία και στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης, μια ιδιωτική εταιρεία που όμως εξαρτάται απολύτως από την δημόσια χρηματοδότηση, οι εργαζόμενοι συλλογικά είτε υπέγραψαν επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας με αισθητά μειωμένες αποδοχές, είτε είναι έτοιμοι να το κάνουν. Στην ΕΒΖ η μεσοσταθμική μείωση των αποδοχών για την τριετία 2016 – 2018 είναι 15%. Στη ΜΕΒΓΑΛ η σύμβαση που υπεγράφη προβλέπει επίσης μειώσεις μισθών από 3,5% έως 18%. Ενώ για τον ΟΑΣΘ, οι νέες διαπραγματεύσεις που ξεκινούν με την κυβέρνηση είναι βέβαιον ότι θα οδηγήσουν τους επόμενους μήνες σε «κούρεμα» της επιδότησης από το κράτος και άρα σε μειώσεις μισθών για τους πάνω από 2000 εργαζομένους, ώστε το μεταφορικό έργο των αστικών λεωφορείων της Θεσσαλονίκης να μπορεί να εκτελεστεί.  

Στα επτά – οκτώ χρόνια που διαρκεί η κρίση στην Ελλάδα ο κόσμος της εργασίας έχει πληγωθεί βαθύτατα. Η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα εκτοξεύτηκε σε ποσοστά πρωτόγνωρα για τις δεκαετίες της μεταπολίτευσης, ως αποτέλεσμα της ύφεσης της οικονομίας. Πλήθος επαγγελματιών διαγράφηκαν από τα μητρώα των Επιμελητηρίων και της εφορίας και είτε κάθονται, είτε συνεχίζουν «αόρατοι» από τις οικονομικές αρχές, εργαζόμενοι στο πεδίο της «γκρίζας» αδήλωτης οικονομίας. Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις δεν άντεξαν. Έκλεισαν ή μείωσαν το προσωπικό τους, ανάλογα με την πτώση του τζίρου τους. Σε αρκετές περιπτώσεις για να μειώσουν μισθούς κατέφυγαν σε… παράπλευρες λύσεις, όπως για παράδειγμα οι ατομικές συμβάσεις εργασίας, αφού οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αρνούνταν να νομιμοποιήσουν την πραγματικότητα, θέτοντας συχνά ως όριο  στις σχετικές διαπραγματεύσεις τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας της περιόδου 2009 – 2010 ή και προγενέστερες, ακόμη κι όταν από νομική πλευρά τα κείμενα αυτά δεν ίσχυαν.

Στο δημόσιο τομέα τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Δεν υπήρξαν απολύσεις –ακόμη κι όσες επιχειρήθηκαν δεν ίσχυσαν-, αλλά η μείωση μισθών και συντάξεων προς ανακούφιση του δημοσίου ταμείου επιβλήθηκαν με διαδοχικές νομοθετικές παρεμβάσεις. Σε αυτή την περίπτωση καμία συνδικαλιστική οργάνωση –ούτε η ΑΔΕΔΥ, ούτε η ΠΟΕ ΟΤΑ, για να αναφέρουμε τις πιο γνωστές- δεν είχε τη δυνατότητα της παραμικρής παρέμβασης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι συνταξιούχοι, αλλά και τα ειδικά μισθολόγια (αστυνομικοί, δικαστικοί, πανεπιστημιακοί κ.λπ.), τους οποίους δικαιώνουν αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου, δεν έχουν δικαιωθεί στην πράξη.

Επτά χρόνια μετά την επίσημη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως της κρίσης οι εξελίξεις στην ΕΒΖ, τη ΜΕΒΓΑΛ και τον ΟΑΣΘ δείχνουν ότι η νοοτροπία του κόσμου της εργασίας προσαρμόζεται στα δεδομένα της πραγματικότητας. Μόνο που και στις τρεις περιπτώσεις η κατάσταση έπρεπε να φτάσει στο παρά 1΄ για να υπάρξει κινητοποίηση και συστράτευση των σωματείων με τις διοικήσεις. Εννοείται ότι σε καμία από τις τρεις περιπτώσεις η παρτίδα δεν έχει σωθεί οριστικά και αμετάκλητα. Απλώς σήμερα οι προϋποθέσεις είναι καλύτερες, αφού σε επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας το μισθολογικό κόστος έχει βαρύνουσα σημασία στο τελικό οικονομικό αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση στα τρία αυτά μέτωπα ο αγώνας θα δοθεί με πιθανότητες επιτυχίας. Αντίθετα με πολλές άλλες περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στην Κεντρική Μακεδονία και τη χώρα ολόκληρη, που δεν υπήρξαν καν οι προϋποθέσεις για τη μάχη της επιβίωσης. Καθώς οι παραδοχές έμειναν «κολλημένες» στα δεδομένα του 2009, η πραγματικότητα πέρασε από πάνω τους σαν οδοστρωτήρας.