Το περασμένο Σάββατο η διευθύντρια του πρωθυπουργικού γραφείου Θεσσαλονίκης Κατερίνα Νοτοπούλου συγκάλεσε σύσκεψη για το θέμα της βλάβης στην ΕΥΑΘ, με τη συμμετοχή δημάρχων, του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, καθώς και της υφυπουργού Μαρίας Κόλλια Τσαρουχά. Πέντε μέρες μετά η υφυπουργός η οποία είναι συνεποπτεύουσα στην ΕΥΑΘ συγκάλεσε κι εκείνη τη δική της σύσκεψη, αυτή τη φορά με τη συμμετοχή μόνον της ηγεσίας της εταιρείας. Κανείς δεν κατάλαβε το λόγο για τον οποίο συνεκλήθησαν αυτές οι συσκέψεις αφού ουσιαστικά δεν παρήγαγαν κανένα απολύτως αποτέλεσμα, πέραν του ότι έγιναν κατόπιν εορτής. Ωστόσο, η σύγκλησή τους μαρτυρά το ρήγμα το οποίο υπάρχει στο Διοικητήριο και τον δυισμό ως προς την κυβερνητική εκπροσώπηση και έκφραση στη Θεσσαλονίκη.
Μετά τις εκλογές του 2015 ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, πιεζόμενος από τον ελάσσονα κυβερνητικό εταίρο του Πάνο Καμμένο προχώρησε στη μερική – συμβολική ανασύσταση του υπουργείου Μακεδονίας Θράκης. Όχι ως αυτόνομο υπουργείο, αυτό ήταν αντίθετο στη φιλοσοφία του, αλλά ως ένα υφυπουργείο – συνιστώσα του υπουργείου Εσωτερικών στο οποίο δεν θα μπορούσε φυσικά παρά να τοποθετηθεί στέλεχος των ΑΝΕΛ.
Στην πορεία, βλέποντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στερείται ενός ουσιαστικού πόλου κυβερνητικής εξουσίας στη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός αποφάσισε να συγκροτήσει μια νέα κυβερνητική δομή, ένα υποκατάστημα του πρωθυπουργικού γραφείου. Με την κίνηση αυτή επέτυχε δύο στόχους: αφενός παρέδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ την κυβερνητική πρωτοκαθεδρία στην πόλη, αφετέρου, έγνεψε προς τους Θεσσαλονικείς ότι η κυβέρνησή του δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή, σε αντιδιαστολή με τους προκατόχους της.
Από τον Νοέμβριο του 2016 όταν ξεκίνησε τη λειτουργία του το πρωθυπουργικό γραφείο, το έτσι κι αλλιώς υποβαθμισμένο και απαξιωμένο ΥΜΑΘ απώλεσε κάθε εξουσία και κάθε λόγο ύπαρξης. Στην πλήρη στέρηση αρμοδιοτήτων και πόρων προσετέθη και η απώλεια οποιασδήποτε κυβερνητικής νομιμοποίησης. Τα πάντα περνούσαν, πλέον από τα χέρια της κ. Νοτοπούλου η δε κ. Κόλλια Τσαρουχά περιορίστηκε στον εξ αρχής διακοσμητικό ρόλο της.
Όσο ήταν μόνη της στο Διοικητήριο αυτό δεν την ενοχλούσε, καθώς αυτή ήταν συνήθως η μοίρα των ΥΜΑΘ: να παρίστανται και να χαιρετίζουν. Όμως, η συγκατοίκηση με την κ. Νοτοποπούλου την εξώθησε παντελώς στο περιθώριο, θίγοντας εκτός από το όποιο κύρος της και τα στενά προσωπικά πολιτικά της συμφέροντα. Διότι, μπορεί ο ΥΜΑΘ να μην είχε πόρους και ουσιαστική εξουσία, είχε όμως τη δυνατότητα να κάνει παιχνίδι και προς ίδιο ψηφοθηρικό όφελος. Η συγκρότηση του υποκαταστήματος του Μαξίμου στέρησε και αυτό από την ένοικο της ανατολικής πτέρυγας του Διοικητηρίου.
Η περίπτωση της ΕΥΑΘ ήταν ένα ακόμη χτύπημα καθώς σε μια υπόθεση στην οποία έχει εκείνη την αρμοδιότητα, εμφανίστηκε να βρίσκεται υπό τη διευθύντρια του πρωθυπουργικού υποκαταστήματος. Εξ ου και η σπασμωδική κίνησή της, να διοργανώνει κι εκείνη μεγαλοβδομαδιάτικα τη δική της σύσκεψη, για το θεαθήναι. Όπως για το θεαθήναι ήταν κι εκείνη της κ. Νοτοπούλου πέντε μέρες νωρίτερα.
Η βλάβη της ΕΥΑΘ και οι συνεπακόλουθες βαρύτατες επιπτώσεις της ανέδειξαν με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο το πόσο αναποτελεσματικές και ανεπαρκείς είναι και οι δύο κυβερνητικές δομές της Θεσσαλονίκης.
Τις ανύπαρκτες δυνατότητες του ΥΜΑΘ τις γνωρίζαμε. Όμως, και το πρωθυπουργικό υποκατάστημα, με την ανεμική στελέχωσή του, σε συνδυασμό με την απουσία αρμοδιοτήτων και πόρων είναι καταδικασμένο να κινηθεί σε ρηχά νερά. Να περιοριστεί σε ρόλο διαμεσολαβητή και διαβιβαστή των αιτημάτων των τοπικών φορέων προς την κεντρική εξουσία.
Αναλογικά με τις πενιχρές θεσμικές δυνατότητές του παρήγαγε κάποιο έργο. Συστηματοποίησε κάποια αιτήματα, τα προώθησε με περισσότερη επιμονή προς την κεντρική εξουσία και κάποια εξ αυτών τα οποία χρόνιζαν, όπως για παράδειγμα η παραχώρηση στην αυτοδιοίκηση ορισμένων κρατικών εκτάσεων, λύθηκαν.
Όμως δεν μπορεί να είναι αυτό το ζητούμενο. Δεν είναι αυτό εκείνο που χρειάζεται η Θεσσαλονίκη και η Κεντρική Μακεδονία, όπως και κάθε άλλη περιφέρεια της χώρας.
Δεν συνιστά μεταρρύθμιση ο διορισμός διαμεσολαβητών – τοποτηρητών της κεντρικής εξουσίας. Μεταρρύθμιση είναι η εκχώρηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων και πόρων από την κεντρική προς την τοπική εξουσία, περιφερειακή και δημοτική. Ώστε να αποφασίζει η Θεσσαλονίκη για τα προβλήματά της και να μην εξαρτάται από την «καλοσύνη» του ΥΜΑΘ ή του πρωθυπουργικού υποκαταστήματος. Έχει τη βούληση να το κάνει αυτό η κυβέρνηση; Αν ναι, η επικείμενη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» αποτελεί τη χρυσή ευκαιρία.