Ερώτηση σχετικά με τη ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μεσογείου κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Χρυσόγονος.
Σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση, ο κ. Χρυσόγονος στην ερώτησή του παρέθεσε δημοσιεύματα βάσει των οποίων υπάρχουν τόνοι απορριμμάτων στον βυθό της Μεσογείου με συνέπεια ακόμη και εθελοντές δύτες να αναγκάζονται να τα συλλέγουν. Επιπλέον, αναφέρθηκε σε στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος, βάσει των οποίων στις ελληνικές θάλασσες περισυλλέχθηκαν 9 τόνοι απορριμμάτων μόνο το 2015, ζητώντας τη θέση της Επιτροπής για τους κινδύνους που υπάρχουν τόσο για το θαλάσσιο περιβάλλον όσο και για τους πολίτες. Παράλληλα ζήτησε να εξεταστεί η προοπτική επιπλέον χρηματοδότησης ενεργειών καθαρισμού των θαλασσών.
Απαντώντας στον ευρωβουλευτή, η Κομισιόν, δια στόματος του Επιτρόπου Καρμένου Βέλλα, τονίζει ότι γνωρίζει τους κινδύνους για το περιβάλλον και την υγεία από τα θαλάσσια απορρίμματα και το οικονομικό κόστος που συνεπάγονται. «Η πρόληψη εισροής των θαλάσσιων απορριμμάτων στο περιβάλλον είναι κατ’ αρχάς βασικό μέλημα των σχετικών πολιτικών της ΕΕ», αναφέρει, μεταξύ άλλων, και προσθέτει:
«Η ορθή εφαρμογή όλων αυτών των νομικών και πολιτικών πλαισίων, καθώς και του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία θα βοηθήσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που έθεσε ο κ. βουλευτής».
Παραθέτει, μάλιστα, τις ενέργειες, τις πιλοτικές δράσεις και τα σχετικά προγράμματα που βρίσκονται σε εξέλιξη για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης στην ΕΕ.
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης και της απάντησης:
«Προβληματισμό προκαλούν οι πληροφορίες που σχετίζονται με τη ρύπανση της Μεσογείου. Τα στοιχεία μιλούν για τόνους απορριμμάτων που βρίσκονται στο βυθό των θαλασσών και τα οποία εθελοντές δύτες αναγκάζονται πλέον να συλλέγουν, οργανωμένοι σε ομάδες καθαρισμού, αφού τα κράτη αδυνατούν να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι κατά το 2015, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος, περισυλλέχθηκαν συνολικά από τις ελληνικές θάλασσες 9 τόνοι απορριμμάτων, μεταξύ των οποίων 13 χιλιάδες μπουκάλια και 3.500 πλαστικές συσκευασίες. Είναι προφανές ότι, εν τω μέσω της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Ευρώπη, οι πολίτες καλούνται να αναλάβουν δράση, ιδιαίτερα γύρω από κατοικημένες περιοχές όπου το πρόβλημα είναι εντονότερο, με συνέπεια τα ύδατα να απειλούνται με μόλυνση και η ποιότητα ζωής να υποβαθμίζεται.
Ερωτάται η Επιτροπή:
- Είναι ενήμερη για τη κατάσταση που επικρατεί στις μεσογειακές θάλασσες και βυθούς;
- Σε ποιές ενέργειες προτίθεται να προβεί ώστε να υποστηρίξει τον καθαρισμό των περιοχών αυτών;
- Μελετά τη προοπτική επιπλέον χρηματοδότησης ενεργειών καθαρισμού, μετά το τέλος της δράσης καθαρισμού της Μεσογείου, στο πλαίσιο του Προγράμματος Horizon 2020;
Απάντηση του κ. Vella εξ ονόματος της Επιτροπής (2.8.2016):
Η Επιτροπή γνωρίζει τους κινδύνους για το περιβάλλον και την υγεία από τα θαλάσσια απορρίμματα και το οικονομικό κόστος που συνεπάγονται. Η πρόληψη εισροής των θαλάσσιων απορριμμάτων στο περιβάλλον είναι κατ’ αρχάς βασικό μέλημα των σχετικών πολιτικών της ΕΕ. Η νομοθεσία της ΕΕ για τη διαχείριση των αποβλήτων αφορά τις χερσαίες πηγές των θαλάσσιων απορριμμάτων, ενώ η οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική ορίζει ότι οι ιδιότητες και ποσότητες των απορριμμάτων στη θάλασσα δεν βλάπτουν το θαλάσσιο περιβάλλον. Η οδηγία της ΕΕ για τις λεπτές πλαστικές σακούλες απευθύνεται επίσης στη συγκεκριμένη πηγή της ρύπανσης από πλαστικά απορρίμματα. Η Επιτροπή εποπτεύει την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, ενώ τα κράτη μέλη είναι αρμόδια για την επιβολή της. Ως συμβαλλόμενο μέρος της σύμβασης της Βαρκελώνης, η ΕΕ υποστηρίζει την πλήρη εφαρμογή του περιφερειακού σχεδίου για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων απορριμμάτων.
Η ορθή εφαρμογή όλων αυτών των νομικών και πολιτικών πλαισίων, καθώς και του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία θα βοηθήσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που έθεσε ο κ. βουλευτής.
Τα πιλοτικά σχέδια που πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνεχίζονται στο πλαίσιο του σχεδίου "Φύλακες της Θάλασσας". Η εφαρμογή τους θα έχει ως επίκεντρο την καταπολέμηση των θαλάσσιων απορριμμάτων, όπως τα εγκαταλελειμμένα δίχτυα αλιείας.
Συνεχίζονται επίσης οι προσπάθειες στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της πρωτοβουλίας "Ορίζοντας 2020" για την απορρύπανση της Μεσογείου με σκοπό την εκπλήρωση του στόχου του 2020. Η 2η φάση του προγράμματος επενδύσεων hot spots της Μεσογείου ξεκίνησε το 2015. Αυτό το πρόγραμμα θα εξακολουθήσει να μειώνει τη ρύπανση στη Μεσόγειο, στοχεύοντας στα απόβλητα, τα λύματα και τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Η δεύτερη φάση του περιφερειακού προγράμματος της "Βιώσιμης ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτων" (SWIM) θα συμβάλει επίσης στη μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης, καθώς και στην πιο βιώσιμη χρήση των περιορισμένων υδάτινων πόρων».