Το εργατικό ατύχημα δεν σχετίζεται μόνο με τις οικοδομικές εργασίες ή με τις εργασίες στη βαριά βιομηχανία. Είναι δυνατό να συμβεί σε κάθε φύσεως και είδους απασχόληση, ακόμη και στις εργασίες εκείνε
Το εργατικό ατύχημα δεν σχετίζεται μόνο με τις οικοδομικές εργασίες ή με τις εργασίες στη βαριά βιομηχανία. Είναι δυνατό να συμβεί σε κάθε φύσεως και είδους απασχόληση, ακόμη και στις εργασίες εκείνες που θεωρούνται οι πιο ακίνδυνες, όπως είναι για παράδειγμα η παροχή υπηρεσιών σε χώρων γραφείου. Τι συνιστά όμως εργατικό ατύχημα και ποιες οι υποχρεώσεις του εργοδότη και τα δικαιώματα του εργαζόμενου ή των συγγενών του όταν επέλθει;
Εργατικό ατύχημα είναι κάθε βίαιο συμβάν που επέρχεται σε εργάτη ή υπάλληλο κατά την εκτέλεση της εργασίας του, δηλαδή σε τόπο και κατά το χρόνο εκτέλεσης των καθηκόντων του, ή εξ αφορμής αυτής, όπως π.χ. κατά το χρόνο μετάβασης προς την εργασία ή κατά το χρόνο επιστροφής από την εργασία στην οικία του μισθωτού.
Εφόσον ο εργαζόμενος υποστεί εργατικό ατύχημα και ανεξάρτητα από την αιτία που το προκάλεσε, ανεξάρτητα δηλαδή από το εάν ευθύνεται αποκλειστικά ο ίδιος ο εργαζόμενος ή μόνο ο εργοδότης του ή εάν υφίσταται συνυπαιτιότητα των δύο, ο εργοδότης υποχρεούται εκ του νόμου να προβεί σε μία σειρά αναγγελιών του ατυχήματος στις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να λάβουν σχετική γνώση. Έτσι, ο εργοδότης οφείλει να αναγγείλει το ατύχημα: α) εντός 24 ωρών στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας, β) εντός ομοίως 24 ωρών στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα και γ) εντός 5 ημερών στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Παράλληλα βέβαια ο εργοδότης οφείλει να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων όπου θα αναγράφει την αιτία του ατυχήματος και θα το περιγράφει, το οποίο θα θέτει στη διάθεση των αρμοδίων αρχών, καθώς και κατάλογο εργατικών ατυχημάτων, όπου θα αναγράφει τα ατυχήματα που προκάλεσαν στον εργαζόμενο ανικανότητα εργασίας μεγαλύτερη των τριών ημερών.
Σε περίπτωση τέλος που προκληθεί θάνατος του εργαζόμενου ή σοβαρός τραυματισμός του, ο εργοδότης οφείλει να διατηρεί αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που μπορούν να φανούν χρήσιμα στην εξακρίβωση των αιτιών πρόκλησης του ατυχήματος. Εάν ο εργοδότης παραλείψει την άσκηση των ανωτέρω υποχρεώσεών του εγκυμονεί ο κίνδυνος επιβολής διοικητικών κυρώσεων και άσκησης ποινικής δίωξης.
Η οικονομική φύσεως επιβάρυνση του εργοδότη σχετίζεται άμεσα με τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί ο εργαζόμενος. Στην πράξη συνήθως ο εργαζόμενος (ή, σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του) προσφεύγει στα πολιτικά Δικαστήρια, προς αποκατάσταση της ζημίας που έχει υποστεί. Ο εργαζόμενος, εφόσον υπάγεται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, ακόμη και εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί αυτό καθ΄ αυτό το τυπικό γεγονός της ασφάλισης του, και υπό την προϋπόθεση ότι το ατύχημα δεν προκλήθηκε από δόλο του εργοδότη του, δεν έχει δικαίωμα να αναζητήσει από τον τελευταίο την αποκατάσταση περιουσιακής φύσεως ζημία (π.χ. δαπάνες νοσηλείας κλπ), διατηρεί όμως το δικαίωμα να διεκδικήσει την αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης (ή οι συγγενείς του της ψυχικής τους οδύνης). Η επιδίκαση ή μη αποζημίωσης ή, σε καταφατική περίπτωση, το ύψος αυτής θα κριθεί από το Δικαστήριο, το οποίο θα αναζητήσει την αιτία πρόκλησης του ατυχήματος, θα εξετάσει εάν υφίσταται ευθύνη του εργοδότη ή/και του εργαζόμενου και θα λάβει υπ΄ όψιν του το είδος της ζημίας που έχει υποστεί ο τελευταίος.
Εργατικό ατύχημα είναι κάθε βίαιο συμβάν που επέρχεται σε εργάτη ή υπάλληλο κατά την εκτέλεση της εργασίας του, δηλαδή σε τόπο και κατά το χρόνο εκτέλεσης των καθηκόντων του, ή εξ αφορμής αυτής, όπως π.χ. κατά το χρόνο μετάβασης προς την εργασία ή κατά το χρόνο επιστροφής από την εργασία στην οικία του μισθωτού.
Εφόσον ο εργαζόμενος υποστεί εργατικό ατύχημα και ανεξάρτητα από την αιτία που το προκάλεσε, ανεξάρτητα δηλαδή από το εάν ευθύνεται αποκλειστικά ο ίδιος ο εργαζόμενος ή μόνο ο εργοδότης του ή εάν υφίσταται συνυπαιτιότητα των δύο, ο εργοδότης υποχρεούται εκ του νόμου να προβεί σε μία σειρά αναγγελιών του ατυχήματος στις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να λάβουν σχετική γνώση. Έτσι, ο εργοδότης οφείλει να αναγγείλει το ατύχημα: α) εντός 24 ωρών στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας, β) εντός ομοίως 24 ωρών στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα και γ) εντός 5 ημερών στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Παράλληλα βέβαια ο εργοδότης οφείλει να τηρεί ειδικό βιβλίο ατυχημάτων όπου θα αναγράφει την αιτία του ατυχήματος και θα το περιγράφει, το οποίο θα θέτει στη διάθεση των αρμοδίων αρχών, καθώς και κατάλογο εργατικών ατυχημάτων, όπου θα αναγράφει τα ατυχήματα που προκάλεσαν στον εργαζόμενο ανικανότητα εργασίας μεγαλύτερη των τριών ημερών.
Σε περίπτωση τέλος που προκληθεί θάνατος του εργαζόμενου ή σοβαρός τραυματισμός του, ο εργοδότης οφείλει να διατηρεί αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που μπορούν να φανούν χρήσιμα στην εξακρίβωση των αιτιών πρόκλησης του ατυχήματος. Εάν ο εργοδότης παραλείψει την άσκηση των ανωτέρω υποχρεώσεών του εγκυμονεί ο κίνδυνος επιβολής διοικητικών κυρώσεων και άσκησης ποινικής δίωξης.
Η οικονομική φύσεως επιβάρυνση του εργοδότη σχετίζεται άμεσα με τις ενέργειες στις οποίες θα προβεί ο εργαζόμενος. Στην πράξη συνήθως ο εργαζόμενος (ή, σε περίπτωση θανάτου του, οι συγγενείς του) προσφεύγει στα πολιτικά Δικαστήρια, προς αποκατάσταση της ζημίας που έχει υποστεί. Ο εργαζόμενος, εφόσον υπάγεται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, ακόμη και εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί αυτό καθ΄ αυτό το τυπικό γεγονός της ασφάλισης του, και υπό την προϋπόθεση ότι το ατύχημα δεν προκλήθηκε από δόλο του εργοδότη του, δεν έχει δικαίωμα να αναζητήσει από τον τελευταίο την αποκατάσταση περιουσιακής φύσεως ζημία (π.χ. δαπάνες νοσηλείας κλπ), διατηρεί όμως το δικαίωμα να διεκδικήσει την αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης (ή οι συγγενείς του της ψυχικής τους οδύνης). Η επιδίκαση ή μη αποζημίωσης ή, σε καταφατική περίπτωση, το ύψος αυτής θα κριθεί από το Δικαστήριο, το οποίο θα αναζητήσει την αιτία πρόκλησης του ατυχήματος, θα εξετάσει εάν υφίσταται ευθύνη του εργοδότη ή/και του εργαζόμενου και θα λάβει υπ΄ όψιν του το είδος της ζημίας που έχει υποστεί ο τελευταίος.