του Γιώργου Δώρα
Ο Αύγουστος δεν είναι φέτος για πολλούς επιχειρηματίες μήνας διακοπών. Πολλοί μικροί, μικρομεσαίοι και μεγαλύτεροι της αγοράς δεν θα ξεκουραστούν όπως κάθε χρόνο, διότι προέχουν άλλα πράγματα.
«Πρέπει να δω τι θα κάνω όχι αύριο ή την άλλη εβδομάδα, αλλά το χειμώνα που έρχεται» εξομολογείται κάποιος, που ανήκει στην επιχειρηματική αφρόκρεμα της Θεσσαλονίκης, εκφράζοντας στην ουσία μια ευρύτερη τάση κι έναν προβληματισμό που αφορά σχεδόν όλους στην αγορά.
Οι συνθήκες δεν είναι μόνο πρωτόγνωρες, αλλά και εξαιρετικά ασαφείς, αφού καθημερινά γίνεται ξεκάθαρο ότι η συμφωνία με τους εταίρους για 3ο μνημόνιο στις 12 Ιουλίου και η ψήφιση των προαπαιτούμενων από την ελληνική Βουλή λίγες ημέρες αργότερα έδωσαν απλώς μια ανάσα, που εκπνέει στις 19 ή 20 Αυγούστου. Όσα δε αποκαλύπτονται καθημερινά για τα πεπραγμένα πολλ΄ψων κυβερνητικών στελεχών τους περασμένους έξι μήνες λειτουργούν διαλυτικά.
Κι αυτό διότι όπως φαίνεται το σχέδιο για επιστροφή στη δραχμή και την οικονομική απομόνωση δεν ήταν μόνο στο μυαλό κάποιων, ούτε ήταν απλώς επί χάρτου. Πρόσωπα που αγωνίστηκαν για να εφαρμοστεί παίζουν και σήμερα σημαίνοντα ρόλο στο ΣΥΡΙΖΑ και τις κυβερνητικές δομές εξουσίας. Ως συμπέρασμα προκύπτει ότι οι πολιτικές εξελίξεις –διάσπαση ΣΥΡΙΖΑ, εκλογές κ.λπ.- είναι αναπόφευκτες. Οπότε αναπόφευκτη είναι και η επιστροφή στην πλήρη αβεβαιότητα, δηλαδή στις χειρότερες συνθήκες για την αγορά και την οικονομία.
Με όλα αυτά ο Αύγουστος είναι φέτος ένας μήνας διαφορετικός. Τα capital controls έχουν επηρεάσει την καθημερινότητα των Ελλήνων, οι οποίοι έχουν αυτοπεριοριστεί τροφοδοτώντας χωρίς να ευθύνονται το σπιράλ της ύφεσης. Ακόμη και όσοι κάνουν διακοπές ξοδεύουν πολύ λιγότερα από πέρσι και από πρόπερσι. Γι’ αυτό οι κλασικές για το ελληνικό καλοκαίρι εκδηλώσεις (συναυλίες, παραστάσεις, πανηγύρια κ.λπ.) ματαιώνονται σε σημαντικό ποσοστό, ενώ η κίνηση στις πόλεις –η Θεσσαλονίκη είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα- είναι ακόμη εξαιρετικά ζωηρή.
Για τους επιχειρηματίες ο Αύγουστος είναι μήνας περισυλλογής. Αν και σε ατμόσφαιρα διαρκούς εκκρεμότητας ελάχιστα μπορεί να κάνει κάποιος, τα σχέδια πάνε κι έρχονται. Δεν είναι μύθος ότι ο περιορισμός των εργασιών έχει ήδη επιφέρει διαφόρων τύπων αργίες σε εργαζομένους. Υποχρεωτικές άδειες, εκ περιτροπής εργασία, μειώσεις αποδοχών, διαθεσιμότητες, απολύσεις.
Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης, που –για να θυμόμαστε- πυροδοτήθηκε ανεξέλεγκτα από το δημοψήφισμα και το κλείσιμο των τραπεζών, θα φανούν κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα. Σε αυτό συμφωνούν όλοι οι μάχιμοι παράγοντες της πραγματικής οικονομίας.
Διότι το καλοκαίρι δεν παύει να είναι καλοκαίρι. Έχει τουρίστες που έρχονται από άλλα, μακρινά και γοητευτικά μέρη και μπάνια του λαού, ακόμη κι αυτά μεταφράζονται –για τη Θεσσαλονίκη- σε αυθημερόν μεταβάσεις ή Σαββατοκύριακα στα Φλογητά, τα Πλάγια, την Ποτίδαια, την Καλλιθέα, άντε και το Παλιούρι.