Skip to main content

Εγνατία οδός: Με την ταμπέλα αποτυχίας του ελληνικού δημοσίου

Μεγάλο ενδιαφέρον από τεχνικά και επενδυτικά μεγαθήρια για τον αυτοκινητόδρομο της Β. Ελλάδας. Με τη σιγουριά της επιτυχίας εκεί που εμείς αποτύχαμε

Στην περίπτωση της Εγνατίας Οδού και της ιδιωτικοποίησής της γίνεται φανερή όσο σχεδόν πουθενά αλλού η ανικανότητα του δημοσίου να διαχειριστεί την περιουσία του. Ακόμη και περιουσία που «κάθεσαι και κόβει» έσοδα, μέρα μπαίνει μέρα βγαίνει, το ελληνικό δημόσιο αδυνατεί να την αξιοποιήσει και να την εκμεταλλευτεί.

Αν η μακροχρόνια διαχείριση και εκμετάλλευση του οδικού άξονα της Εγνατίας Οδού και των τριών βασικών καθέτων του παραχωρείται σε ιδιώτες, αυτό γίνεται για πολλούς λόγους. Μεταξύ των οποίων ξεχωρίζω εντελώς υποκειμενικά την αιτία της αδυναμίας (εσείς ονομάστε τη και ανικανότητα αν θέλετε) διαχείρισης από το ελληνικό δημόσιο. Την αδυναμία εκμετάλλευσης σε τέτοιο βαθμό, ώστε να φέρνει ο δρόμος έσοδα τόσο θεαματικά, που να μην μπορεί κανείς εκ των δανειστών να επιβάλει την ιδιωτικοποίησή του.

Δυστυχώς μιλάμε για άλλη Πολιτεία κι όχι για την ελληνική. Στην ελληνική, θα μπορούσαμε με περισσότερες πιθανότητες να μπούμε και μέσα από την εκμετάλλευση του δρόμου, αντί να βγάλουμε τα υποσχόμενα υπερκέρδη. Θα τα βγάλουν οι ιδιώτες και θα τρίβουμε τα μάτια μας. Αυτό είναι βέβαιο και μετά θα τους βρίζουμε που θησαυρίζουν στις πλάτες μας, ενώ στο πίσω μέρος του μυαλού μας θα γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αν μας έδιναν εμάς να διαχειριστούμε το δρόμο θα τα κάναμε μαντάρα. Δηλαδή θα παίρναμε και δάνεια...

Οι εννέα υποψήφιοι για την Εγνατία Οδό αποτελούν εντυπωσιακά ονόματα – παγκόσμιους παίχτες και υπόσχονται έναν θεαματικό ανταγωνισμό. Συνιστούν ένα γκρουπ – φωτιά που όμοιό του δύσκολα συναντά κάποιος σε διαγωνιστικές διαδικασίες τουλάχιστον στην Ελλάδα. Δείγμα κι αυτό της σπουδαιότητας της Εγνατίας Οδού.

Σκεφτείτε για παράδειγμα ότι οι δυο από τους τρεις ιδιώτες που θα διαχειρίζονται το λιμάνι της Θεσσαλονίκης μέχρι το 2051 συμμετέχουν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό για την Εγνατία. Επίσης, συμμετέχουν οι μεγάλες εγχώριες κατασκευαστικές εταιρίες, ενώ σε εταιρικά σχήματα εμφανίζονται μεγάλες ελληνικές εταιρίες σε συνεργασία με Κινέζους, Γάλλους, Καναδούς, Γερμανούς, Ολλανδούς, Ιταλούς κτλ.

Με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση της κατασκευής του δρόμου για τη δημιουργία των σταθμών εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών και για τους σταθμούς διοδίων, είναι λογικό ότι η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας αποτελεί μια πολύ καλή επένδυση, αρκεί κάποιος να ξέρει να εκμεταλλεύεται αυτοκινητοδρόμους, διότι σε άλλη περίπτωση τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Στα ονόματα πάντως των υποψηφίων βρίσκει εταιρίες με μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση – εκμετάλλευση αυτοκινητοδρόμων.

Η ανάληψη της συντήρησης ενός αυτοκινητοδρόμου, όπως η Εγνατία Οδός, είναι ένα πολύ βαρύ κόστος, αν και υπάρχουν πολλά παραθυράκια, τα οποία θα επέτρεπαν ελιγμούς με σημαντικά οικονομικά οφέλη για τον ιδιώτη.

Δεδομένου ότι η Εγνατία οδός έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης (όχι εκείνες που μελετήθηκαν), η αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών θα πρέπει να είναι κεντρικός στόχος των νικητών του διαγωνισμού. Διότι μέχρι σήμερα αυτό το κομμάτι αποτελεί περισσότερο στόχο, παρά απόδειξη για τις δυνατότητες του αυτοκινητοδρόμου. Όπως άλλωστε και οι δυνατότητες και προοπτικές που προοιωνιζόταν ο αυτοκινητόδρομος για τις περιοχές από τις οποίες διέρχεται. Κάποια οφέλη τα είδαμε, όμως σε σχέση με τα προσδοκώμενα...

Προφανώς θα χρειαστεί –κι ας μην το λένε σήμερα πολλοί- να θεσπιστούν αντικίνητρα χρήσης, ειδικά από φορτηγά, νταλίκες κτλ. του παράπλευρου οδικού δικτύου και των παλαιών εθνικών οδών, διότι οι σημερινές απώλειες εσόδων σε καιρό ιδιωτικής πρωτοβουλίας είναι απαγορευτικές.

Οι τουρίστες προφανώς και θα αποφύγουν την ταλαιπωρία του παράπλευρου δικτύου. Έτσι κι αλλιώς οι προορισμοί τους είναι συγκεκριμένοι στη Βόρεια Ελλάδα και είναι σχεδόν νομοτελειακή η χρήση του αυτοκινητοδρόμου.

Αν και είμαι υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στην περίπτωση των σημαντικών υποδομών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια και αυτοκινητόδρομοι, αλλά και δικτύων, δεν μπορώ παρά να εκφράσω την απογοήτευσή μου για την ανικανότητα του ελληνικού δημοσίου να καταφέρει όσα –πολλά περισσότερα- καταφέρνει ένας ιδιώτης.

Χαρίζουμε «χρυσοφόρα» περιουσιακά στοιχεία, έστω για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κι όχι για πάντα, στο ιδιωτικό κεφάλαιο, που διασφαλίζει υπερκέρδη εκεί που εμείς μπορούσαμε μόνο απώλειες. Επειδή δεν θέλω να λειτουργήσω με συνωμοσιολογίες θα πω απλώς (για μένα): ακατανόητο.