Δυο κρούσματα ελονοσίας στον ντόπιο πληθυσμό, τα οποία ακόμη δεν είναι γνωστό εάν σχετίζονται με την παρουσία των κέντρων φιλοξενίας προσφύγων, καταγράφηκαν στην περιοχή του Λαγκαδά και συγκεκριμένα στον οικισμό Αγίου Βασιλείου. Ευτυχώς, οι δυο άνθρωποι είναι καλά στην υγεία τους, καθώς τα περιστατικά αντιμετωπίστηκαν εγκαίρως και αποτελεσματικά.
Οι αρμόδιοι του δήμου Λαγκαδά και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ήδη έχουν πραγματοποιήσει τρεις συσκέψεις, παρουσία των υπευθύνων του ΚΕΕΛΠΝΟ, προκειμένου να δουν τι γίνεται με τη συγκεκριμένη υπόθεση και εάν υπάρχει φόβος επέκτασης της νόσου, δεδομένου ότι ο κύριος διαβιβαστής της στη χώρα μας είναι τα λεγόμενα ανωφελή κουνούπια (Anopheles sacharovi), που ο πληθυσμός τους είναι αρκετά μεγάλος όχι μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή.
Με την εμφάνιση των κρουσμάτων σήμανε συναγερμός και στους τοπικούς φορείς, που αμέσως ζήτησαν τη βοήθεια των ειδικών επιστημόνων. Ανησυχία δεν υπάρχει πολύ μεγάλη, καθώς παλαιότερα υπήρχαν πολλά κρούσματα στη χώρα συνήθως σε εργάτες γης, ενώ είχαμε και τη λεγόμενη «ελονοσία των αεροδρομίων», όπως αναφέρουν οι επιστήμονες.
Στη Βόρεια Ελλάδα πάντως τα κρούσματα ήταν σπάνια. Υπήρξαν τα κρούσματα του 2001 σε τουριστική περιοχή σε δύο Γερμανούς τουρίστες, αλλά και τα κρούσματα στην Αλεξανδρούπολη το 2013, σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές του ΚΕΕΛΠΝΟ. Από το 2011 τα κρούσματα «εγχώριας μετάδοσης» άρχισαν και πάλι να αυξάνονται, έπειτα από μια περίοδο συνεχούς μείωσης και η πηγή τους ήταν η Σκάλα Λακωνίας. Έκτοτε έχουν καταγραφεί περίπου 70 ενδημικά κρούσματα ελονοσίας, με τα 40 να είναι στην περιοχή της Σκάλας Λακωνίας και τα άλλα 30 σε περίπου εννέα σημεία στην επικράτεια.
Η τρίτη σύσκεψη ώστε να εξεταστούν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για να μην επεκταθεί η νόσος έγινε την Τετάρτη στο Λαγκαδά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΚΕΕΛΠΝΟ, με ανακοίνωσή του εντάσσει πλέον στις περιοχές, που θεωρούνται «επηρεαζόμενες από την ελονοσία» (και είναι πολλές σε όλη τη χώρα) τον Άγιο Βασίλειο Κορώνειας του δήμου Λαγκαδά και τον Χορτιάτη.
Μάλιστα, στην ίδια ανακοίνωση με ημερομηνία 8 Αυγούστου 2016, γίνεται επισήμανση για μέτρα από τις υπηρεσίες αιμοδοσίας στις συγκεκριμένες περιοχές.
Παράλληλα, υιοθετήθηκαν ήδη προληπτικά μέτρα προκειμένου να μη μεταδοθεί περαιτέρω η ασθένεια, αφού τα δυο κρούσματα περιλαμβάνονται στα λεγόμενα «εγχώριας μετάδοσης». Στη σημερινή του εβδομαδιαία έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης που αφορά στο διάστημα 1 – 8 Αυγούστου και στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων, το ΚΕΕΛΠΝΟ δεν καταγράφει κανένα περιστατικό ελονοσίας, γι' αυτό εξάλλου και δεν αποδίδεται στη λειτουργία τους η εκδήλωση των δυο περιστατικών ελονοσίας σε ντόπιο πληθυσμό.
Έτσι, εντατικοποιείται στη συγκεκριμένη περιοχή το πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών, «τρέχει» καμπάνια ενημέρωσης των τοπικών υπηρεσιών και επαγγελματιών υγείας, λαμβάνεται πρόνοια για την υποστήριξη των τοπικών υπηρεσιών υγείας, προκειμένου να μπορούν να κάνουν έγκαιρη διάγνωση τυχόν κρουσμάτων, ενώ θα γίνει και πόρτα πόρτα ενημέρωση των κατοίκων της περιοχής τόσο για τη νόσο, όσο και για τα μέτρα ατομικής προστασίας που πρέπει να λαμβάνουν οι πολίτες.
Τα κρούσματα είναι επιβεβαιωμένα, όπως ανακοίνωσε πριν από λίγο και η αντιπεριφέρεια Δημόσιας Υγείας και Αλληλεγγύης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και ο Δήμος Λαγκαδά.
Μάλιστα, η αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας και Αλληλεγγύης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Γερακίνα Μπισμπινά, επισήμανε ότι «η αντιπεριφέρεια, μετά την εμφάνιση δυο επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ελονοσίας σε οικισμό του Δήμου Λαγκαδά, προέβη σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Υπήρξε άμεση κινητοποίηση των υπηρεσιών μας και τα κρούσματα αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς. Οι δύο συμπολίτες μας ανταποκρίθηκαν στην φαρμακευτική αγωγή και είναι καλά στην υγεία τους. Η υπηρεσία μας βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση για παν ενδεχόμενο, δεδομένου ότι παρόμοια περιστατικά καταγράφονται ετησίως σποραδικά σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος. Σε κάθε περίπτωση, η προάσπιση της Δημόσιας Υγείας και η σωστή ενημέρωση του τοπικού πληθυσμού και της κοινής γνώμης αποτελούν το πρωταρχικό μέλημα της αντιπεριφέρειας Δημόσιας Υγείας και Αλληλεγγύης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας».
Επίσης, η ίδια σημειώνει ότι «άμεσα έχουν ληφθεί, όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα, με εντατικοποίηση κυρίως του τρέχοντος προγράμματος καταπολέμησης των κουνουπιών, σε συνδυασμό με πρόσθετες δράσεις τόσο των εναέριων, όσο και των επίγειων μέσων ψεκασμών. Υπήρξε άμεση ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών για τα μέτρα προφύλαξης έναντι της νόσου, από σπίτι σε σπίτι, καθώς και η λήψη αίματος για τις προβλεπόμενες αιματολογικές εξετάσεις. Καθοριστικής σημασίας είναι η έγκαιρη και συστηματική εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών, χωρίς να υπάρχει εφησυχασμός από την πλευρά μας».
Οι αρμόδιοι τονίζουν ότι η κατάσταση στην περιοχή είναι ακόμη υπό διερεύνηση και δεν έχουν προσδιοριστεί όλα τα χαρακτηριστικά των δυο κρουσμάτων, προσπαθώντας μάλιστα να αποτρέψουν την εκδήλωση πανικού ή έντονης αναστάτωσης. Μάλιστα, σημειώνουν ότι «δεν πρέπει βεβιασμένα να γίνει οποιαδήποτε ταύτιση με την παρουσία προσφύγων στην περιοχή ή με αιτίες, που μπορεί να απέχουν από την πραγματικότητα». Πάντως, εδώ και αρκετούς μήνες οι αρμόδιοι για την υλοποίηση του προγράμματος καταπολέμησης των κουνουπιών είχαν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο εμφάνισης της ελονοσίας και γι' αυτό τα κέντρα προσφύγων είναι πάντα σε στενή επιτήρηση, κυρίως από το ΚΕΕΛΠΝΟ, προκειμένου να εντοπιστούν και αντιμετωπιστούν άμεσα τυχόν κρούσματα.
Στην περίπτωση όμως του Αγίου Βασιλείου τα κρούσματα είναι «εγχώριας μετάδοσης». Οι αρμόδιοι είναι πάντως σε συναγερμό, διότι πέρα από τις υγειονομικές επιπτώσεις της μετάδοσης της ελονοσίας, υπάρχει και η πιθανότητα έκδοσης ταξιδιωτικής οδηγίας εάν προκύψει επέκταση της νόσου, ενώ ελλοχεύει και ο κίνδυνος να θέσει τη χώρα μας σε καθεστώς επιτήρησης ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σε περίπτωση που ξεπεράσουμε κάποιο αριθμό κρουσμάτων. Παράλληλα, σημαντικό μπορεί να είναι και το πλήγμα για την αιμοδοσία, καθώς οι αιμοδότες από περιοχές στις οποίες εμφανίζεται η ελονοσία αποκλείονται από το Εθνικό Σύστημα άμεσα και άρα δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί από οποιαδήποτε υπηρεσία αιμοδοσίας.
Μέτρα
Σε ό,τι αφορά στην ελονοσία και τα μέτρα προστασίας του πληθυσμού, από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας γίνονται γνωστά τα παρακάτω:
Η ελονοσία είναι λοιμώδες νόσημα που προκαλείται από παράσιτο (πλασμώδιο) της ελονοσίας και μεταδίδεται κυρίως με τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού του γένους Anopheles. Η ελονοσία ενδημεί σε 100 χώρες, κυρίως της Αφρικής και της Ασίας. Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974. Έκτοτε, καταγράφονται στην Ελλάδα ετησίως περίπου 20-50 περιστατικά που σχετίζονται με ταξίδι ή παραμονή ατόμων σε ενδημική για την ελονοσία χώρα (εισαγόμενα περιστατικά). Ωστόσο, από το 2009 και μετά, καταγράφονται κάθε χρόνο σε διάφορες περιοχές της χώρας και κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης.
Η ελονοσία δεν μεταδίδεται άμεσα με την επαφή μεταξύ των ανθρώπων παρά μόνο όταν κουνούπι τσιμπήσει μολυσμένο άτομο και στη συνέχεια τσιμπήσει υγιές άτομο.
Η εικόνα της νόσου είναι συνήθως ήπια και προσομοιάζει με τη γρίπη. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, εφιδρώσεις και ρίγος. Μπορούν να παρουσιαστούν επίσης κεφαλαλγία, καταβολή, αρθραλγίες και μυαλγίες, ναυτία, κοιλιακό άλγος, διάρροια, βήχας και άλλα συμπτώματα. Η νόσος είναι πλήρως ιάσιμη εάν διαγνωστεί έγκαιρα και ο ασθενής λάβει το συντομότερο την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να υπάρχουν επιπλοκές.
Για την προστασία από τα κουνούπια και την ελονοσία συνιστάται προς τους πολίτες η λήψη των παρακάτω μέτρων:
-Μέτρα αποφυγής τσιμπημάτων κουνουπιών:
1.Χρήση εντομοαπωθητικών λοσιόν δέρματος όταν υπάρχουν κουνούπια (προσοχή στις οδηγίες χρήσης). Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων που καλύπτουν όσο το δυνατό περισσότερο το σώμα.
2.Συχνά λουτρά καθαριότητας. Χρήση κουνουπιέρας και άλλων μέτρων αποφυγής εισόδου κουνουπιών στο εσωτερικό των κατοικιών. Συνιστάται εγκατάσταση συσκευών κλιματισμού και ανεμιστήρων και χρήση λαμπτήρων κιτρίνου χρώματος στο εξωτερικό των οικιών.
-Μέτρα αποφυγής ανάπτυξης κουνουπιών:
1.Αποφυγή δημιουργίας στάσιμων νερών έστω και σε μικρή ποσότητα, γιατί τα κουνούπια πολλαπλασιάζονται μόνο στο στάσιμο νερό. (γλάστρες, βάζα, λεκάνες και βαρέλια, παλιά λάστιχα, σιντριβάνια εγκαταλειμμένα, ποτίστρες κτλ). Κούρεμα του γκαζόν, θάμνων, φυλλωσιάς και γενικά κατά το δυνατό περιορισμό της βλάστησης όπου βρίσκουν κατάλυμα τα ενήλικα (ακμαία) κουνούπια και πότισμα τις πρωινές ώρες.