Στις αίθουσες των δικαστηρίων φτάνει έπειτα από πέντε χρόνια η υπόθεση της «περιβαλλοντικής βόμβας» στο πρώην εργοστάσιο Χίτζου, στο δήμο Παύλου Μελά, στην περιοχή της Πολίχνης, επί της Λεωφόρου Στρατού, που απασχολεί την ευρύτερη περιοχή εδώ και περίπου δέκα χρόνια.
Στις 17 Μαΐου θα εκδικαστεί η καταγγελία που είχε κάνει το 2012 η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, για την παραμονή στο εγκαταλειμμένο εργοστάσιο υλικών επικίνδυνου για την υγεία αμιάντου.
Μετά την καταγγελία, τόσο της Οικολογικής Κίνησης, όσο και των κατοίκων της περιοχής, υπήρξε παρέμβαση των αρμόδιων υπηρεσιών σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο και μάλιστα εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν σπασμένες πλάκες αμιάντου εντός του «κουφαριού» του πρώην εργοστασίου. Ακολούθησε η αίτηση για άσκηση ποινικής δίωξης κατά παντός υπευθύνου «για το πρόβλημα ύπαρξης στερεών αποβλήτων» και η υπόθεση πήρε το δρόμο της στη Δικαιοσύνη.
Πλέον ανακοινώθηκε η δικάσιμος, προκειμένου να αποδοθούν οι όποιες ευθύνες σε όποιον ανήκουν. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι λύνεται και το πρόβλημα.
Οι πλάκες αμιάντου παραμένουν μέσα στο πρώην εργοστάσιο, παρά τις προσπάθειες, τόσο της δημοτικής αρχής, όσο και των κατοίκων της περιοχής, που εύλογα ανησυχούν για την υγεία τους και την υγεία των παιδιών τους. Δεδομένου ότι στη γύρω περιοχή υπάρχουν πέντε σχολεία και κατοικημένες γειτονιές.
Λύση από το «Πράσινο Ταμείο»
Πάντως, το τελευταίο διάστημα φαίνεται φως στον ορίζοντα, αφού οι προσπάθειες του δήμου αναμένεται να φέρουν αποτέλεσμα. Όπως τόνισε στη Voria.gr ο δήμαρχος Παύλου Μελά, Δημήτρης Δεμουρτζίδης, «ασχολούμαστε με αυτό το θέμα από την αρχή της θητείας μας ως δημοτική αρχή. Θέλουμε να απομακρυνθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα ο αμίαντος. Σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος κατορθώσαμε να βρούμε πόρους από το 'Πράσινο Ταμείο' για να υλοποιήσουμε το σχεδιασμό της αποψίλωσης και απομάκρυνσης των επικίνδυνων υλικών. Περιμένουμε ότι σύντομα θα εγκριθεί η χρηματοδότηση και θα δοθεί η λύση σε ένα πρόβλημα που χρονίζει».
Ο πρώην αντιδήμαρχος και αρμόδιος εντεταλμένος σύμβουλος, Σάκης Λαζαρίδης, που είναι από τους ανθρώπους που πάλεψαν πολύ για να απομακρυνθούν οι πλάκες αμιάντου (θεωρούνται καρκινογόνες) από το πρώην εργοστάσιο Χίτζου, τόνισε στη Voria.gr ότι «όλος ο κόσμος της περιοχής είναι ανάστατος, επειδή δεν μπορεί να ζει δίπλα σε επικίνδυνα υλικά. Το εργοστάσιο κατασχέθηκε και πέρασε στα χέρια της Alpha Bank το 2008. Δεν αναλάμβανε όμως κανείς την απομάκρυνση του αμίαντου. Ξεκίνησε ένας μεγάλος αγώνας και από την Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, από φορείς και κατοίκους της περιοχής και από το δήμο. Έγιναν μεγάλες προσπάθειες, ήρθαμε σε επικοινωνία με την Τράπεζα, με τον πρώην ιδιοκτήτη, με τα υπουργεία, κάναμε κινητοποιήσεις και ευτυχώς πλέον φαίνεται ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα δρομολογείται η λύση μέσω του 'Πράσινου Ταμείου'. Η κατάσταση πάντως σήμερα παραμένει όπως ήταν...».
Οι κινητοποιήσεις των κατοίκων στο παρελθόν οδήγησαν στην απομάκρυνση σπασμένων πλακών αμιάντου και άλλων στερεών αποβλήτων από το γειτονικό στρατόπεδο Καρατάσιου, όχι όμως και από το εργοστάσιο, εξαιτίας του ιδιοκτησιακού.
Το ιστορικό
Ο κ. Λαζαρίδης περιέγραψε το ιστορικό των ενεργειών που έγιναν από το δήμο για την επίλυση του προβλήματος, σε ανακοίνωση του προηγούμενου Δεκεμβρίου:
Η αποξήλωση και αποκομιδή των αμιαντούχων υλικών από το πρώην εργοστάσιο Χίτζου ταλανίζει τα τελευταία έτη το Δήμο Παύλου Μελά, το σχολικό συγκρότημα Καρατάσιου όπου φοιτούν περισσότεροι από 700 μαθητές και τους γύρω κατοίκους. Το πρόβλημα ανέκυψε όταν το 2008 λεηλατήθηκαν τα σίδερα από τη στέγη του εργοστασίου και ο αμίαντος θρυμματίστηκε στο δάπεδο. Μετά από καταγγελίες των πολιτών, σχολείων, συλλόγων κλπ που έγιναν μέσα στο έτος 2014 και τις ενέργειες που επιτελέστηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Δήμου Παύλου Μελά, έχοντας πλέον ξεκαθαρίσει το τρόπο αποκατάστασης – εξυγίανσης του χώρου, ακολούθησαν οι παρακάτω διαδικασίες – ενέργειες:
- Αναζήτηση των στοιχείων των ιδιοκτητών στα πλαίσια των νόμιμων διαδικασιών και αίτημα προς την Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στις 14-10-2014 τόσο για τη διευκρίνηση των όρων που διέπουν το χώρο όσο και για το τι προβλέπεται από τη νομοθεσία για την αποκατάσταση – εξυγίανση του χώρου καθώς η ανάμειξη των πλακών αμιάντου με τα λοιπά στερεά απόβλητα δεν επιτρέπει τη συλλογή τους από την υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου.
- Ενημερωτικά έγγραφα που παρέλαβε ο Δήμος από την ΠΚΜ για την κατάσχεση του ακινήτου υπέρ της ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑΣ Α.Ε. καθώς και για τα ισχύοντα σχετικά με τις εργασίες κατεδάφισης, αποξήλωσης και απομάκρυνσης αμιάντου, τη σχετική εξέταση από νομική υπηρεσία για τον υπόχρεο, τόσο για τη φύλαξη του εργοστασίου όσο και το νόμιμο τρόπο απομάκρυνσης και διάθεσης αμιάντου.
- Στις 03-02-2015, ο Δήμος αιτήθηκε εγγράφως την άμεση επέμβαση της ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑΣ Α.Ε η οποία στοιχειοθέτησε ότι δεν έχει αποκτήσει την κυριότητα, τη νομή και την κατοχή του ακινήτου.
- Ο Δήμος προέβη σε απαντήσεις τριών κοινοβουλευτικών ερωτημάτων σχετικά με το θέμα διαχείρισης της συγκεκριμένης υπόθεσης.
- Μετά τη διερεύνηση από το Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Δόμησης Ενέργειας και Μεταλλείων, ο Δήμος προέβη στη λήψη μέτρων ασφαλείας στις 14-10-2015. Γίνανε όλες οι διαδικασίες για την ενεργοποίηση της Οικείας Επιτροπής Επικινδύνως Ετοιμόρροπων Κατασκευών.
- Με Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου εγκρίθηκε η παροχή εντολής σε δικηγόρο προκειμένου να γνωμοδοτήσει για τη συγκεκριμένη υπόθεση ώστε να διερευνήσει για το νόμιμο υπόχρεο και τον καταλογισμό ευθυνών.
- Ο Δήμος Παύλου Μελά, στις 11-12-2015 πρότεινε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος συνέργεια με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης έτσι ώστε να χρηματοδοτηθεί έργο αποκατάστασης του χώρου στο πρότυπο του ΕΡΓΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ του πρώην εργοστασίου ΔΙΑΝΑ.
- Σχετική αυτοψία - έκθεση επικινδύνου επιτελέστηκε από τη Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Κορδελιού – Ευόσμου σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου Παύλου Μελά στις 23-03-2016. Η έκθεση επικινδύνου παραπέμφθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών.
- Στις 13-07-2016 οι υπηρεσίες του Δήμου συνέταξαν προμελέτη για την απομάκρυνση και διαχείριση Αμιαντούχων υλικών από το πρώην σωληνουργείο Χίτζου ώστε να χρησιμοποιηθεί για την ένταξη του έργου στο Πράσινο Ταμείο.
- Η γνωμοδότηση του δικηγόρου και η προμελέτη στάλθηκαν στη ΔΙΠΕΧΩ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στα πλαίσια της συνεδρίασης της Περιφερειακής Επιτροπής Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΠΕΑΠΖ) Κεντρικής Μακεδονίας στην οποία παραβρέθηκε και εκπρόσωπος των υπηρεσιών του Δήμου με στόχο την ένταξη της αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου.
- Σχετικό αίτημα υποβλήθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση στο ΣΥΓΑΠΕΖ στις 28-07-2016 και καταχωρήθηκε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Πράσινου Ταμείο προκειμένου να εγκριθεί.
- Το έργο εντάχθηκε στο σχετικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα με ποσό 73.000,00€ και δεν προχώρησε μέχρι σήμερα καθώς προέκυψε ο Ανασχηματισμός της Κυβέρνησης και η σχετική απόφαση δεν πρόλαβε να υπογραφεί από τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκουρλέτη.
- Στις 09-12-2016 υπογράφτηκε η απόφαση από τον νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταθάκη. Αμέσως μετά η απόφαση στάλθηκε στο Πράσινο Ταμείο και αναμένεται να περάσει Διοικητικό Συμβούλιο ώστε να σταλθεί και πάλι στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για να υπογραφεί ως συνεχιζόμενο έργο για το έτος 2017. Η απόφαση θα κοινοποιηθεί στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης για την υλοποίηση των διαδικασιών διεκπεραίωσης του έργου (μελέτη, διαγωνισμός, εκτέλεση κλπ).
Με την ελπίδα ότι δεν θα προκύψουν νέοι παράγοντες που θα αναστείλουν την διεκπεραίωση της αποκατάστασης, τόσο η διοίκηση όσο και οι υπηρεσίες θα συνεχίσουν να επιδιώκουν την άμεση λύση του προβλήματος.