Περαιτέρω επιδείνωση των μεγεθών των εργοληπτικών επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης προβλέπει για το 2010 ο πρόεδρος του ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ κ. Γ. Γάγαλης, εξαιτίας των καθυστερήσεων στις χρηματοδοτήσεις έργων απ
Τη λήψη άμεσων μέτρων με στόχο τη διασπορά των τεχνικών έργων σε μικρές και μικρομεσαίες τεχνικές εταιρίες, οι οποίες βρίσκονται σε δυσχερή θέση, εξαιτίας της ζοφερής εικόνας που παρουσιάζει ο κλάδος των κατασκευών και την επανεξέταση των ΣΔΙΤ ζητεί ο πρόεδρος του Σύνδεσμου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης και Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ) κ. Γιώργος Γάγαλης. Για το 2010 εκτιμά ότι θα είναι χειρότερο από το 2009, γιατί οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες, δεδομένου ότι δημόσια έργα μέσω του ΕΣΠΑ θα αρχίσουν να χρηματοδοτούνται τέλος του νέου χρόνου αρχές του 2011, καθώς δεν είναι ώριμες οι μελέτες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που γνωστοποίησε ο κ. Γάγαλης σε συνέντευξη που έδωσε για την πορεία του κλάδου, ο κύκλος εργασιών τους προβλέπεται να είναι μειωμένος φέτος κατά τουλάχιστον 31% σε σχέση με το 2008 και κατά 55% σε σχέση με το 2007. Όπως είπε, το αντικείμενο της κατασκευής των δημοσίων έργων ολιγοπωλείται από τους ισχυρούς κατασκευαστικούς ομίλους που καταγράφουν αύξηση κύκλου εργασιών της τάξης του 24% σε σχέση με το 2008 (εκτίμηση βάσει των αποτελεσμάτων Γ’ τριμήνου 2009) και περίπου 75% σε σχέση με το 2007.
Βάσει επίσημων στοιχείων του α’ εξαμήνου 2009, ο τζίρος των δημόσιων έργων του 2009 αναμένεται να κινηθεί στα ίδια ή και μικρότερα επίπεδα του 2008, δηλαδή κάτω από τα 7 δις. Την ίδια ώρα οι ισχυροί όμιλοι καταγράφουν, ήδη, αύξηση κύκλου εργασιών, περί το 24%, βάσει των αποτελεσμάτων Γ’ τριμήνου 2009, με αντίστοιχη μείωση του αντικειμένου των λοιπών επιχειρήσεων. Ο κ. Γάγαλης εκτιμά ότι το 2010 θα είναι χειρότερο από το 2009.
«Φθηνό και ποιοτικό δημόσιο έργο»
Και όμως, οι 10.000 περίπου μικρομεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις και μάλιστα αυτές της περιφέρειας, μπορούν να παράγουν φθηνό και ποιοτικό δημόσιο έργο, να συμβάλλουν τα μέγιστα στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, στην κατασκευή αλλά και στη βιομηχανία οικοδομικών υλικών και προπάντων να διαχέουν τάχιστα τα διατιθέμενα για τα έργα κονδύλια, στις τοπικές αγορές, μέσω των εργαζομένων, των υπεργολάβων και των προμηθευτών, εις όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Ως θετικά και ελπιδοφόρα μηνύματα της νέας ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών χαρακτήρισε το πάγωμα των δαπανηρών έργων βιτρίνας των επεκτάσεων της Αττικής Οδού, ο προβληματισμός για τη σκοπιμότητα των έργων με την μέθοδο ΣΔΙΤ, αλλά και ο ευρύς δημόσιος διάλογος για ένα νέο θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης και κατασκευής των δημόσιων έργων.
Τα μηνύματα αυτά επεσήμανε ότι πρέπει να συνοδευτούν από άμεσα μέτρα για τη διασπορά του τεχνικού αντικειμένου σε όσο το δυνατόν περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των τοπικών οικονομιών, με αιχμή:
• Τη μετατόπιση του κέντρου βάρους από τα έργα βιτρίνας σε μικρομεσαία έργα άμεσης απόδοσης, πχ παιδείας, περιβάλλοντος, ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, πράσινης στέγης, διαχείρισης υδάτων, διαχείρισης αποβλήτων κλπ.
• Την αναχαίτιση της ολιγοπώλησης του κλάδου με χρήση αυστηρών ορίων (πλαφόν) εγγυητικών επιστολών ή/και δραστικής μείωσης του «ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου», ώστε να τεθεί φραγμός στον αθέμιτο ανταγωνισμό και να διανεμηθεί το αντικείμενο σε όσο το δυνατόν περισσότερες εργοληπτικές επιχειρήσεις, με προφανή ευεργετικά αποτελέσματα για την απασχόληση και τις τοπικές οικονομίες.
• Την εφαρμογή της «Υποχρεωτικά πιστοποιημένης υπεργολαβίας», μικρότερων εργοληπτικών επιχειρήσεων στα εκτελούμενα «μεγάλα έργα», για να περάσουν άμεσα τα οφέλη της υλοποίησής τους, στις τοπικές κοινωνίες της πολύπαθης περιφέρειας.
• Την κατάργηση του καταστροφικού και ολιγοπωλιακού Νόμου 2940/2001, περί συγχωνεύσεων των εργοληπτικών εταιριών, που δημιούργησε και θρέφει τα αδηφάγα Αθηναϊκά μεγαλοεργολαβικά μονοπώλια, σε βάρος όλων των μικρομεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων της περιφέρειας και αντικατάστασή του με νομοθέτημα, με αναπτυξιακό χαρακτήρα, που να προωθεί τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων της περιφέρειας.
• Την ενίσχυση προγραμμάτων χρηματοδότησης μικρομεσαίων έργων, όπως ο «ΘΗΣΕΑΣ», το Πρόγραμμα Σχολικής Στέγης και τα Περιφερειακά Προγράμματα, αλλά και νέα, όπως της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων κ.α. και την υλοποίηση κατά προτεραιότητα έργων με μεγάλη προστιθέμενη αξία στη χώρα, άρα και απασχόληση, στη χώρα και όχι έργα με μεγάλο ποσοστό εισαγόμενου εξοπλισμού (πχ Τράμ κλπ).
• Τον τεκμαρτό προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης, ώστε να χτυπηθεί στη ρίζα της η συνδιαλλαγή και η διαφθορά, ενώ ευεργετικές συνέπειες θα έχουν ο συμψηφισμός οφειλών με απαιτήσεις από το Δημόσιο και η ένταξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων στους αναπτυξιακούς νόμους και στα προγράμματα του ΕΣΠΑ.
Δυστυχώς, ανέφερε ότι τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια η εκάστοτε Πολιτεία ακολούθησε τον νεοφιλελεύθερο δρόμο διαφόρων ειδών «αιτιολογήσεων», «αξιολογήσεων» (2940/2001) και γενικότερα μέτρων που οδήγησαν το μικρομεσαίο κομμάτι του κατασκευαστικού κλάδου σε προφανή δυσπραγία, εις βάρος της Εθνικής Οικονομίας και εις όφελος ολίγων και εκλεκτών και τα αποτελέσματα σήμερα είναι κάτι παραπάνω από ορατά.
«Είναι ώρα, επιτέλους, η Πολιτεία να ακολουθήσει το δρόμο της διασποράς των έργων, της αύξησης της απασχόλησης, της ανάπτυξης και να μην ακούσει τις ερινύες των ισχυρών του κλάδου για λήψη διαφόρων ειδών ΄΄μέτρων αξιολόγησης΄΄, που οδηγούν και πάλι στον δρόμο της αδιαφάνειας, της συναλλαγής και εν τέλει στη συνέχιση της εθνικά καταστροφικής ολιγοπώλησης του κλάδου της κατασκευής των δημόσιων έργων από ολίγους και εκλεκτούς, επεσήμανε καταλήγοντας.
Ο εργολήπτης και μέλος του συνδέσμου κ. Κόκκινος, που η εταιρία του ειδικεύεται σε σιδηροδρομικά έργα, επεσήμανε ότι στον ΟΣΕ δεν έχει γίνει από πέρυσι ούτε ένα έργο συντήρησης. Χαρακτήρισε, βέβαια, τον κλάδο τους κρατικοδίαιτο και ότι τα ΣΔΙΤ εξυπηρετούν το δημόσιο χρέος. Ωστόσο για την κρίση είπε ότι είναι ευκαιρία να γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα μεταξύ των πολλών εταιριών που υπάρχουν στον κλάδο. Ζήτησε επίσης διαφάνεια σε όλη τη διαδικασία δημοπράτησης των έργων.
Επανεξέταση πλαισίου ΣΔΙΤ
Ο κ. Γρηγόρης Γρηγορόπουλος αναφερόμενος σε έργα ΣΔΙΤ είπε ότι από την προηγούμενη κυβέρνηση η νέα παρέλαβε συμβάσεις για 54 έργα συνολικού προυπολογισμού 5,8 δις. ευρώ και από αυτά έχουν εκτελεστεί μόνο έργα 30 εκατ. ευρώ. Προτείνει να επανεξεταστούν και η υλοποίησή τους να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Διάστασης κ. Στράτος Σιμόπουλος επεσήμανε την ανάγκη στήριξης του κλάδου των κατασκευαστών, αλλά και οι εταιρίες να φροντίσουν να γίνουν πιο παραγωγικές και αναταγωνιστικές, επεκτείνοντας το έργο τους.
Ο κ. Χάρης Αλεξόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Δομοτεχνική, ανέφερε οτι εν μέσω κρίσης αυξάνονται τα μέλη του συνδέσμου, λόγω καθίζησης της οικοδομής, ενώ αρκετές εταιρίες επιστρέφουν τα δημόσια έργα με την ελπίδα να αναλάβουν κάποιο έργο. Ο ίδιος ζήτησε τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Τέλος, το μέλος του δ.σ. κ. Λυσαρίδης ζήτησε να εφαρμόζονται με διαφάνεια οι εκάστοτε νόμοι που ισχύουν για τη δημοπράτηση έργων και να ακολουθούνται διαφανείς διαδικασίες σε όλες τις φάσεις υλοποίησης ενός έργου. Για τα Τέμπη εξέφρασε την άποψη οτι η αποκατάσταση θα αργήσει πολύ περισσότερο από τις προβλέψεις που ανακοινώθηκαν από την πολιτεία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που γνωστοποίησε ο κ. Γάγαλης σε συνέντευξη που έδωσε για την πορεία του κλάδου, ο κύκλος εργασιών τους προβλέπεται να είναι μειωμένος φέτος κατά τουλάχιστον 31% σε σχέση με το 2008 και κατά 55% σε σχέση με το 2007. Όπως είπε, το αντικείμενο της κατασκευής των δημοσίων έργων ολιγοπωλείται από τους ισχυρούς κατασκευαστικούς ομίλους που καταγράφουν αύξηση κύκλου εργασιών της τάξης του 24% σε σχέση με το 2008 (εκτίμηση βάσει των αποτελεσμάτων Γ’ τριμήνου 2009) και περίπου 75% σε σχέση με το 2007.
Βάσει επίσημων στοιχείων του α’ εξαμήνου 2009, ο τζίρος των δημόσιων έργων του 2009 αναμένεται να κινηθεί στα ίδια ή και μικρότερα επίπεδα του 2008, δηλαδή κάτω από τα 7 δις. Την ίδια ώρα οι ισχυροί όμιλοι καταγράφουν, ήδη, αύξηση κύκλου εργασιών, περί το 24%, βάσει των αποτελεσμάτων Γ’ τριμήνου 2009, με αντίστοιχη μείωση του αντικειμένου των λοιπών επιχειρήσεων. Ο κ. Γάγαλης εκτιμά ότι το 2010 θα είναι χειρότερο από το 2009.
«Φθηνό και ποιοτικό δημόσιο έργο»
Και όμως, οι 10.000 περίπου μικρομεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις και μάλιστα αυτές της περιφέρειας, μπορούν να παράγουν φθηνό και ποιοτικό δημόσιο έργο, να συμβάλλουν τα μέγιστα στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, στην κατασκευή αλλά και στη βιομηχανία οικοδομικών υλικών και προπάντων να διαχέουν τάχιστα τα διατιθέμενα για τα έργα κονδύλια, στις τοπικές αγορές, μέσω των εργαζομένων, των υπεργολάβων και των προμηθευτών, εις όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Ως θετικά και ελπιδοφόρα μηνύματα της νέας ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών χαρακτήρισε το πάγωμα των δαπανηρών έργων βιτρίνας των επεκτάσεων της Αττικής Οδού, ο προβληματισμός για τη σκοπιμότητα των έργων με την μέθοδο ΣΔΙΤ, αλλά και ο ευρύς δημόσιος διάλογος για ένα νέο θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης και κατασκευής των δημόσιων έργων.
Τα μηνύματα αυτά επεσήμανε ότι πρέπει να συνοδευτούν από άμεσα μέτρα για τη διασπορά του τεχνικού αντικειμένου σε όσο το δυνατόν περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των τοπικών οικονομιών, με αιχμή:
• Τη μετατόπιση του κέντρου βάρους από τα έργα βιτρίνας σε μικρομεσαία έργα άμεσης απόδοσης, πχ παιδείας, περιβάλλοντος, ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, πράσινης στέγης, διαχείρισης υδάτων, διαχείρισης αποβλήτων κλπ.
• Την αναχαίτιση της ολιγοπώλησης του κλάδου με χρήση αυστηρών ορίων (πλαφόν) εγγυητικών επιστολών ή/και δραστικής μείωσης του «ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου», ώστε να τεθεί φραγμός στον αθέμιτο ανταγωνισμό και να διανεμηθεί το αντικείμενο σε όσο το δυνατόν περισσότερες εργοληπτικές επιχειρήσεις, με προφανή ευεργετικά αποτελέσματα για την απασχόληση και τις τοπικές οικονομίες.
• Την εφαρμογή της «Υποχρεωτικά πιστοποιημένης υπεργολαβίας», μικρότερων εργοληπτικών επιχειρήσεων στα εκτελούμενα «μεγάλα έργα», για να περάσουν άμεσα τα οφέλη της υλοποίησής τους, στις τοπικές κοινωνίες της πολύπαθης περιφέρειας.
• Την κατάργηση του καταστροφικού και ολιγοπωλιακού Νόμου 2940/2001, περί συγχωνεύσεων των εργοληπτικών εταιριών, που δημιούργησε και θρέφει τα αδηφάγα Αθηναϊκά μεγαλοεργολαβικά μονοπώλια, σε βάρος όλων των μικρομεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων της περιφέρειας και αντικατάστασή του με νομοθέτημα, με αναπτυξιακό χαρακτήρα, που να προωθεί τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων της περιφέρειας.
• Την ενίσχυση προγραμμάτων χρηματοδότησης μικρομεσαίων έργων, όπως ο «ΘΗΣΕΑΣ», το Πρόγραμμα Σχολικής Στέγης και τα Περιφερειακά Προγράμματα, αλλά και νέα, όπως της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων κ.α. και την υλοποίηση κατά προτεραιότητα έργων με μεγάλη προστιθέμενη αξία στη χώρα, άρα και απασχόληση, στη χώρα και όχι έργα με μεγάλο ποσοστό εισαγόμενου εξοπλισμού (πχ Τράμ κλπ).
• Τον τεκμαρτό προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης, ώστε να χτυπηθεί στη ρίζα της η συνδιαλλαγή και η διαφθορά, ενώ ευεργετικές συνέπειες θα έχουν ο συμψηφισμός οφειλών με απαιτήσεις από το Δημόσιο και η ένταξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων στους αναπτυξιακούς νόμους και στα προγράμματα του ΕΣΠΑ.
Δυστυχώς, ανέφερε ότι τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια η εκάστοτε Πολιτεία ακολούθησε τον νεοφιλελεύθερο δρόμο διαφόρων ειδών «αιτιολογήσεων», «αξιολογήσεων» (2940/2001) και γενικότερα μέτρων που οδήγησαν το μικρομεσαίο κομμάτι του κατασκευαστικού κλάδου σε προφανή δυσπραγία, εις βάρος της Εθνικής Οικονομίας και εις όφελος ολίγων και εκλεκτών και τα αποτελέσματα σήμερα είναι κάτι παραπάνω από ορατά.
«Είναι ώρα, επιτέλους, η Πολιτεία να ακολουθήσει το δρόμο της διασποράς των έργων, της αύξησης της απασχόλησης, της ανάπτυξης και να μην ακούσει τις ερινύες των ισχυρών του κλάδου για λήψη διαφόρων ειδών ΄΄μέτρων αξιολόγησης΄΄, που οδηγούν και πάλι στον δρόμο της αδιαφάνειας, της συναλλαγής και εν τέλει στη συνέχιση της εθνικά καταστροφικής ολιγοπώλησης του κλάδου της κατασκευής των δημόσιων έργων από ολίγους και εκλεκτούς, επεσήμανε καταλήγοντας.
Ο εργολήπτης και μέλος του συνδέσμου κ. Κόκκινος, που η εταιρία του ειδικεύεται σε σιδηροδρομικά έργα, επεσήμανε ότι στον ΟΣΕ δεν έχει γίνει από πέρυσι ούτε ένα έργο συντήρησης. Χαρακτήρισε, βέβαια, τον κλάδο τους κρατικοδίαιτο και ότι τα ΣΔΙΤ εξυπηρετούν το δημόσιο χρέος. Ωστόσο για την κρίση είπε ότι είναι ευκαιρία να γίνει ένα ξεσκαρτάρισμα μεταξύ των πολλών εταιριών που υπάρχουν στον κλάδο. Ζήτησε επίσης διαφάνεια σε όλη τη διαδικασία δημοπράτησης των έργων.
Επανεξέταση πλαισίου ΣΔΙΤ
Ο κ. Γρηγόρης Γρηγορόπουλος αναφερόμενος σε έργα ΣΔΙΤ είπε ότι από την προηγούμενη κυβέρνηση η νέα παρέλαβε συμβάσεις για 54 έργα συνολικού προυπολογισμού 5,8 δις. ευρώ και από αυτά έχουν εκτελεστεί μόνο έργα 30 εκατ. ευρώ. Προτείνει να επανεξεταστούν και η υλοποίησή τους να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Διάστασης κ. Στράτος Σιμόπουλος επεσήμανε την ανάγκη στήριξης του κλάδου των κατασκευαστών, αλλά και οι εταιρίες να φροντίσουν να γίνουν πιο παραγωγικές και αναταγωνιστικές, επεκτείνοντας το έργο τους.
Ο κ. Χάρης Αλεξόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Δομοτεχνική, ανέφερε οτι εν μέσω κρίσης αυξάνονται τα μέλη του συνδέσμου, λόγω καθίζησης της οικοδομής, ενώ αρκετές εταιρίες επιστρέφουν τα δημόσια έργα με την ελπίδα να αναλάβουν κάποιο έργο. Ο ίδιος ζήτησε τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Τέλος, το μέλος του δ.σ. κ. Λυσαρίδης ζήτησε να εφαρμόζονται με διαφάνεια οι εκάστοτε νόμοι που ισχύουν για τη δημοπράτηση έργων και να ακολουθούνται διαφανείς διαδικασίες σε όλες τις φάσεις υλοποίησης ενός έργου. Για τα Τέμπη εξέφρασε την άποψη οτι η αποκατάσταση θα αργήσει πολύ περισσότερο από τις προβλέψεις που ανακοινώθηκαν από την πολιτεία.