Οι Έλληνες δεν φαίνεται να συμμερίζονται την πεποίθηση του πρωθυπουργού πως η έναρξη, τη Δευτέρα, της συζήτησης για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι ένα βήμα προόδου. Αντιθέτως, σύμφωνα με το Bloomberg, ανησυχούν πως οι τελευταίες αυξήσεις φόρων και εισφορών που ψηφίστηκαν στη Βουλή την Κυριακή, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι επενδυτές, θα οδηγήσουν σε επιδείνωση της κατάστασης στην Ελλάδα.
Οι απαιτήσεις των Ευρωπαίων πιστωτών υποδηλώνουν πως οι Έλληνες ίσως δικαίως είναι επιφυλακτικοί, γράφει το πρακτορείο. Ο Αλέξης Τσίπρας, απευθυνόμενος στο υπουργικό του συμβούλιο, δήλωσε πως η ελάφρυνση του χρέους θα δώσει στη χώρα μια αναγκαία δημοσιονομική «ανάσα». Ωστόσο, τα άτολμα βήματα που συζητήθηκαν τη Δευτέρα από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης προκειμένου να ελαφρυνθεί το βάρος της πιο χρεωμένης χώρας της Ευρώπης συνοδεύονται από προτάσεις για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για μια δεκαετία, κριτήριο που πολλοί οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν παράλογο.
«Μετά από χρόνια ύφεσης, τα μέτρα αυτά βλάπτουν τους πάντες», σχολίασε στο Bloomberg ο επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου Πειραιώς Ηλίας Λέκκος. «Όσο και να αυξήσεις τους φόρους, όσες περικοπές και να κάνεις, ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% δεν είναι εφικτό. Ή αν το πετύχουμε, το κόστος θα είναι μια τεράστια ύφεση».
Υπονομεύεται η οικονομία
Τα οικονομικά στοιχεία που ανακοινώνονται αυτή την εβδομάδα θα δείξουν πόσο έχει πληγεί η ελληνική οικονομία. Σήμερα η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει τα στοιχεία για την ανεργία, που αναμένεται να δείξουν ότι πάνω από το 24% του πληθυσμού παραμένει άνεργο, ενώ την Παρασκευή πιθανότατα θα ανακοινωθεί ότι το ΑΕΠ συρρικνώθηκε το α' τρίμηνο, με την οικονομία της χώρας να εμφανίζει ύφεση για έβδομο χρόνο το 2015.
Η οδύνη της οικονομικής κατάρρευσης ήταν ολοφάνερη στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή ενόψει της ψηφοφορίας, με τους διαδηλωτές να απαιτούν απόσυρση του φορολογικού και ασφαλιστικού νομοσχεδίου, που όμως ψηφίστηκε τελικά από τη Βουλή, χωρίς να υπάρξουν αποστασίες από τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Στο τραπέζι βρίσκεται ακόμα μεγαλύτερη λιτότητα, καθώς η ελληνική κυβέρνηση καταρτίζει νομοσχέδια για τις τελικές δράσεις που θα πρέπει να αναλάβει, τα οποία θα πρέπει να ψηφιστούν πριν την επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup στις 24 Μαΐου, για να οριστικοποιηθεί η αξιολόγηση του προγράμματος διάσωσης. Θα περιλαμβάνουν αύξηση των έμμεσων φόρων, με τον ανώτατο συντελεστή ΦΠΑ να αυξάνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 24%, καθώς και επιβολή φόρου στον καφέ, στη χρήση του διαδικτύου και στη συνδρομητική τηλεόραση.
Η στροφή του Τσίπρα
Για τους Έλληνες, γράφει το Bloomberg, οι ενέργειες που προωθεί ο Τσίπρας δείχνουν μια αξιοσημείωτη στροφή ενός πρωθυπουργού που ήλθε στην εξουσία τον Ιανουάριο του 2015 υποσχόμενος να βάλει τέλος στη λιτότητα. Οι περικοπές στον προϋπολογισμό έχουν διαβρώσει την υποστήριξη τόσο προς τον Τσίπρα, όσο και προς το ευρώ.
Η στήριξη για διατήρηση της χώρας στην ευρωζώνη μειώθηκε στο 60% σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιοποίησε τον Απρίλιο η Kapa Research, από 73% το 2015. Πρόσφατη δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου της Μακεδονίας δείχνει πως το 71% των Ελλήνων πιστεύουν πως η οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί το επόμενο έτος.
Μια μικρή νίκη για τον Τσίπρα ήταν ότι εξασφάλισε στήριξη για τη θέση της Ελλάδας ότι δεν είναι πολιτικά εφικτό να νομοθετηθούν συγκεκριμένα έκτακτα προληπτικά μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ αν η κυβέρνηση δεν πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους, όπως απαιτούσε το ΔΝΤ. Αντιθέτως, οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν με την ελληνική πρόταση για έναν πιο χαλαρό μηχανισμό, που θα μειώνει τις δαπάνες, χωρίς όμως να συγκεκριμενοποιούνται οι περικοπές.
Πύρρειος νίκη
Ωστόσο, η νίκη θα είναι πύρρειος για την Ελλάδα αν οι Ευρωπαίοι πιστωτές δεν χαμηλώσουν τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα, μια απαίτηση-κλειδί του ΔΝΤ για να συμμετέχει στο πρόγραμμα διάσωσης της χώρας.
Σε επιστολή προς τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης αυτόν τον μήνα, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ χαρακτήρισε «υψηλότερο από αυτό που θεωρούμε οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμο μακροπρόθεσμα» τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% μέχρι το 2018.
«Αν τα υπάρχοντα μέτρα δεν είναι πολιτικά βιώσιμα, πόσο πιθανό είναι να είναι βιώσιμα τα έκτακτα μέτρα;» διερωτάται ο Gabriel Sterne της Oxford Economics. «Το βασικό πλεονέκτημα των έκτακτων μέτρων του ΔΝΤ είναι ότι τονίζουν τα ελαττώματα του προγράμματος. Αμφιβάλλω αν ακόμα και το ΔΝΤ θα ήταν ικανοποιημένο αν υιοθετούνταν αυτά τα μέτρα».
Ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα
Αν και το ΔΝΤ θεωρεί την ελάφρυνση χρέους «κλειδί» για να μειωθούν οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, οι προτάσεις που κυκλοφόρησαν από τους Ευρωπαίους πιστωτές στο Eurogroup της Δευτέρας βασίζονταν σε προβλέψεις ότι η Ελλάδα θα διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα υψηλότερα του 1,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2040.
Οι προτάσεις αυτές, που περιλαμβάνουν επιμήκυνση των λήξεων ορισμένων ευρωπαϊκών δανείων κατά μέσο όρο κατά 5 χρόνια και «πλαφόν» των επιτοκίων τους στο 2% μέχρι το 2050, υπολείπονται κατά πολύ των προτάσεων που συζητήθηκαν ανεπισήμως τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με τον καθηγητή της ΑΣΟΕΕ Πάνο Τσακλόγλου, ο οποίος συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για τη διάσωση το 2012-2014.
«Φυσικά, όλα αυτά μπορεί απλώς να είναι ένα στρατήγημα στις διαπραγματεύσεις και ελπίζουμε πως η δική μας πλευρά θα έχει λεπτομερείς αντιπροτάσεις», είπε στο Bloomberg ο κ. Τσακλόγλου. «Αν όμως το τελικό αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης είναι αυτό το οποίο αναφέρεται στην πρόταση αυτή, τότε η Ελλάδα θα παραμείνει ευρωπαϊκό πρόβλημα για πολλά ακόμα χρόνια».