Αποδεχθήκαμε τον όρο «Τουρκοκύπριος», κι αυτός καθιερώθηκε, ενώ μεγάλος αριθμός κατοίκων των Κατεχομένων, δηλώνουν απλώς Κύπριοι «τουρκόφωνοι». Τα κίνητρά τους είναι στοιχείο προς διερεύνηση (Αριστεροί διεθνιστές -που αρνούνται την Τουρκία, όπως οι οπαδοί του ΑΚΕΛ αρνούνται την Ελλάδα-, απογοητευμένοι από την μίζερη ζωή στα Κατεχόμενα, αλλά και γνώστες της ελληνοκυπριακής ρίζας τους), εκείνο που προέχει είναι κατά πόσο οι ελληνικές υπηρεσίες τους έχουν πλησιάσει.
Το 1974 οι Τ/κ -ας τους πούμε κι εμείς, έτσι- πίστεψαν ότι η άφιξη των τουρκικών στρατευμάτων θα τους καθιστούσε κυρίαρχους στο νησί. Δεν σκέφθηκαν όμως ότι τους ακολουθούσε το παρελθόν, γι’ αυτό και γρήγορα απογοητεύθηκαν. Από εκείνη την εποχή μέχρι σήμερα, υπολογίζεται ότι το 60% των Τουρκοκυπρίων έχει εγκαταλείψει Κύπρο.
Οι Τούρκοι -Κεμαλιστές και νεοοθωμανοί- στα υψηλά κλιμάκια γνωρίζουν ότι πρόκειται για εξισλαμισθέντες «Ρωμιούς», των οποίων η διαφορά από τους Τούρκους της Ανατολίας στον τρόπο σκέψης -αλλά και στην εμφάνιση-, είναι εμφανής. Δεν τους συγχώρησαν όμως, γι’ αυτό και δεν τους εμπιστεύονται, ότι στο δημοψήφισμα του 1950 ψήφισαν κι αυτοί υπέρ της Ένωσης του νησιού με την Ελλάδα. Επιπρόσθετα, πολύ καλύτερα ζούσαν όταν ήσαν "καταπιεσμένοι" από τους Έλληνες, παρά τώρα που τους «απελευθέρωσαν» οι Τούρκοι.
Ήδη, αυτό που σιγόκαιγε, βγαίνει στην επιφάνεια. Σ’ αυτό συντελούν δυο γεγονότα. Πρώτον, ότι το επίπεδο ζωής στα Κατεχόμενα βρίσκεται στο 17% περίπου αυτού της ελεύθερης Κύπρου. Και δεύτερον, οι Τούρκοι έποικοι -που έχουν πλέον την πλειοψηφία στα Κατεχόμενα- συμπεριφέρονται αλαζονικά και έθεσαν στο περιθώριο τους Τουρκοκυπρίους.
Συμφώνως προς τους ερευνητές, οι Τ/κ προέκυψαν όταν οι οθωμανοί κυρίευσαν την Κύπρο το 1571 και είναι φανερό ότι δεν υπήρχε τότε τουρκικό στοιχείο στο νησί. Μετά την κυριαρχία τους και την εξόντωση των Ενετών, χώρισαν την επικράτεια σε πασαλίκια κι άφησαν μικρές ολιγάριθμες φρουρές για να τα επιτηρούν. Για την παρουσία τους υπάρχουν πολλές θεωρίες και ερμηνείες, από διάσπαρτες ιστορικές πηγές.
Επρόκειτο κυρίως για άτομα που αλλαξοπίστησαν από την ελληνική και μαρωνιτική κοινότητα της Κύπρου, για να γλιτώσουν τις επαχθείς φορολογίες και για να έχουν τα οφέλη της άρχουσας τάξης. Τα άτομα αυτά προσαρμόζονταν ανάλογα με τις πολιτικές εποχές και τους καιρούς. Ο Παναγιώτης Χατζηδημητρίου γράφει ότι σημαντικό ποσοστό αυτών αποτελεί σήμερα μεγάλο μέρος της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Όπως εξηγεί, οι Κύπριοι αυτοί έχουν τις ίδιες καταβολές με τους Ελληνοκυπρίους. Παραθέτει και ως απόδειξη τούτου ότι είναι τα πολλά τουρκοκυπριακά χωριά με ονόματα αγίων.
Η καταπίεση στην οποία υποβάλλονται από τους εποίκους, αλλά και η απαξίωση του ονόματος «Τούρκος» από την διεθνή κοινότητα, κάνει πολλούς να στρέφονται κατά της Τουρκίας. Το πνεύμα αυτών εκφράζεται κυρίως μέσα από τις στήλες της εφημερίδας «Αφρίκα», του εκδότη-δημοσιογράφου Λεβέντ, που πληρώνει την στάση του με πολλές απόπειρες δολοφονίας.
Γράφει σε ένα άρθρο του: «Ποιος είσαι εσύ; Ένα κράτος που έκανε όνομα στον κόσμο η βαρβαρότητά του. Αφού ακόμα και στους δικούς σου ανθρώπους τάισες σκατά, στους δικούς μας θα ταΐσεις φαγητό; Η ιστορία είναι μόνο ιστορία εγκλημάτων. Δεν έμεινε συγγραφέας, ποιητής και δημοσιογράφος που δεν τον φυλάκισες. Οι επιδόσεις σου στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι χειρότερες ακόμα και από τις φυλές της Αφρικής.
» Ακόμα σαστίζω για το πώς σου έδωσαν τον τίτλο της εγγυήτριας δύναμης στην πατρίδα μας. Μην ανησυχείς όμως. Ο Εγγλέζος δεν είναι καλύτερος από εσένα. Αλλά εκείνος κάνει τη δουλειά με λεπτότητα! Επιπλέον, δεν θεωρεί ότι οι διαμένοντες στο εξωτερικό είναι τόσο άνθρωποι όσο οι δικοί του πολίτες στη χώρα του. Εσύ ούτε αυτό δεν το έχεις. Ούτε τους δικούς σου πολίτες θεωρείς ανθρώπους».
Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση ενός ζευγαριού Κυπρίων μουσουλμάνων, που έχει γίνει κανονικός πονοκέφαλος για το ψευδοκράτος στα Κατεχόμενα. Ο Koray Basdogrultmaci και η Cinel Senem Husseyin δηλώνουν ότι δεν είναι Τουρκοκύπριοι αλλά «τουρκόφωνοι Κύπριοι» και μάλιστα δεν χάνουν την ευκαιρία να υψώνουν την κυπριακή σημαία και όχι του ψευτοκράτους.
Το κατοχικό καθεστώς, που δεν αντέχει τέτοιες ηχηρές διαφοροποιήσεις τους οδήγησε στο «δικαστήριο» επειδή είχαν υψώσει τρεις κυπριακές σημαίες έξω από το κατάστημά τους στη κατεχόμενη Αμμόχωστο. Οι σημαίες αφαιρέθηκαν από την «αστυνομία» του ψευδοκράτους και το ζευγάρι συνελήφθη και παραπέμφθηκε σε δίκη. Μόνο που αυτή συνεχώς αναβάλλεται, φοβούμενο προφανώς το παράνομο καθεστώς, ότι με την δημοσιότητα θα υπάρξουν πολλοί μιμητές.
Αγνοώ, κατά πόσο αξιοποιούνται όσοι τρέφουν αντιτουρκικά αισθήματα.