του Δημήτρη Παπανίκου
Η συγκρότηση ενός νέου, αναβαθμισμένου φορέα σχεδιασμού και εποπτείας των αστικών συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης με την επωνυμία «Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης» (ΟΣΕΘ) προβλέπεται στο σχέδιο νόμου το οποίο κατέθεσε την περασμένη Δευτέρα, στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης. Το περίφημο νέο, αναβαθμισμένο ΣΑΣΘ είναι ο θεμέλιος λίθος πάνω στον οποίο ο υπουργός σχεδιάζει να χτίσει το νέο συγκοινωνιακό χάρτη της πόλης, τον οποίο θα αναλάβουν να υλοποιήσουν κρατικοί φορείς. Στο μεταξύ, όμως, έως ότου να γίνει αυτό, το υφιστάμενο ΣΑΣΘ έχει στην πράξη ακυρωθεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης.
Η θητεία των μελών του ΣΑΣΘ έληξε στις 15 Ιανουαρίου, χωρίς ποτέ να ανανεωθεί, έστω και προσωρινά, έως τη δημιουργία του νέου φορέα. Επιπλέον, από τις 29 Μαρτίου το Συμβούλιο απέμεινε και χωρίς πρόεδρο καθώς ο Γιάννης Παλαιστής υπέβαλε την παραίτησή του, έχοντας διαπιστώσει ότι ο αρμόδιος υπουργός δεν είχε καμία διάθεση να ασχοληθεί με την τύχη του ΣΑΣΘ. Έτσι, εδώ και σχεδόν δύο μήνες ο φορέας ο οποίος αποφασίζει για όλα σχετικά με τη λειτουργία της αστικής συγκοινωνίας στο νομό Θεσσαλονίκης είναι ουσιαστικά εκτός λειτουργίας.
Για όλα στην Αθήνα
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι καμία αλλαγή δεν μπορεί να γίνει στην αστική συγκοινωνία καθώς θα πρέπει προηγουμένως να εγκριθεί από το ΣΑΣΘ. Έτσι, αιτήματα τα οποία έχουν υποβάλει οι δήμοι, ο ΟΑΣΘ, ακόμη και απλοί πολίτες και αφορούν αλλαγές, μικρές ή και σημαντικές, στις λεωφορειακές γραμμές του ΟΑΣΘ, είναι αδύνατον να εξεταστούν και να διευθετηθούν. Από μια απλή αλλαγή στάσης, ως την αλλαγή σε τμήμα κάποιου δρομολογίου. Για παράδειγμα, τέτοιο αίτημα υποβάλλει συχνά η Αττικό Μετρό Α.Ε. η οποία ζητά να αλλάξει προσωρινά η χάραξη ενός δρομολογίου προκειμένου να διευκολυνθεί η εκτέλεση των εργασιών κατασκευής του μετρό. Σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr το τελευταίο δίμηνο έχουν συσσωρευτεί περί τα 50 τέτοια αιτήματα (από κάθε πλευρά), τα οποία έχουν σταλεί στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών στην Αθήνα προς επίλυση, καθώς το ΣΑΣΘ έπαψε στην πράξη να υφίσταται. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι τα αιτήματα αυτά παραμένουν σε κάποιο συρτάρι αφού κανείς από το υπουργείο δεν έχει τη βούληση, αλλά και την γνώση για να τα επιλύσει.
Μέσα στον Μάιο, το αργότερο αρχές Ιουνίου, θα πρέπει επίσης να εγκριθεί το θερινό ωράριο δρομολογίων του ΟΑΣΘ, που είναι αρμοδιότητα του ΣΑΣΘ. Όμως, ούτε και αυτό μπορεί να γίνει εάν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση.
Ανεξέλεγκτος ο ΟΑΣΘ
Μια από τις παρενέργειες από την ανυπαρξία του ΣΑΣΘ είναι ότι το διάστημα αυτό δεν ασκείται κανένας έλεγχος στα πεπραγμένα του ΟΑΣΘ. Το ΣΑΣΘ, βάσει του ιδρυτικού νόμου του, είναι το αρμόδιο όργανο για να εποπτεύει εάν τηρείται ή όχι η συμφωνία μεταξύ ελληνικού δημοσίου και ΟΑΣΘ. Εάν γίνονται δηλαδή τα δρομολόγια που προβλέπονται, εάν δρομολογούνται τα λεωφορεία τα οποία περιγράφονται στη σύμβαση κ.ο.κ. Αυτό έχει ουσιαστικά σταματήσει το τελευταίο δίμηνο. Μάλιστα, τον τελευταίο μήνα ο ΟΑΣΘ δεν έστειλε καν στοιχεία στο ΣΑΣΘ προκειμένου να ασκηθεί, έστω ατύπως, ο απαιτούμενος έλεγχος.
Απλήρωτοι οι εργαζόμενοι
Στο ΣΑΣΘ απασχολούνται δέκα εργαζόμενοι. Οκτώ συγκοινωνιολόγοι και δύο διοικητικοί, όλοι τους με μπλοκάκι, ακόμη και εκείνοι που εργάζονται εκεί από ιδρύσεώς του, δηλαδή εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια! Μετά και την παραίτηση του προέδρου όλοι τους είναι απλήρωτοι το τελευταίο δίμηνο. Επιπλέον, είναι μη ενήμεροι ασφαλιστικά καθώς, ενώ έχουν παρακρατηθεί οι ασφαλιστικές εισφορές τους, αυτές δεν έχουν καταβληθεί στον ΕΦΚΑ με κίνδυνο να κληθούν, εκτός των άλλων, να τις καταβάλουν εις διπλούν.
Ελλείψει προέδρου το ΣΑΣΘ δεν πληρώνει ούτε το ενοίκιο των γραφείων του, δεν μπορεί να ανανεώσει τη σύμβαση με την εταιρεία καθαριότητας, ενώ αδυνατεί να αγοράσει ακόμη και τα στοιχειώδη (αναλώσιμα).
Απώλεια ευρωπαϊκού προγράμματος
Μια από τις σημαντικότερες παρενέργειες από την έλλειψη διοίκησης στο ΣΑΣΘ είναι ο κίνδυνος απώλειας ενός σημαντικού ευρωπαϊκού προγράμματος στο οποίο από την Ελλάδα συμμετέχει μόνον το ΣΑΣΘ. Πέρα από το πλήγμα στο κύρος του Συμβουλίου αλλά και της χώρας, θα υπάρξει και σημαντικό οικονομικό πλήγμα καθώς το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα εισέφερε πόρους περίπου 230.000 ευρώ στο ΣΑΣΘ, οι οποίοι ισοδυναμούν περίπου με το 50% του ετήσιου κόστους λειτουργίας του. Η προθεσμία οριστικοποίησης της συμμετοχής στο εν λόγω πρόγραμμα λήγει στο τέλος Μαΐου.
Παρέμβαση από την ΠΕΔ-ΚΜ
Το θέμα του ΣΑΣΘ έθεσαν στον κ. Σπίρτζη οι δήμαρχοι του νομού Θεσσαλονίκης. Κατ’ αρχάς ζήτησαν από τον υπουργό στο νέο φορέα να μεταφερθεί το σύνολο του προσωπικού, των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του σημερινού ΣΑΣΘ, κάτι το οποίο προβλέπεται στο κατατεθέν σχέδιο νόμου. Τόνισαν, παράλληλα, ότι μέχρι τότε το ΣΑΣΘ θα πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί. «Η παρατηρούμενη και διογκούμενη, το τελευταίο διάστημα, αναστάτωση λόγω της ανυπαρξίας διοίκησης στο ΣΑΣΘ δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρατείνεται: υπάρχουν άμεσα και πιεστικά ζητήματα καθημερινότητας που πρέπει επιτέλους να ρυθμιστούν, και δεν μπορεί να ρυθμιστεί από την Αθήνα η αλλαγή ενός δρομολογίου ενόψει της θερινής περιόδου ή η καθιέρωση μιας στάσης, κ.λπ. Πολύ δε περισσότερο δεν επιτρέπεται να μην καταβάλλονται αποδοχές εργαζομένων και να μην αποδίδονται ασφαλιστικές εισφορές, καθώς και να κινδυνεύουν εγκεκριμένα ευρωπαϊκά προγράμματα του ΣΑΣΘ, επειδή εδώ και καιρό δεν υπάρχει διοίκηση στο ΣΑΣΘ για να δώσει την κατάλληλη εντολή! Επομένως, πριν ακόμη αρχίσει η συζήτηση επί των προβλέψεων του Προσχεδίου για το ‘νέο ΣΑΣΘ’ πρέπει, εδώ και τώρα, να οριστεί (μεταβατική) διοίκηση στο υφιστάμενο ΣΑΣΘ», αναφέρεται σε ανακοίνωση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr ο κ. Σπίρτζης είχε συνάντηση με τους εργαζόμενους στο ΣΑΣΘ προς τους οποίους υποσχέθηκε ότι θα απασχοληθούν όλοι στο νέο φορέα. Παράλληλα, τους διαβεβαίωσε ότι ως το τέλος του μήνα θα έχει οριστεί μεταβατική διοίκηση και μεταβατικός πρόεδρος.