Σημαντικές αποκλίσεις σε σχέση με όσα προβλέπονταν στο μνημόνιο κατανόησης το οποίο είχε υπογραφεί τον Μάιο του 2014 μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του ΟΑΣΘ, παρουσιάζει το σχέδιο προϋπολογισμού για το έτος 2017 το οποίο κατήρτισε η διοίκηση του Οργανισμού και παρουσιάζει κατ’ αποκλειστικότητα η Voria.gr.
Οι μεγαλύτερες αποκλίσεις σε σχέση με τα προβλεπόμενα στο μνημόνιο του 2014 παρατηρούνται κυρίως στον τομέα των εσόδων τα οποία προϋπολογίζονται σημαντικά μειωμένα, γεγονός που αυξάνει αναλόγως την αντισταθμιστική καταβολή του ελληνικού δημοσίου. Με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού το προσήκον κόμιστρο για το 2017 υπολογίζεται στα 1,40 ευρώ (1,127 συν ΦΠΑ 24%), έναντι 1,47 που ήταν για το 2016.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είτε η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει αύξηση της τιμής του εισιτηρίου (στην Αθήνα είναι σήμερα στο 1,40), είτε να καλύψει μέσω της κρατικής επιχορήγησης τη διαφορά των 0,40 ευρώ σε σχέση με τη σημερινή τιμή του εισιτηρίου που είναι στο 1 ευρώ. Υπάρχει βεβαίως και η ενδιάμεση λύση μιας μικρότερης αύξησης της τάξης των 0,10 ή 0,20 ευρώ, ή της εφαρμογής ηλεκτρονικού ή τετραζωνικού εισιτηρίου (χρέωση ανάλογα με την απόσταση) που θα συνεπάγεται μείωση της απαιτούμενης κρατικής επιχορήγησης.
Στα 147 εκατ. οι δαπάνες
Σύμφωνα με την οικονομική συμφωνία του 2001 ο ΟΑΣΘ υποχρεούται εντός του πρώτου δεκαημέρου κάθε Οκτωβρίου να υποβάλει προς τους υπουργούς Οικονομικών και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, τον Προϋπολογισμό Συμβατικών Δαπανών και Συμβατικών Εσόδων της επόμενης χρήσης. Οι δαπάνες για το 2017, όπως προϋπολογίστηκαν από τις υπηρεσίες του ΟΑΣΘ θα ανέλθουν στα 147.678.946,79 ευρώ, έναντι 152.520.812,45 που έχουν προϋπολογιστεί για το 2016. Σημειώνεται ότι στο μνημόνιο του 2014 οι δαπάνες για το 2017 είχαν εκτιμηθεί στα 152,3 εκατ. ευρώ, ενώ το έτος βάσης 2011 ήταν στα 188,3 εκατ. ευρώ.
Οι κυριότερες από τις δαπάνες αφορούν:
1. Μισθώματα Αμαξοστασίων και Γραφείων Διοίκησης: 1.647.094,98 ευρώ, έναντι 1.564.740,23 που είχε προϋπολογιστεί για το 2016 και 1,9 εκατ. ευρώ που ήταν το 2011. Η μικρή αύξηση σε σχέση με το τρέχον έτος οφείλεται στην κατά 0,50% εκτιμώμενη αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή βάσει του οποίου υπολογίζεται η μεταβολή στο ύψος των μισθωμάτων. Πάντως τα 1.647.094,98 ευρώ είναι όσα ακριβώς προβλέπονται στο μνημόνιο κατανόησης του 2014.
2. Δαπάνες προσωπικού (τακτικές αποδοχές, εργοδοτικές εισφορές και αποζημιώσεις): 88.160.000 ευρώ, έναντι 93,1 εκατ. που είχαν προϋπολογιστεί για το τρέχον έτος και 116,8 εκατ. το 2011, σε σχέση με το οποίο η δαπάνη μισθοδοσίας έχει μειωθεί κατά 27,5%. Από τα 87.077.528,60 ευρώ το 1.082.471,40 αφορά αποζημιώσεις περίπου 70 εργαζομένων που εκτιμάται ότι θα αποχωρήσουν σταδιακά κατά το 2017. Στο μνημόνιο του 2014 οι δαπάνες προσωπικού είχαν προϋπολογιστεί στα 92,8 εκατ. ευρώ, ωστόσο στη συνέχεια υπήρξε και νέα περικοπή άλλων περίπου πέντε εκατ. ευρώ.
3. Πάγιες δαπάνες: 1.973.694.07 ευερώ.
Οι πάγιες δαπάνες αφορούν:
α. Δημοτικά τέλη 328. 731,45.
β. Τέλη Κυκλοφορίας και Ταξινόμησης Οχημάτων και κάθε άλλο φόρο επί των οχημάτων, συνολικής δαπάνης 252.962,62 ευρώ.
γ. Την εισφορά υπέρ του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου, ύψους 1.392. 000 ευρώ.
4. Γενικές δαπάνες: 10.488.649,64 ευρώ.
Οι συμβατικές γενικές δαπάνες προϋπολογίζονται να ανέλθουν στο ποσό των 10.488.649,64 ευρώ. Σε αυτές περιλαμβάνεται και η υπέρ ΣΑΣΘ εισφορά ποσού 353.982,30 ευρώ καθώς και η αποζημίωση της ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης ΑΕ ποσού 982. 121,78 ευρώ.
5. Μεταβλητές δαπάνες: 23.259.508,10 ευρώ.
Αυτές αφορούν:
α. Δαπάνες καυσίμων: 22.473.968,79 ευρώ.
β. Δαπάνες λιπαντικών: 365.104,56 ευρώ.
γ. Δαπάνες ελαστικών: 420.434,75 ευρώ.
6. Επιχειρηματικό κέρδος 16.450.000 ευρώ.
Παραμένει σε αυτό το ύψος όλα τα τελευταία χρόνια βάσει όσων προβλέπονται στο μνημόνιο κατανόησης του 2014, μειωμένο κατά 434.000 ευρώ σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
7. Αποσβέσεις: 5.700.000 ευρώ.
Παραμένουν σε αυτό το ποσόν όλα τα τελευταία χρόνια, όπως συμφωνήθηκε το 2014.
Σημαντική μείωση των εσόδων
Μια από τις βασικότερες αδυναμίες του μνημονίου κατανόησης το οποίο συνυπέγραψαν το 2014 το ελληνικό δημόσιο και ο ΟΑΣΘ είναι η εκτίμηση των εσόδων για τα επόμενα χρόνια ως το 2017. Με βάση εκείνες τις εκτιμήσεις ο Οργανισμός θα έπρεπε την προσεχή χρονιά να αποκομίσει έσοδα ύψους 108,6 εκατ. ευρώ όταν το 2011 είχε έσοδα μόλις 62,1 εκατ., αύξηση δηλαδή της τάξης των 74,9%! Η γενναία αυτή αύξηση στα έσοδα βασιζόταν κυρίως στην αλλαγή της τιμολογιακής πολιτικής. Συγκεκριμένα, στο κοινό πόρισμα στο οποίο είχαν καταλήξει και οι δύο πλευρές τον Μάιο του 2014 υπήρχε η πρόβλεψη για μια νέα τιμολογιακή πολιτική, με το νομό Θεσσαλονίκης να χωρίζεται σε τρεις ή και τέσσερις ζώνες, με προοδευτική αύξηση του εισιτηρίου όσο θα μεγάλωνε η απόσταση από την πόλη. Όμως η νέα αυτή τιμολογιακή πολιτική δεν πέρασε στην Κοινή Υπουργική Απόφαση που ακολούθησε τον Αύγουστο του ίδιου έτους. Παρέμεινε, όμως, ο υπερβολικά υψηλός στόχος των εσόδων. Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο με τη μείωση της επιβατικής κίνησης λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Έτσι, τα έσοδα τα δύο τελευταία χρόνια δεν υπερέβησαν τα 60 εκατ. ευρώ, παρότι είχαν προϋπολογιστεί σε περισσότερα από 100 εκατ.
Υπό αυτές τις συνθήκες στον προϋπολογισμό για το 2017 ο ΟΑΣΘ εκτιμά τα έσοδα στα 78.788.775,28 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., αναλυόμενα ως εξής:
α. Ποσό 51.029.649,02 ευρώ από κόμιστρα.
β. Ποσό 17.035.984,90 ευρώ από φορείς άσκησης κοινωνικής πολιτικής μειωμένου κομίστρου.
γ. Ποσό 9.058.064,51 ευρώ από την ελεύθερη μετακίνηση των ανέργων.
δ. Ποσό 1.665.076,85 ευρώ από λοιπές πηγές εσόδων.
Αύξηση κρατικής επιχορήγησης
Με δεδομένο ότι τα έξοδα για το 2017 προϋπολογίζονται περίπου στο ύψος που είχαν εκτιμηθεί στο μνημόνιο κατανόησης του 2014 ενώ τα έσοδα προεκτιμώνται πολύ χαμηλότερα, το συνεπακόλουθο είναι να προϋπολογίζεται αύξηση της αντισταθμιστικής καταβολής εκ μέρους του δημοσίου η οποία, βάσει της οικονομικής συμφωνίας καλύπτει τη διαφορά ανάμεσα στα έξοδα και στα έσοδα.
Ειδικότερα, με βάση τα προϋπολογισθέντα, οι δαπάνες υπολογίζονται στα 147.678.946,79 ευρώ, τα έσοδα στα 78.788.775,28 ευρώ, κατά συνέπεια η προκύπτουσα αντισταθμιστική καταβολή εκτιμάται στα 68.890.171,51 ευρώ. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν άλλα 16.533.641,16 ευρώ από τον ΦΠΑ, σύνολο δηλαδή κρατικής επιχορήγησης 85.423.812,67 ευρώ, όταν στο μνημόνιο κατανόησης του 2014 η αντισταθμιστική καταβολή είχε εκτιμηθεί στα 49,3 εκατ. ευρώ με τον ΦΠΑ τότε στο 13%.
Το προσήκον κόμιστρο
Προσήκον κόμιστρο είναι το ύψος της τιμής του εισιτηρίου προκειμένου τα έσοδα να ισοσκελίζουν τις δαπάνες. Για τον προσδιορισμό του θα πρέπει προηγουμένως να υπάρξει παραδοχή ως προς το εκτιμώμενο ετήσιο αριθμό εισιτηρίων, εξαιρουμένων των καρτών απεριορίστων διαδρομών (μηνιαίων κ.λπ.).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της διοίκησης του ΟΑΣΘ το 2017 οι οικονομικοί επιβάτες θα περιοριστούν περίπου στα 131.000.000, μειωμένοι κατά 19% έναντι των χρήσεων 2015 – 2016 (ήταν 162 εκατ. το 2015). Κατόπιν αυτού και βάσει του ύψους των δαπανών (147.678.946,79 ευρώ) το προσήκον κόμιστρο προσδιορίστηκε στο 1,127 ευρώ, δηλαδή στο 1,40 με τον ΦΠΑ.
Τα ανωτέρω στοιχεία, μαζί με μια 9σελιδη αιτιολογική έκθεση εστάλησαν χθες στα αρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προκειμένου να λάβουν την έγκρισή τους. Με βάση το κλίμα των τελευταίων ημερών θεωρείται εξαιρετικά αμφίβολο εάν οι εκτιμήσεις της διοίκησης του ΟΑΣΘ θα γίνουν αποδεκτές από την κυβέρνηση και συνεπώς, το πιθανότερο είναι να αποτελέσουν άλλο ένα σημείο τριβής μεταξύ των δύο πλευρών.