Ερυθροί παλαιωμένοι οίνοι, ροζέ, αφρώδεις και λευκές οινοποιήσεις αλλά και blend με άλλες ποικιλίες, πρωταγωνιστούν στο 1ο Φεστιβάλ Ξινόμαυρου που διοργανώνει το Σαββατοκύριακο ο δήμος Αμυνταίου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας το cluster οινοποιών «Αμύνταιον Οίνος».
Στόχος της διήμερης διοργάνωσης, που τιτλοφορείται «Αμύνταιο-Η γη του Ξινόμαυρου» είναι να φέρει κοντά επιστήμονες, παραγωγούς και φορείς της αμπελουργίας και παράλληλα να συστήσει στο ευρύ κοινό μία από τις πιο δημοφιλείς και πολυδύναμες γηγενείς ποικιλίες που αποτελεί σήμα κατατεθέν της περιοχής, με σημαντικό μερίδιο στο ΑΕΠ της τοπικής οικονομίας.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του επισκέψιμου τμήματος στο Κτήμα Δημόπουλος και θα είναι χωρισμένη σε δύο μέρη, έτσι ώστε ο επισκέπτης να έχει την ευκαιρία να λάβει μία ολοκληρωμένη προσέγγιση τόσο για την ποικιλία, όσο και για την ευρύτερη περιοχή του Αμυνταίου. Στο πρώτο μέρος ειδικοί του αμπελουργικού χώρου, καθηγητές, οινολόγοι, αμπελουργοί, δημοσιογράφοι, δημιουργοί ψηφιακού περιεχομένου, εκπρόσωποι από κεντρικά όργανα του αμπελοοινικού κλάδου θα δημιουργήσουν μία τράπεζα διαλόγου με στόχο την ανταλλαγή και επικοινωνία πληροφοριών σε ότι αφορά το Ξινόμαυρο και το Αμύνταιο. Το παρών θα δώσει και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Διονύσης Σταμενίτης, ο οποίος θα μιλήσει για την εθνική αγροτική πολιτική στον τομέα της Αμπελουργίας και της Οινολογίας.
Το δεύτερο μέρος της εκδήλωσης περιλαμβάνει γευστική δοκιμή οίνων από ξινόμαυρο και blends όλων των οινοποιείων του Αμυνταίου συνδυασμένα με τοπικά εδέσματα από επαγγελματίες της εστίασης και παραγωγούς της περιοχής. Το event θα πλαισιώσει μουσικά το Ωδείο της Φλώρινας (Παράρτημα Αμυνταίου) που θα παντρέψει παραδοσιακούς ήχους με διεθνείς μελωδίες. Την Κυριακή 19 Νοεμβρίου οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στους αμπελώνες και να ξεναγηθούν στα επισκέψιμα οινοποιεία της περιοχής, ώστε να βιώσουν μια ολοκληρωμένη οινοτουριστική εμπειρία. «Θέλαμε αφενός να εμπλέξουμε όλη την τοπική κοινωνία και αφετέρου να κάνουμε το κρασί λίγο πιο φιλικό στους νέους. Για να απολαύσεις το κρασί δεν είναι απαραίτητο να ξέρεις την οξύτητα και την τανικότητα, ούτε να το συνδυάσεις μόνο με γκουρμέ φαγητό. Σημασία έχει να περνά καλά ο καταναλωτής», λέει στη Voria.gr ο Μιχάλης Φραντζής γεωπόνος – οινογράφος, μέλος οργανωτικής επιτροπής του φεστιβάλ.
Η γη που αντιστέκεται στην κλιματική κρίση
Το Αμύνταιο, η βορειότερη ΠΟΠ ζώνη στον ελληνικό αμπελώνα, αγαπά το ξινόμαυρο. Άλλωστε, όπως αναφέρει ο κ. Φραντζής, είναι ίσως η πιο πολυδύναμη ελληνική ποικιλία με τόσο μεγάλο εύρος διαχείρισης. «Είναι από τις ελάχιστες ποικιλίες από τις οποίες μπορείς να φτιάξεις από λευκές οινοποιήσεις, γλυκά κρασιά, ροζέ -το μοναδικό ΠΟΠ της ποικιλίας- και αφρώδη, με παραδοσιακή μέθοδο ή μέθοδο κλειστής δεξαμενής, μέχρι τα παλαιωμένα ξινόμαυρα, τα τανικά με την πιπεριά, την ντομάτα και το δέρμα ή και τα νέας γενιάς, τα πιο φρέσκα», επισημαίνει. Και το ξινόμαυρο, όμως, αγαπά το Αμύνταιο για το εξαιρετικό μικροκλίμα του που είναι ιδανικό για το σταφύλι.
Είναι μία περιοχή όπου ακόμη και τώρα, εν μέσω κλιματικής αλλαγής, οι εποχές είναι διακριτές. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για το αμπέλι. Επίσης, έχουμε μεγάλες εναλλαγές θερμοκρασίας στη διάρκεια της μέρας κι αυτό σε συνδυασμό με τους ανέμους, βοηθά πολύ το σταφύλι, που δεν του αρέσει η υγρασία. Γι’ αυτό ενώ ο τρύγος φέτος ήταν πολύ δύσκολος για όλο τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, με απώλειες από 50% έως 90% λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, για το Αμύνταιο ήταν από τις καλύτερες χρονιές», τονίζει ο κ. Φραντζής.
Για την αξία του ξινόμαυρου μιλούν παραγωγοί σε βίντεο που δημιουργήθηκε για την προβολή του φεστιβάλ.
Οικονομία και τουρισμός
Το ξινόμαυρο είναι συνυφασμένο με την ιστορία του Αμυνταίου, με αμπελώνες που μετρούν περισσότερο από έναν αιώνα ζωής και χαρίζουν στο κρασί την ιδιαίτερη αυτή πολυπλοκότητα και ετικέτες κρασιών έως και 70 ετών. Ταυτόχρονα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μέλλον του τόπου που εκ των πραγμάτων πρέπει να αλλάξει το παραγωγικό του μοντέλο.
«Είναι μία γηγενής ποικιλία που μετρά περισσότερο από 100 χρόνια με αμπελώνες που έχουν περάσει στην τρίτη και στην τέταρτη γενιά. Έδωσε, δίνει και μπορεί να δώσει πολλά στον τόπο. Μετά την απολιγνιτοποίηση το Αμύνταιο μπορεί να στραφεί μόνο στον πρωτογενή τομέα και κορωνίδα μπορεί να έχει μόνο το αμπέλι. Πλέον αναπτύσσεται πάρα πολύ καλά και σε πολύ μικρή ακτίνα περί τα 10 οινοποιεία, με πρώτο το συνεταιριστικό οινοποιείο, απ’ όπου ξεκίνησε και το αφρώδες, το οποίο είναι ιστορικό και αποτέλεσε σχολείο όλων των υπόλοιπων. Από εκεί πέρασαν άνθρωποι που σήμερα εργάζονται ως στελέχη και οινολόγοι. Έχουμε πολύ καλά οινοποιεία, πολύ επώνυμα κρασιά, πολύ αξιόλογους οινολόγους και όλο αυτό στρέφει και τους νέους να ασχοληθούν με τον αμπελώνα. Γι’ αυτό υπάρχει εδώ και τέσσερα χρόνια το ΔΙΕΚ Αμυνταίου λειτουργεί τμήμα για τεχνικούς Αμπελουργίας και Οινολογίας. Υπάρχουν και πολλά χωριά που μπορούν να αξιοποιηθούν με την παραγωγή και να προσφέρουν ό,τι χρειάζεται σε όποιον νέο θέλει να ασχοληθεί. Παρότι, λοιπόν, το πρώτο συνθετικό του ονόματός του είναι «ξινό», είναι γλυκός ο απόηχός του για όλους εμάς που ζούμε σε αυτόν τον τόπο», λέει στη Voria.gr η Διαμάντω Κρητικού, αντιδήμαρχος Αγροτικών Θεμάτων και πρόεδρος Αγροτικού Συλλόγου Αμυνταίου.
Το ξινόμαυρο, εξάλλου, αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό χαρτί για την τουριστική ανάπτυξης ενός δήμου που έχει το μοναδικό πλεονέκτημα να διαθέτει στα όριά του τέσσερις λίμνες (Βεγορίτιδα, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα, Πετρών), παραδοσιακά χωριά, όπως το Νυμφαίο, το Λέχοβο, το Βαρικό, και ο Άγιος Παντελεήμονας, όμορφη φύση και σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Γι’ αυτό, όπως επισημαίνει η κ. Κρητικού, το φεστιβάλ έχει ενταχθεί στα Αμύνταια και θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο μαζί με άλλες δράσεις, έτσι ώστε η ποικιλία να αποκτήσει την αναγνωρισιμότητα που της αξίζει.