Τα μεσάνυχτα της Κυριακής (29.1.2017) έληξε η 20ήμερη προθεσμία που είχε ο Ν. Γκρούεφσκι όταν έλαβε την εντολή από τον Πρόεδρο των Σκοπίων Γ. Ιβάνοφ, για σχηματισμό κυβέρνησης.
Σε προηγούμενο σημείωμα είχαν ενημερωθεί οι φίλοι της Voria.gr για την δυσκολία του εγχειρήματος, δεδομένου ότι τα τέσσερα αλβανικά κόμματα, με σύνολο 20 εδρών, είχαν υπογράψει συμφωνητικό προς δικαίωση αιτημάτων του αλβανικού πληθυσμού των Σκοπίων, κατά παρότρυνση του πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα, με την πρώτη εντύπωση που δημιουργήθηκε να είναι ο αποκλεισμός συνεργασίας με το κόμμα του Γκρούεφσκι, ο οποίος είχε αρνηθεί την ικανοποίηση των κυριότερων εξ αυτών.
Σημειώνω, προς υπενθύμιση, ότι το κόμμα του Γκρούεφσκι καταλαμβάνει 51 έδρες στο σκοπιανό Κοινοβούλιο, ενώ το Σοσιαλδημοκρατικό 49 έδρες, επί συνόλου 120. Άρα ο Γκρούεφσκι, χρειαζόταν 10 έδρες για σχηματισμό κυβέρνησης πλειοψηφίας, τις οποίες διαθέτει το αλβανικό κόμμα του Αλί Αχμέτι, με τον οποίον ο Γκρούεφσκι συγκυβέρνησε κατά την προηγούμενη περίοδο. Ο Αχμέτι, «έσπασε» την συμφωνία των αλβανικών κομμάτων και φάνηκε πως ήρθε σε συμφωνία με τον Γκρούεφσκι.
Άλλωστε, επί αρκετά χρόνια συγκυβερνούσαν οι δυο τους, και προφανώς έχουν σχηματισθεί και άλλου είδους δεσμοί μεταξύ τους, εκτός των πολιτικών. Όμως, τρεις εκ των βουλευτών (από τους 10) δήλωσαν πως δεν συνεργάζονται με τον Γκρούεφσκι, με αποτέλεσμα οι εναπομείναντες επτά, μαζί με τους 151 του Γκρούεφσκι να μη σχηματίζουν πλειοψηφία. Αποτέλεσμα αυτών είναι να επιστραφεί η εντολή στον Πρόεδρο των Σκοπίων, ο οποίος θα αποφασίσει τι μέλλει γενέσθαι. Και τούτο, επειδή δεν γίνεται σαφής αναφορά στο Σύνταγμα των Σκοπίων περί του δέοντος. Ο Γκρούεφσκι ζητά την διενέργεια νέων εκλογών, με ανακοίνωση του κόμματός του: «Πιστεύουμε πως η πιο ώριμη λύση θα ήταν η διεξαγωγή νέων εκλογών.»
Η αντιπολίτευση εξ αντιθέτου ζητά από τον πρόεδρο Γκιόργκι Ιβάνοφ να δώσει την εντολή στον Ζόραν Ζάεφ, ηγέτη των Σοσιαλδημοκρατών (SDSM), του δεύτερου μεγαλύτερου σλαβικού κόμματος.
Αν οι βουλευτές των τριών μικροτέρων αλβανικών κομμάτων και με την σύμπραξη των τριών βουλευτών του Αχμέτι που διαφοροποιήθηκαν υποστηρίξουν τον Ζόραν Ζάεφ, τότε σχηματίζεται κυβέρνηση συνασπισμού με σύνολο 162 εδρών (149 + 5 + 3 + 2 και + 3 οι διαφοροποιηθέντες).
Αυτή η προοπτική φαντάζει να υλοποιείται μετά την επέμβαση του ισχυρού παράγοντος, που δεν είναι άλλος από την αμερικανική Πρεσβεία. Εχθές ο Αμερικανός Πρέσβυς παρότρυνε τα κόμματα να συνεχίσουν τις συνομιλίες για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Αυτό υποδηλοί σύσταση προς τον Πρόεδρο των Σκοπίων να δώσει εντολή αυτή την φορά στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, παρ’ όλο που, όπως προανέφερα, δεν είναι ευκρινές κάτι τέτοιο στο Σύνταγμα των Σκοπίων.
Ο Γκρούεφσκι βεβαίως ζήτησε διευκρινίσεις από την αμερικανική Πρεσβεία, αλλά μάλλον είναι εκ του περιττού, επειδή η Πρεσβεία δεν έχει κρύψει τις προθέσεις της ότι επιθυμεί τον Ζόραν Ζάεφ στην αναρρίχηση του πρωθυπουργικού θώκου. Αναμένεται τώρα η άσκηση περαιτέρω πίεσης στους Αλβανούς βουλευτές των άλλων κομμάτων να υποστηρίξουν το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, και μάλλον έτσι θα συμβεί.
Είναι χαρακτηριστική η στάση του Αχμέτι, που φαίνεται πως έχει προσωπικά κίνητρα υποστηρίζοντας τον Γκρούεφσκι, επειδή δεν στέγνωσε ακόμη η μελάνη της συμφωνίας των τεσσάρων αλβανικών κομμάτων, σύμφωνα με την οποία, εκτός των άλλων, ζητούν την επέκταση της εντολής ενός ειδικού εισαγγελέα, ο οποίος έχει αναλάβει να διερευνήσει ισχυρισμούς για κυβερνητική διαφθορά, εκλογική νοθεία και κατάχρηση εξουσίας σε σχέση με το σκάνδαλο τηλεφωνικών υποκλοπών που οδήγησε στην παραίτηση του Γκρούεφσκι.
Στην πιθανή περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης υπό τον Ζόραν Ζάεφ, σημειώνω ιδιαιτέρως δύο διαφοροποιήσεις από την προτέρα κατάσταση. Ως προς το εσωτερικό, τώρα θα υπάρχει πολύ ισχυρή αντιπολίτευση (από τον Γρούεφσκι) ενώ προηγουμένως η αντιπολίτευση ήταν διασπασμένη, με την κυβέρνηση να έχει την πλειοψηφία και χωρίς την σύμπραξη με αλβανικό κόμμα - που είναι όμως υποχρεωτική επί τη βάσει της Συμφωνίας της Αχρίδας του 2001. Αυτό σημαίνει, πως οι μακεδονίζοντες του Γκρούεφσκι θα είναι άκρως επιθετικοί.
Σ’ αυτό θα συντελέσει και η άλλη διαφοροποίηση από την προηγούμενη κατάσταση, με τον Ζόραν Ζάεφ να είναι πρόθυμος να δεχθεί σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για τα Σκόπια. Κι αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα στην Ελλάδα.